Tại tọa đàm “Chăm sóc sức khỏe cộng đồng – giải pháp bền vững cho sự phát triển” do báo Nhân Dân và Felecia tổ chức ngày 18/9 tại Hà Nội, Tiến sĩ Trương Hồng Sơn, Phó Tổng Thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, đã chia sẻ những thông tin đáng chú ý về tình hình sức khỏe của người Việt.
Theo đó, mặc dù tuổi thọ trung bình của người Việt Nam thuộc hàng khá trong khu vực Đông Nam Á (nam giới xếp thứ 5, nữ giới xếp thứ 2), số năm sống chung với bệnh tật lại khá cao. Trung bình, mỗi người Việt phải trải qua khoảng 10 năm bệnh tật, làm giảm đáng kể số năm thực sự sống khỏe mạnh. So sánh với Nhật Bản, quốc gia có tuổi thọ trung bình cao hơn (86 tuổi), người dân có thể sống khỏe mạnh đến khoảng 80 tuổi.
Tiến sĩ Sơn cho biết, mô hình bệnh tật ở Việt Nam đã có sự thay đổi lớn. Nếu như 50 năm trước, các bệnh truyền nhiễm như tả, lỵ là nguyên nhân gây tử vong chủ yếu, thì hiện nay, các bệnh không lây nhiễm lại chiếm tới 80% số ca tử vong. Cụ thể, cứ 10 người tử vong thì có 8 người chết do các bệnh tim mạch (4 ca), ung thư (2 ca), đái tháo đường và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) (mỗi bệnh 1 ca).
Chuyên gia này chỉ ra ba nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đáng lo ngại này. Thứ nhất là chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, thể hiện ở chỗ tỷ lệ suy dinh dưỡng, thấp còi vẫn còn cao, song song đó tỷ lệ thừa cân, béo phì lại gia tăng. Tình trạng thiếu vitamin A và các vi chất dinh dưỡng ở trẻ em cũng ảnh hưởng lớn đến thể lực, tầm vóc và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm.
Tiến sĩ Sơn chia sẻ một thực tế đáng suy ngẫm: “Khi khám bệnh, chúng tôi thấy có gia đình cậu anh suy dinh dưỡng nhưng cậu em lại thừa cân, béo phì”. Điều này cho thấy sự thiếu hụt kiến thức về dinh dưỡng một cách toàn diện. Suy dinh dưỡng không chỉ đơn thuần là thiếu ăn, mà còn là thiếu các vi chất cần thiết. Nhiều trẻ em dù được ăn no nhưng vẫn thiếu vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin A, sắt, kẽm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chiều cao và thể lực, dẫn đến tình trạng thấp còi. Ngược lại, thừa cân, béo phì lại xuất phát từ việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm “rỗng” calo, tức là những loại thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo (như đồ ăn nhanh, nước ngọt, bánh kẹo) nhưng lại nghèo nàn về vitamin và chất xơ.
Ông Sơn cũng nhấn mạnh quan niệm sai lầm của nhiều người rằng “gầy bây giờ, sau này sẽ béo”. Thực tế, trẻ em bị suy dinh dưỡng, thấp còi nếu không được cải thiện chế độ ăn uống hợp lý khi lớn lên sẽ rất dễ bị béo phì. Cơ thể của những đối tượng này có xu hướng tích trữ năng lượng nhiều hơn để bù đắp cho giai đoạn thiếu hụt dinh dưỡng trước đó, làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì so với người bình thường.
Thứ hai, các bệnh không lây nhiễm chiếm phần lớn gánh nặng bệnh tật và tử vong. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn nhiều muối, ít rau xanh, trái cây và lười vận động.
Bác sĩ Từ Quang từ Học viện Quân y phân tích thêm rằng cuộc sống bận rộn khiến nhiều người lựa chọn thực phẩm chế biến sẵn, thay đổi giờ giấc sinh hoạt. Nhiều người trẻ làm việc từ xa, ít vận động thể thao. Lối sống ít vận động, thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài cũng góp phần làm suy giảm sức khỏe.
Thứ ba, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu cũng là những yếu tố làm gia tăng số ca bệnh và số người phải nhập viện.
Để cải thiện tình hình, Nghị quyết 72 đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ nâng tuổi thọ trung bình lên 75,5 tuổi và số năm sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm. Các chuyên gia cho rằng, để đạt được mục tiêu này, cần tập trung vào việc nâng cao sức khỏe thông qua các giải pháp như xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng, bổ sung vi chất, kết hợp với vận động thể lực và tránh căng thẳng.
Bác sĩ Quang nhấn mạnh: “Nếu không có hệ miễn dịch tốt, thể trạng tốt thì sẽ rất dễ bị mắc bệnh, vì vậy việc phòng bệnh quan trọng hơn chữa bệnh”.
Admin
Nguồn: VnExpress
