Trong bối cảnh số lượng браки quốc tế tại Việt Nam gia tăng đáng kể, từ 2.000 lên 19.000 trường hợp trong giai đoạn 2021-2023, câu chuyện về những xung đột tài chính trong các gia đình đa văn hóa ngày càng trở nên phổ biến. Gần 90% các браки này là phụ nữ Việt Nam kết hôn với người nước ngoài.
Thư, một phụ nữ Việt lấy chồng người Anh, là một ví dụ điển hình. Chồng cô, anh James, 32 tuổi, làm quản lý tại một trường quốc tế ở Hà Nội với thu nhập hơn 82 triệu đồng mỗi tháng. Khi quyết định kết hôn, James thẳng thắn chia sẻ rằng đàn ông phương Tây thường không giao tiền cho vợ giữ mà chỉ đóng góp một phần vào quỹ chung của gia đình.
Thư đồng ý với cách quản lý tài chính này. Dựa trên thu nhập, cô góp 20% và chồng 80% vào quỹ chung để chi trả các khoản như tiền nhà, điện nước và ăn uống. Tuy nhiên, cô không khỏi sốc trước cách tiêu tiền của chồng. James là người theo đuổi lối sống YOLO (You Only Live Once), ưu tiên phần lớn số tiền còn lại cho du lịch, coi đó là một khoản chi tiêu không thể thiếu. Việc mua nhà hay tích lũy tài sản chưa bao giờ nằm trong kế hoạch của anh. Trong khi đó, Thư lại quen với việc tính toán cho tương lai và lo lắng về trách nhiệm với cha mẹ hai bên.
Sự khác biệt trong quan điểm về tiền bạc trở nên căng thẳng hơn khi gia đình Thư gặp khó khăn. Năm ngoái, bà ngoại của Thư phải phẫu thuật khớp với chi phí lớn. Thư muốn trích một phần từ quỹ chung để hỗ trợ, nhưng James phản đối, cho rằng nên giữ tiền cho kỳ nghỉ Giáng sinh. Sau đó, khi mẹ Thư nhập viện, cô phải tự xoay xở toàn bộ chi phí và việc chăm sóc. “Cảm giác khoảng cách ngày càng lớn khiến tôi nhiều lần cân nhắc kết thúc cuộc hôn nhân chỉ vừa mới bắt đầu,” Thư chia sẻ.
Theo khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường Talker Research (Mỹ), mâu thuẫn tài chính là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến xung đột trong các gia đình đa văn hóa. Trung bình, các cặp vợ chồng khác quốc tịch tranh cãi về tiền bạc 72 lần mỗi năm, cao gần 1,5 lần so với các cặp vợ chồng trong nước. Một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Family Issues (Mỹ) cũng chỉ ra rằng các cuộc hôn nhân xuyên biên giới có điểm số xung đột trung bình cao hơn 31% so với các cặp đôi địa phương, và tài chính là một trong những nguyên nhân chính, xuất phát từ sự khác biệt trong kỳ vọng về thu nhập và cách phân bổ nguồn lực.
Ông William Gray, cố vấn tài chính tại Infinity Financial Solutions (TP HCM), giải thích rằng sự khác biệt trong quản lý tiền bạc giữa các nền văn hóa xuất phát từ quan niệm về gia đình và trách nhiệm tài chính. Người Việt thường ưu tiên xây dựng gia đình gắn kết và có trách nhiệm với người thân, trong khi ở phương Tây, các cá nhân thường nhấn mạnh tính độc lập. Một khác biệt lớn là ở Việt Nam, con cái thường có trách nhiệm chu cấp cho cha mẹ khi về già, trong khi ở phương Tây, mỗi cá nhân phải tự tiết kiệm cho tuổi hưu, học hành và y tế.
PGS. TS Phạm Ngọc Trung, nguyên trưởng khoa Văn hóa phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, đồng tình với quan điểm này. Theo ông, trong gia đình Việt, người phụ nữ thường là người quản lý tài chính. “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm,” phụ nữ Việt thường vun vén gia đình, chăm lo mọi thứ, kể cả chi tiêu. Trong các gia đình đa văn hóa, sự khác biệt này có thể dễ dàng dẫn đến mâu thuẫn.
