Thời gian gần đây, các bệnh viện đã ghi nhận sự gia tăng số ca nhập viện do sốt xuất huyết Dengue nghiêm trọng, kèm theo các biến chứng suy đa tạng, đặc biệt là suy gan. Điều đáng lo ngại là biến chứng này không chỉ xảy ra ở trẻ em hoặc những người có bệnh nền, mà còn xuất hiện ở cả những người trưởng thành khỏe mạnh.
Trong 7 tháng đầu năm nay, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM đã chứng kiến số ca sốt xuất huyết nặng tiếp tục tăng. Trong tổng số 3.169 ca nhập viện, gần 20% thuộc nhóm bệnh nặng, với khoảng 3/4 trong số đó là sốc nặng và hơn 3% là xuất huyết nặng, suy đa tạng hoặc kết hợp cả ba. Tỷ lệ ca bệnh nặng đã tăng từ 17% năm 2024 lên gần 20% trong 7 tháng qua.
Điển hình là trường hợp của chị Như Quỳnh, 33 tuổi, một công nhân. Vào giữa tháng 6, chị bị sốt cao, đau mỏi người và tự điều trị tại nhà trong hai ngày. Khi nhập viện, các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới chẩn đoán chị mắc sốt xuất huyết nặng, với tiên lượng tử vong cao do các biến chứng nguy hiểm như sốc, thoát huyết tương làm máu cô đặc, tràn dịch màng phổi và suy gan.
Các chuyên gia y tế cảnh báo về thói quen tự điều trị khi bị sốt hoặc sử dụng thuốc hạ sốt để giảm nhanh các triệu chứng. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro, bởi các biến chứng nghiêm trọng của sốt xuất huyết Dengue có thể xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi bệnh khởi phát. Nếu không được theo dõi và can thiệp kịp thời, đặc biệt là các biến chứng trên gan, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ tử vong.
Theo một nghiên cứu trên tạp chí World Journal of Hepatology, khoảng 60-90% người mắc sốt xuất huyết Dengue có nguy cơ tổn thương gan. Trong trường hợp bệnh trở nặng, người bệnh dễ bị suy gan cấp tính. Lúc này, gan gần như mất hoàn toàn khả năng thực hiện các chức năng quan trọng như thải độc, sản xuất yếu tố đông máu và điều hòa chuyển hóa. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 50%, theo công bố trên Journal of Infection and Public Health, một ấn phẩm của Bộ Y tế Arab Saudi, vào tháng 8/2024.
Gan đóng vai trò trung tâm trong cơ thể, thực hiện nhiều chức năng quan trọng như điều hòa quá trình trao đổi chất và đông máu, tổng hợp protein và điều hòa cholesterol. Ngay cả ở những người khỏe mạnh, sự suy giảm chức năng gan cũng có thể gây ra mất cân bằng chuyển hóa và miễn dịch, làm tăng nguy cơ viêm gan và dẫn đến xơ gan – một bệnh lý mãn tính gây ra khoảng 800.000 ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu.
Các chuyên gia y tế giải thích rằng ngay trong giai đoạn cấp tính của bệnh do virus Dengue, trong máu người bệnh đã tồn tại NS1, một loại protein đặc trưng của virus này. Các nghiên cứu năm 2021 và 2023 trên tạp chí PLoS Pathogens chỉ ra rằng NS1 có thể gây rò rỉ mạch máu, gián tiếp dẫn đến “cơn bão” cytokine ở những người bị sốt xuất huyết Dengue nặng.
“Cơn bão” cytokine là hiện tượng hệ miễn dịch phản ứng quá mức, giải phóng ồ ạt cytokine gây viêm, khiến các cơ quan nội tạng suy kiệt. Thông thường, khi bị virus tấn công, cơ thể người khỏe mạnh sẽ tiết ra cytokine để ức chế virus. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lượng cytokine tiết ra quá nhiều, gây ảnh hưởng đến các phủ tạng. Hiện tượng này được ghi nhận gây tổn thương thành mạch, thoát huyết tương, sốc giảm thể tích tuần hoàn và tổn thương đa cơ quan, đây là những đặc trưng của sốt xuất huyết nặng.
Việc điều trị và phục hồi sau sốt xuất huyết là một thách thức lớn đối với cả người bệnh và bác sĩ, đặc biệt là khi số ca mắc bệnh tăng cao, với nhiều trường hợp nặng kèm theo biến chứng. Tình trạng này gây áp lực lớn cho đội ngũ y tế và làm quá tải các bệnh viện. Nhiều người nhập viện muộn sau 2-3 ngày tự điều trị tại nhà, khiến cho việc can thiệp y tế trở nên phức tạp hơn do bệnh đã tiến triển nặng.
Theo thống kê của Bộ Y tế từ ngày 14/12/2024 đến ngày 17/8, cả nước đã ghi nhận 65.101 ca sốt xuất huyết, trong đó có 11 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm trước, số ca mắc bệnh đã tăng hơn 20,8%, và số ca tử vong cao hơn 5 ca. Thời tiết nóng ẩm kèm theo mưa nhiều đang tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sinh sôi.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động phòng ngừa bệnh bằng cách kết hợp nhiều biện pháp như ngủ màn, mặc quần áo dài, đậy kín các dụng cụ chứa nước, phun thuốc diệt muỗi… Tại các khu vực có nguy cơ cao lưu hành sốt xuất huyết Dengue, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị kết hợp kiểm soát vector và tiêm chủng để giảm nguy cơ mắc bệnh và rủi ro đối mặt với các biến chứng.
Admin
Nguồn: VnExpress
