Chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Anh diễn ra trong bối cảnh không mấy thuận lợi cho Thủ tướng Keir Starmer. Vài ngày trước khi ông Trump đến London, Đại sứ Anh tại Washington, Peter Mandelson, đã bị cách chức do liên quan đến mối quan hệ với tỷ phú ấu dâm Jeffrey Epstein.
Trước tình hình đó, Thủ tướng Anh phải tìm cách giảm thiểu sự chú ý của dư luận vào mối liên hệ giữa ông Trump và Epstein. Ông Trump khẳng định đã chấm dứt tình bạn với tỷ phú tai tiếng này từ giữa những năm 2000 và không còn liên lạc nhiều năm trước khi Epstein qua đời trong tù năm 2019.
Chính phủ Anh lo ngại rằng bất kỳ sai sót nhỏ nào trong chuyến thăm của ông Trump cũng có thể gây tổn hại đến quan hệ song phương và thậm chí đe dọa vị trí Thủ tướng của ông Starmer. Do đó, mọi rủi ro tiềm ẩn đều được loại bỏ.
Khi một nhóm nhà hoạt động chính trị chiếu hình ảnh ông Trump và Epstein lên lâu đài Windsor vào đêm trước chuyến thăm, họ đã bị bắt giữ ngay lập tức. Tổng thống Mỹ cũng được giữ ở khoảng cách an toàn với công chúng để tránh nguy cơ tiếp xúc với những người biểu tình phản đối chuyến thăm hoặc các chính sách của Mỹ.
Để thể hiện sự trọng thị, Hoàng gia Anh đã tiếp đón ông Trump và phu nhân Melania bằng những nghi thức “chưa từng có tiền lệ”. Sau khi trực thăng Marine One hạ cánh xuống lâu đài Windsor, Vua Charles và Hoàng hậu Camilla, cùng Thái tử William và Vương phi Catherine, đã long trọng chào đón Tổng thống và phu nhân.
Lễ đón tiếp còn có sự tham gia của 1.300 quân nhân và màn trình diễn ấn tượng của Đội bay Biểu diễn Không quân Hoàng gia Red Arrows. Ông Trump bày tỏ sự hài lòng và ca ngợi mối quan hệ “không thể phá vỡ” giữa Mỹ và Anh trong quốc yến tại lâu đài Windsor vào ngày 17/9.
Tuy nhiên, sau khi chuyến thăm kết thúc, câu hỏi đặt ra là liệu Anh đã nhận được gì tương xứng với sự tiếp đón nồng hậu và trọng thị dành cho Tổng thống Mỹ.
Thành công lớn nhất của ông Starmer là thỏa thuận “Thịnh vượng Công nghệ” trị giá 203 tỷ USD từ các công ty Mỹ, được ký kết sau cuộc hội đàm với ông Trump.
Trong đó, gần 42 tỷ USD đến từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu của Mỹ, nhằm củng cố cơ sở hạ tầng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) của Anh. Hơn 121 tỷ USD là khoản đầu tư từ công ty vốn tư nhân Blackstone trong thập kỷ tới. Chính phủ Anh tuyên bố rằng những khoản đầu tư này sẽ tạo ra khoảng 7.600 việc làm.
Mặc dù vậy, các nhà phân tích chỉ ra rằng phần lớn các khoản đầu tư này đã được công bố trước đó và chỉ được tập hợp lại thành một thỏa thuận chung để công bố trong chuyến thăm của ông Trump.
Olivia O’Sullivan, giám đốc chương trình UK in the World tại viện Chatham House, nhận định: “Có những câu hỏi lớn về chi tiết của thỏa thuận, đặc biệt là về những nhượng bộ mà Anh đã phải thực hiện để duy trì mối quan hệ công nghệ này.”
Nick Clegg, cựu phó thủ tướng Anh và từng là giám đốc chính sách cấp cao của Meta, cảnh báo rằng thỏa thuận công nghệ này chỉ là “những mẩu vụn còn sót lại từ Thung lũng Silicon”.
