Trên vùng đồng chiêm trũng của xã Bình Minh, nay thuộc huyện Yên Thành, Nghệ An, trang trại nuôi ốc bươu đen rộng 3,5 ha của anh Trần Quý Bảo, 45 tuổi, hiện lên như một điểm sáng. Nơi đây từng là vùng đầm lầy hoang hóa, chất chồng khó khăn của gia đình anh.
Tuổi trẻ truân chuyên, anh Bảo đã trải qua nhiều công việc để kiếm sống. Vợ chồng anh từng có 10 năm gắn bó với nghề bán ống trúm tre, một dụng cụ dùng để bắt lươn. Khi nguồn lươn đồng dần cạn kiệt, nhiều gia đình chuyển sang nuôi lươn, anh Bảo và vợ, chị Phan Thị Lợi, cũng thử sức với quán cà phê, karaoke… nhưng đều thất bại.
Năm 2018, anh Bảo quyết định vay mượn một khoản tiền lớn để đầu tư vào mỏ đá tại Lào cùng một chủ thầu. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm và không tìm hiểu kỹ về quy trình, anh phát hiện ra quy định cấm xuất khẩu đá của chính quyền địa phương, khiến hàng hóa bị tồn đọng.
Anh Bảo chia sẻ: “Thời điểm đó, mẹ tôi bị tai biến, bố qua đời vì ung thư phổi, con trai út thường xuyên phải nhập viện. Không có vốn, không nghề nghiệp, lại gánh khoản nợ 1,5 tỷ đồng cả gốc lẫn lãi, gia đình tôi rơi vào bế tắc tột độ.”
Trong lúc anh Bảo chật vật tìm hướng đi, chị Phan Thị Lợi đã nghĩ đến việc đưa cả gia đình vào miền Nam làm thuê. Tuy nhiên, anh Bảo khuyên vợ nên ở lại, vì làm thuê chỉ đủ sống, khó có thể trang trải cho con cái học hành và trả nợ. Với một hecta đầm lầy được bố mẹ để lại cùng căn nhà kiên cố, anh Bảo lên kế hoạch nuôi cá, gia súc và bán nhà để trả nợ.
“Sau khi bán nhà, tôi dự định dựng một túp lều nhỏ để ở tạm. Ngoài việc trả nợ, số tiền còn lại sẽ được dùng để cải tạo hồ và mua thức ăn, phát triển mô hình vườn ao chuồng,” anh Bảo nhớ lại kế hoạch cuối năm 2018.
Cùng thời điểm đó, anh Bảo được một người bà con chuyên buôn bán các sản vật đồng quê như ốc, ếch, lươn… kể về những hộ dân trong xã nuôi ốc bươu đen quảng canh, thu nhập mỗi năm từ 50 đến 70 triệu đồng. Thấy đây là một hướng đi đầy tiềm năng, anh Bảo tìm hiểu thêm trên mạng. Sau khi biết đến mô hình nuôi ốc bươu đen thành công ở Tuyên Quang, anh quyết định vay 12 triệu đồng để ra miền Bắc học hỏi kinh nghiệm và mua 20.000 con ốc giống về nuôi thử nghiệm trên ao rộng 500 m2.
Áp dụng phương pháp nuôi ốc bằng các loại rau, củ, quả, lá khoai, lá sắn, giữ mực nước từ 50 đến 100 cm, trồng dọc mùng và bèo làm giá thể cho ốc bám, thay nước mỗi tuần một lần, chỉ sau 4 tháng, anh Bảo đã thu hoạch được 4 tấn ốc, bán được 280 triệu đồng. “Khi nhận được khoản tiền lãi đầu tiên, vợ chồng tôi đã ôm nhau khóc. Ngoài việc trả một phần nợ, tôi còn dùng số tiền còn lại để mua thêm giống và tái đầu tư,” anh chia sẻ.
Chị Lợi kể lại rằng, trong những ngày đầu, không ai biết vợ chồng chị nuôi ốc. Cả hai phải tự tay dựng bờ, trồng cỏ, trồng bèo, và soi đèn pin kiểm tra ốc đẻ trứng mỗi đêm. Chị Lợi thường nhắc nhở anh Bảo phải rút kinh nghiệm từ những thất bại trước đây, “Làm từ từ thôi, thành công rồi mới mở rộng”, bởi vốn liếng đều là tiền vay mượn, chỉ cần sơ sẩy là mất trắng.