Richard Peter, 42 tuổi, người Anh, cũng từng gặp những khó khăn tương tự khi kết hôn với Hồng Vân, 34 tuổi, ở quận Tân Phú, TP HCM. Trước khi kết hôn, anh sống khá thoải mái, có bao nhiêu tiêu bấy nhiêu. Sau khi kết hôn, anh vẫn giữ thói quen này, trong khi vợ anh luôn ghi chép tỉ mỉ từng khoản chi tiêu và tìm cách tiết kiệm. “Vợ tôi lúc nào cũng ghi chép từng khoản đã chi, nghĩ đủ cách đến tiết kiệm khiến tôi khó chịu,” Richard nói.
Tuy nhiên, suy nghĩ của anh đã thay đổi khi ngày càng có nhiều khoản phải chi, từ sắm sửa nhà cửa đến các dịp giỗ chạp, cưới hỏi. Đặc biệt là vào dịp Tết, hai vợ chồng phải dành ra vài chục triệu đồng để biếu tặng họ hàng nhà vợ. “Ở nước tôi, con cái và cha mẹ đều phải tự lo cho bản thân. Cưới vợ Việt, tôi cảm nhận được gánh nặng trách nhiệm,” Richard chia sẻ.
Khi có con đầu lòng, Richard càng thấu hiểu hơn sự vất vả của vợ khi phải chi tiêu tiết kiệm để lo cho con cái. Sau khi bàn bạc, anh quyết định để vợ quản lý chung tài khoản ngân hàng và gửi lương cho vợ. Điều này giúp anh không cảm thấy bị kiểm soát tài chính. Khi cần chi tiêu, cả hai đều thông báo hoặc hỏi ý kiến nhau. “Nhờ vậy, hai năm sau kết hôn, vợ chồng tôi đã mua được nhà. Tôi thực sự bất ngờ vì sự tính toán, chi tiêu khéo léo của vợ,” Richard nói. Anh cũng học được cách tiết kiệm từ những điều nhỏ nhặt, biết trả giá khi đi chợ và cân nhắc kỹ lưỡng khi mua những món đồ có giá trị. “Để vợ là ‘tay hòm chìa khóa’ đã giúp gia đình tôi êm ấm, hạnh phúc suốt hơn 5 năm qua,” anh nói.
Chuyên gia William Gray khuyên rằng để giảm thiểu xung đột tài chính trong hôn nhân đa văn hóa, các cặp vợ chồng cần hiểu rõ về chuẩn mực văn hóa trong quản lý tiền bạc của nhau. Cả hai cần tìm được điểm cân bằng để sống thoải mái, bao gồm cả vai trò của mỗi người trong gia đình. Điều quan trọng là phải thẳng thắn trao đổi về tiền bạc, bởi những cuộc hôn nhân mà vợ chồng cởi mở chia sẻ và hợp tác thường ít có nguy cơ ly hôn hơn. Các gia đình cũng cần thống nhất về mức độ tham gia của người thân hai bên trong kế hoạch tài chính.
Sau nhiều mâu thuẫn, James, chồng của Thư, chia sẻ rằng chính tình yêu của vợ và gia đình vợ đã khiến anh muốn sống có trách nhiệm hơn. Anh cảm động mỗi khi bố mẹ vợ đến nhà, nấu những món ăn ngon và dành thời gian chăm sóc cháu. Thậm chí, họ còn ngỏ ý góp tiền để hai vợ chồng mua nhà khi thấy cả hai phải đi thuê. “Tôi nhận ra hạnh phúc của người Việt là được nhìn thấy con cái trưởng thành và sống đủ đầy,” James nói. Điều này khiến anh quyết tâm cùng vợ lập kế hoạch chi tiêu, trong đó luôn có một khoản dành riêng cho gia đình hai bên. “Vượt qua rào cản văn hóa và giải quyết được mâu thuẫn tài chính đã giúp vợ chồng tôi hạnh phúc và trân trọng nhau hơn,” anh chia sẻ.
Admin
Nguồn: VnExpress
