Nhiều hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà đang cảm thấy bất an trước thông tin về việc có thể bị xử phạt nếu không đăng ký hệ thống. Mặc dù việc lắp đặt điện mặt trời mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt, nỗi lo về các thủ tục pháp lý và nguy cơ bị phạt đang khiến nhiều người dân hoang mang.
Chị An, 50 tuổi, sống tại Hải Phòng, chia sẻ gia đình chị đã đầu tư 115 triệu đồng vào hệ thống điện mặt trời mái nhà từ năm 2023, bao gồm 12 tấm pin và pin tích trữ 6 kWh. Nhờ đó, hóa đơn tiền điện hàng tháng của gia đình chị đã giảm đáng kể, từ 6 triệu đồng xuống chỉ còn vài chục nghìn đồng. Tuy nhiên, niềm vui này không kéo dài khi chị nghe tin về việc EVN đề xuất xử phạt các hộ không đăng ký hệ thống điện mặt trời. Chị lo lắng về việc có thể bị truy thu tiền phạt vì đã lắp đặt hệ thống trước khi có đề xuất này.
Tương tự, chị Thúy Mai, 40 tuổi, chủ một hộ kinh doanh ở Gia Lai, cũng giảm được đáng kể chi phí tiền điện nhờ hệ thống điện mặt trời lắp năm 2023. Tuy nhiên, chị lại lo lắng về việc hợp thức hóa hệ thống và nguy cơ bị phạt vì trước đó nghĩ rằng việc lắp đặt trên mái nhà mình không ảnh hưởng đến lưới điện quốc gia nên đã không thông báo.
Thực tế, nhu cầu sử dụng điện mặt trời mái nhà tại Việt Nam đang ngày càng tăng cao. Theo số liệu thống kê, cả nước hiện có hơn 103.000 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất trên 9.500 MW. Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
Việc đăng ký hệ thống điện mặt trời mái nhà không phải là quy định mới. Nghị định 58/2025 và các nghị định khác về phát triển năng lượng tái tạo đã đề cập đến vấn đề này. Tuy nhiên, do chưa được truyền thông rộng rãi, nhiều người dân vẫn chưa nắm rõ thông tin.
Theo hướng dẫn của EVN, người dân và doanh nghiệp lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà công suất dưới 100 kW chỉ cần thông báo tới Sở Công Thương và công ty điện lực địa phương. Sau khi được xác nhận, hộ gia đình có thể tự chủ nguồn điện của mình. Đồng thời, họ cũng cần tuân thủ các quy định về xây dựng, phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường.
Ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh EVN, cho biết EVN đã thiết lập các công cụ hỗ trợ để người dân dễ dàng thông báo việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà thông qua website, ứng dụng di động và các kênh trực tuyến khác.
Luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng luật sư Tinh Thông Luật, cho rằng việc đăng ký là yêu cầu kỹ thuật bắt buộc để đảm bảo an toàn cho lưới điện quốc gia và chính người dùng. Ông giải thích rằng mỗi hệ thống điện mặt trời mái nhà là một nguồn phát điện, và việc hàng chục nghìn nguồn phát không được đăng ký có thể gây ra các sự cố như quá tải cục bộ, ảnh hưởng đến chất lượng điện áp.
Trên thế giới, việc đăng ký hệ thống điện mặt trời là quy định phổ biến. Tại Mỹ, các hộ gia đình phải xin giấy phép từ chính quyền địa phương và ký hợp đồng đấu nối với công ty điện lực. Ở Đức, tất cả các hệ thống điện mặt trời đều phải đăng ký với Cơ quan Mạng lưới Liên bang.
Để giải quyết những lo lắng của người dân, các chuyên gia cho rằng cơ quan quản lý cần thiết kế quy trình đăng ký đơn giản, minh bạch và có thể thực hiện trực tuyến. Chế tài chỉ nên áp dụng khi có hành vi gây rủi ro thực sự cho hệ thống điện hoặc an toàn cộng đồng.
Trong bối cảnh thị trường điện mặt trời đang tăng trưởng mạnh, việc ban hành các quy định rõ ràng và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đăng ký hệ thống là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp quản lý hiệu quả hơn nguồn năng lượng tái tạo mà còn khuyến khích người dân tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng xanh của đất nước.
Admin
Nguồn: VnExpress