Đến năm 2020, ngoài một hecta ao hồ của bố mẹ, anh Bảo thuê thêm đất, mở rộng trang trại thành 17 ao, mỗi ao rộng 500 m2 để dễ quản lý. Nhờ sự hỗ trợ từ Hội Nông dân tỉnh Nghệ An với khoản vay 150 triệu đồng và Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ 20 triệu đồng, anh Bảo có thêm nguồn vốn để đầu tư vào trang trại. Năm đó, hai ao ốc giống phát triển tốt, thu được 2,5 triệu con, bán được 1 tỷ đồng, thu lãi khoảng 700 triệu đồng.
Khoản lãi lớn giúp vợ chồng anh Bảo trả bớt nợ. Tuy nhiên, niềm vui không kéo dài khi dịch bệnh ập đến vào năm sau, khiến ốc bươu chết hàng loạt do mắc bệnh sưng vòi và nhiễm khuẩn đường ruột, mà không có thuốc đặc trị. Năm 2021, trang trại thiệt hại hơn nửa tỷ đồng, số vốn tích lũy trước đó gần như tan biến.
“Có lúc nhìn ao nước với vỏ ốc nổi trắng xóa, tôi đã nghĩ đến việc cố gắng thêm một năm nữa, nếu không được thì sẽ bỏ nghề, quay lại làm ruộng,” chị Lợi tâm sự. Nhưng anh Bảo vẫn kiên trì tìm tòi, thử nghiệm nhiều loại thuốc thủy sản để chữa bệnh cho ốc. Sau nửa năm thất bại, cuối cùng anh đã tìm ra công thức phối trộn thuốc hiệu quả để khắc phục bệnh sưng vòi và nhiễm khuẩn. Năm 2022, nhờ có thuốc đặc trị tốt, trang trại đã giữ lại được 6 tấn ốc, bán được 420 triệu đồng ốc thương phẩm và 700 triệu đồng tiền bán giống.
Anh Bảo chia sẻ, việc nuôi ốc phải tuân theo tự nhiên, ao nuôi phải thiết kế có chỗ sâu ở giữa và vùng nước cạn xung quanh, bờ ao phải xanh tốt để ốc trú ngụ và đẻ trứng. Thức ăn cho ốc được tận dụng từ lá sắn, lá khoai, quả đu đủ, hoa xuyến chi, quả mít xanh… trồng ngay trên bờ. “Tất cả thức ăn đều được chặt nhỏ và thả xuống ao. Nhờ đó, thịt ốc nuôi vẫn thơm ngon như ốc đồng, vì hoàn toàn ăn thức ăn tự nhiên,” anh giải thích.
Giá ốc dao động từ 55.000 đến 65.000 đồng một kg tùy loại, với khoảng 40-50 con đạt một kg. Đến nay, anh Bảo đã sở hữu 80 ao nuôi ốc bươu trên diện tích 3,5 ha, sản lượng mỗi năm đạt khoảng 65 tấn ốc thương phẩm và 4 triệu con giống. Doanh thu đạt 6-8 tỷ đồng, thu lãi hơn 3 tỷ đồng. Ốc bươu thương phẩm của anh đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao vào năm 2020. Không chỉ trả hết nợ nần, căn nhà mà anh từng định bán giờ đã trở thành một tổ ấm khang trang, anh còn mua được ô tô con và xe tải để chở hàng.
Hiện tại, trang trại của anh Bảo tạo việc làm cho 6-8 lao động địa phương với mức thu nhập gần 8 triệu đồng mỗi tháng. Ngoài ra, vợ chồng anh còn chia sẻ kinh nghiệm nuôi ốc bươu cho các hộ dân khác trong xã để cùng nhau thoát nghèo.
Ông Vũ Trọng Quang, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Minh, nhận xét anh Bảo là người dám nghĩ, dám làm, biết biến nghịch cảnh thành cơ hội. “Từ một người nợ nần, anh đã chọn nuôi ốc – một nghề ít ai dám làm vào thời điểm đó – và kiên trì mở rộng. Thành công ngày hôm nay là phần thưởng xứng đáng cho anh Bảo,” ông Quang nói.
Xã Bình Minh hiện có 30 hộ nuôi ốc bươu đen trên diện tích hơn 22 ha, trên vùng đất trũng từng bị bỏ hoang. Nhiều hộ đã có thu nhập từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng mỗi năm. Chính quyền địa phương đang có kế hoạch mở rộng diện tích nuôi ốc lên 50 ha, thành lập hợp tác xã, đầu tư vào chế biến sâu và xây dựng thương hiệu “ốc bươu đen Bình Minh” theo hướng phát triển bền vững.
Admin
Nguồn: VnExpress
