Một khảo sát gần đây cho thấy người Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư sớm, tuy nhiên tỷ lệ thực tế đi tầm soát vẫn còn thấp. Thông tin này được công bố tại buổi công bố kết quả khảo sát “Nhận thức cộng đồng về hành trình chăm sóc ung thư tại Đông Nam Á” do Siemens Healthineers ủy quyền và YouGov thực hiện, diễn ra ngày 10/9 tại TP HCM.
Khảo sát được thực hiện trực tuyến với gần 6.400 người từ 6 quốc gia Đông Nam Á (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam) từ ngày 21 đến 29/7. Những người tham gia được chọn từ cộng đồng khảo sát đại diện của YouGov, nhằm phản ánh bức tranh toàn cảnh về nhận thức tại các quốc gia có tỷ lệ ung thư ngày càng gia tăng.
Kết quả cho thấy, mặc dù 84% người Việt tin rằng tầm soát sớm có thể cải thiện kết quả điều trị ung thư, nhưng chỉ có 34% đã từng thực hiện tầm soát. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường hợp tác giữa các cơ quan y tế công và tư để nâng cao nhận thức và thúc đẩy việc tầm soát ung thư trong cộng đồng.
Đáng chú ý, có đến 56% người Việt tham gia khảo sát tin rằng họ có nguy cơ mắc ung thư trong đời – tỷ lệ cao nhất trong số 6 quốc gia. Tuy nhiên, những nguyên nhân chính khiến việc tầm soát còn hạn chế bao gồm: cảm thấy chưa cần thiết (35%), chi phí cao (22%) và lo sợ bị chẩn đoán ung thư (22%).
PGS.TS.BS Trần Thị Thanh Hương, người chia sẻ thông tin tại buổi công bố, nhấn mạnh rằng kết quả khảo sát cho thấy nhu cầu cấp thiết về giáo dục cộng đồng. Sự thiếu hiểu biết về chăm sóc sau điều trị cũng cho thấy ngành y tế cần nỗ lực hơn nữa để giúp bệnh nhân ung thư phục hồi và duy trì sức khỏe sau quá trình điều trị.
Với kinh nghiệm điều phối nhiều chương trình tầm soát ung thư vú và cổ tử cung trong nước cũng như hợp tác quốc tế, PGS.TS.BS Trần Thị Thanh Hương cho rằng khảo sát này cung cấp dữ liệu quan trọng để xây dựng các chiến lược kiểm soát ung thư quốc gia, đặc biệt trong việc đào tạo nhân lực và nâng cao nhận thức cộng đồng. Bà cũng đề xuất hợp tác công – tư như một giải pháp hiệu quả để giảm thiểu thời gian và chi phí trong việc nâng cao nhận thức về tầm soát sớm.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã phát triển một số trung tâm chuyên về chẩn đoán và điều trị các bệnh ung thư cụ thể, bên cạnh các bệnh viện đa khoa. Các trung tâm này được xây dựng từ nguồn lực công và sự hợp tác của các doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực công nghệ y tế. Tuy nhiên, PGS.TS.BS Trần Thị Thanh Hương lưu ý rằng chỉ nên tập trung vào các bệnh ung thư có tỷ lệ mắc cao để tránh phân tán nguồn lực và ảnh hưởng đến mạng lưới tầm soát và điều trị ung thư chung trên cả nước.
Ông Fabian Martin Singer, Giám đốc điều hành Siemens Healthineers Việt Nam, cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của hợp tác công – tư trong việc thu hẹp khoảng cách và tăng cường tỷ lệ tầm soát sớm, từ đó cải thiện khả năng chữa khỏi bệnh. Sự kết hợp giữa chuyên môn lâm sàng và đổi mới công nghệ sẽ hỗ trợ phát hiện sớm, điều trị chính xác và chăm sóc dài hạn hiệu quả hơn.
Mô hình hợp tác công – tư này tận dụng lợi thế của cả hai bên: bệnh viện công cung cấp cơ sở hạ tầng, đội ngũ y tế và khả năng tiếp cận bệnh nhân, trong khi doanh nghiệp tư nhân như Siemens Healthineers đóng góp công nghệ, trang thiết bị hiện đại, đào tạo và kinh nghiệm quốc tế.
Khảo sát cũng chỉ ra sự thiếu hụt kiến thức về các liệu pháp điều trị ung thư hiện đại tại Đông Nam Á. Trong khi người dân quen thuộc với xạ trị, hóa trị và phẫu thuật, thì các phương pháp tiên tiến hơn như điều trị cá thể hóa, điều trị theo hướng dẫn hình ảnh và liệu pháp miễn dịch ít được biết đến.
Ngoài ra, mặc dù 74% người tham gia khảo sát biết đến chăm sóc sau điều trị, nhưng gần một nửa (48%) không hiểu rõ về các bước cần thiết trong giai đoạn này. Người dân mong muốn được tiếp cận dễ dàng với các xét nghiệm chẩn đoán (62%) và nhận được hướng dẫn rõ ràng về các dấu hiệu tái phát (55%), cho thấy nhu cầu về một hệ thống chăm sóc toàn diện hơn cho bệnh nhân ung thư.
Ông Fabian Martin Singer cho rằng, để biến nhận thức thành hành động, Việt Nam cần một chiến lược toàn diện kết hợp các ưu tiên y tế công với sự đổi mới từ khu vực tư nhân. Điều này bao gồm mở rộng các chương trình tầm soát chi phí hợp lý, ứng dụng các công cụ số và trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ bác sĩ, đồng thời tăng cường chăm sóc sau điều trị và phổ biến rộng rãi các liệu pháp hiện đại.
Siemens Healthineers đã chủ động triển khai các chương trình tuyên truyền về tầm soát sớm tại các tỉnh, vùng sâu vùng xa, nơi người dân khó tiếp cận với các dịch vụ y tế. Đây là một phần trong nỗ lực của công ty nhằm tiếp cận gần hơn với nhu cầu của bệnh nhân và người dân, từ đó xây dựng các chiến lược phù hợp và phối hợp hiệu quả hơn với chính phủ.
Lãnh đạo Siemens Healthineers nhấn mạnh rằng, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, Việt Nam có thể nâng cao tỷ lệ tầm soát và phát hiện sớm ung thư, cải thiện kết quả điều trị và giảm số ca tử vong do căn bệnh này.
Admin
Nguồn: VnExpress
