Trong bối cảnh Việt Nam liên tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh dại, đại diện Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế đã đưa ra cảnh báo về tình hình dịch tễ phức tạp của bệnh dại trong khu vực Đông Nam Á. Khu vực này được xem là một điểm nóng do số lượng chó thả rông lớn, tỷ lệ tiêm phòng dại cho vật nuôi còn thấp, và tình trạng buôn bán thịt chó mèo vẫn tồn tại ở một số quốc gia. Đặc biệt, Thái Lan đã ban bố tình trạng “vùng dịch bệnh dại tạm thời” từ đầu tháng 9 và áp dụng lệnh cấm di chuyển chó mèo cùng các động vật có vú khác trong vòng 30 ngày.
Bệnh dại được Bộ Y tế xác định là một nguy cơ đặc biệt nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, bởi tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối (100%) một khi các triệu chứng đã xuất hiện. Chính phủ Việt Nam đã đưa bệnh dại vào chương trình phòng, chống bệnh quốc gia từ năm 2021. Tuy vậy, số ca tử vong do bệnh dại vẫn còn ghi nhận trên cả nước, với 82 trường hợp vào năm 2023 và 89 trường hợp trong năm 2024.
Đáng chú ý, 100% các ca tử vong đều do người bệnh không tiêm vaccine hoặc huyết thanh kháng dại. Các nguyên nhân dẫn đến việc không tiêm phòng chủ yếu bao gồm: chủ quan cho rằng chó bình thường tại thời điểm cắn (chiếm 63%), thiếu kiến thức về bệnh dại, lo ngại về chi phí điều trị, sử dụng các biện pháp điều trị dân gian không được kiểm chứng, hoặc trẻ nhỏ không thể thông báo cho cha mẹ khi bị cắn, cũng như việc giết mổ chó sau khi cắn người.
Trước tình hình đáng lo ngại này, Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều trị dự phòng sớm để ngăn ngừa tử vong do bệnh dại. Người bị động vật cắn cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa, bao gồm rửa kỹ vết thương bằng xà phòng dưới vòi nước chảy trong 15 phút, sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn iốt, và tiêm ngừa dại càng sớm càng tốt.
Để chủ động phòng bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần tự bảo vệ bản thân, tránh để động vật cắn. Các gia đình nuôi chó, mèo cần có trách nhiệm tiêm vaccine cho vật nuôi, không trêu chọc khiến chúng trở nên hung dữ, quản lý vật nuôi cẩn thận để tránh gây nguy hiểm cho người xung quanh. Đồng thời, cần giảm thiểu tối đa việc buôn bán, vận chuyển và giết mổ chó, mèo để lấy thịt. Tuyệt đối không sử dụng các biện pháp chuyên môn, kỹ thuật y tế chưa được công nhận như các bài thuốc đông y, cổ truyền, gia truyền, hoặc các hoạt động mê tín dị đoan để khám và điều trị cho người bị bệnh dại hoặc bị chó, mèo cắn.
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, nhấn mạnh rằng việc can thiệp sớm trước khi bệnh dại khởi phát và dự phòng bệnh trong cộng đồng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ tính mạng con người. Vaccine và huyết thanh kháng dại có khả năng kích hoạt hệ thống miễn dịch, tạo ra các kháng thể để nhận diện và tiêu diệt virus dại, từ đó bảo vệ cơ thể.
Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng hai loại vaccine dại chính là Verorab (xuất xứ từ Pháp) và Abhayrab (xuất xứ từ Ấn Độ). Đối với người chưa từng tiêm vaccine hoặc không rõ lịch sử tiêm phòng, phác đồ tiêm ngừa sau khi bị chó, mèo cắn, cào bao gồm 5 mũi vào các ngày 0-3-7-14-28, tiêm bắp; hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, tiêm trong da. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thương và khả năng theo dõi được con vật, bác sĩ có thể chỉ định tiêm thêm huyết thanh kháng dại hoặc dừng tiêm sau 10 ngày.
Đối với những người chưa bị cào, cắn nhưng có nguy cơ phơi nhiễm cao như bác sĩ thú y, nhân viên vườn thú, hoặc người làm việc tại các cơ sở chăm sóc thú cưng, nên tiêm vaccine dự phòng. Phác đồ tiêm dự phòng bao gồm ba mũi vaccine vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 28. Người đã tiêm đủ phác đồ dự phòng trước phơi nhiễm hoặc đã tiêm đủ liều ở lần bị cắn trước đó, chỉ cần tiêm thêm hai mũi vaccine và không cần tiêm huyết thanh, ngay cả khi có vết thương nặng.
Admin
Nguồn: VnExpress