Ông Clegg phát biểu ngày 17/9: “Về mặt công nghệ, chúng ta giống như một quốc gia đi theo Mỹ. Thỏa thuận công nghệ này cho thấy Vương quốc Anh đang bám vạt áo của chú Sam.”
Theo CEO Nvidia Jensen Huang, việc xây dựng cơ sở hạ tầng AI sẽ đòi hỏi Anh phải tăng cường nguồn cung năng lượng. Ông Trump từ lâu đã chỉ trích Anh về kế hoạch ngừng khai thác dầu khí trong nước, nguồn năng lượng tiềm năng cho các trung tâm dữ liệu AI trong tương lai.
Mỹ và Anh cũng đã ký một thỏa thuận nhằm tạo điều kiện xây dựng các nhà máy điện hạt nhân ở cả hai nước. Tuy nhiên, lợi ích kinh tế tiềm năng từ các thỏa thuận này cần thời gian để trở nên rõ ràng.
O’Sullivan nhận định: “Người dân muốn thấy lợi ích kinh tế từ các thỏa thuận song phương, nhưng điều đó sẽ không sớm xảy ra.”
Giới phân tích dự đoán rằng trong ngắn hạn, nền kinh tế Anh sẽ không có nhiều thay đổi. Mức thuế 10% mà ông Trump áp đặt lên Anh thấp hơn so với Liên minh châu Âu (EU), và Anh có thể tự hào là quốc gia đầu tiên đạt được thỏa thuận thương mại hậu thuế quan với Mỹ. Tuy nhiên, mức thuế này vẫn cao hơn nhiều so với thời điểm ông Trump nhậm chức, và thỏa thuận thương mại đó vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng.
Trước chuyến thăm của ông Trump, Anh hy vọng Mỹ sẽ dỡ bỏ mức thuế 25% đối với thép xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra, đẩy ngành thép của Anh đến bờ vực. Tháng trước, chính phủ đã phải tiếp quản nhà máy thép lớn thứ ba của nước này.
Về chính sách đối ngoại, ông Starmer đã tránh được những bất đồng lớn. Tuy nhiên, Tổng thống Trump không đồng tình với kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine mà Anh dự định thực hiện vào cuối tháng này.
Thủ tướng Anh cũng không nhận được thêm cam kết mới nào về chính sách đối ngoại của Mỹ. Mặc dù ông Trump nói rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã “khiến tôi thực sự thất vọng” vì chưa giải quyết được cuộc chiến ở Ukraine, nhưng ông không cam kết tăng áp lực với Nga để thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình. Ông cho biết sẽ chỉ làm như vậy nếu các nước NATO ngừng hoàn toàn việc mua dầu khí từ Nga, điều mà nhiều quốc gia châu Âu hiện nay khó có thể thực hiện.
Nhà phân tích Christian Edwards của CNN nhận xét: “Một điều mà Anh nhận được từ Mỹ có lẽ là nền chính trị ngày càng mang phong cách Trump.”
Nigel Farage, lãnh đạo của đảng Cải cách Anh, đang dẫn trước Công đảng của ông Starmer trong các cuộc thăm dò, với lời hứa “Đưa nước Anh vĩ đại trở lại” và thực hiện các đợt cắt giảm chi tiêu công theo mô hình Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) của Mỹ.
Farage cũng liên tục chỉ trích Công đảng về những khó khăn trong việc kiểm soát nhập cư bất hợp pháp, một vấn đề mà ông Starmer không thoải mái thảo luận. Khi được hỏi về những nỗ lực ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp của Mỹ, ông Trump đã khuyên Thủ tướng Anh nên “huy động quân đội” để giải quyết vấn đề. Lời khuyên này có thể sẽ tiếp thêm động lực cho phe đối lập của Anh.
Christian Edwards kết luận: “Nếu mục tiêu của ông Starmer là tránh mọi rủi ro cho bản thân và Tổng thống Trump, chuyến thăm có thể được coi là thành công. Nhưng nếu mục tiêu là biến tình cảm của Tổng thống Mỹ dành cho nước Anh thành những cam kết có ý nghĩa về thương mại và chính sách đối ngoại, thì Anh có lẽ cảm thấy thất vọng.”
Admin
Nguồn: VnExpress
