Trong bối cảnh tỷ lệ cận thị gia tăng đáng báo động, đặc biệt ở trẻ em, việc phụ huynh trang bị đầy đủ kiến thức về kiểm soát cận thị trở nên vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, theo cử nhân khúc xạ Trang Sĩ Tín từ Bệnh viện Mắt Sài Gòn Ngô Gia Tự, nhiều phụ huynh vẫn chưa nhận thức đầy đủ về mức độ nguy hiểm và các biến chứng tiềm ẩn của cận thị do thói quen lâu năm và thiếu cập nhật thông tin.
Một khảo sát thực hiện tại bệnh viện trên 200 phụ huynh có con từ 4 đến 16 tuổi cho thấy, 20% vẫn giữ quan điểm sai lầm rằng “chỉ cần đeo kính gọng như người lớn”. Thực tế, kính gọng chỉ giúp cải thiện thị lực tạm thời chứ không có tác dụng ngăn chặn sự tiến triển của cận thị. Chính quan niệm này đã khiến nhiều bậc cha mẹ ngần ngại tìm hiểu các phương pháp kiểm soát cận thị hiệu quả hơn cho con em mình.
Theo khảo sát, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do phụ huynh thiếu kiến thức và chưa tiếp cận được các thông tin khoa học chính thống (chiếm 40%). Bên cạnh đó, một số phụ huynh còn lo ngại về hiệu quả và rủi ro tiềm ẩn khi áp dụng các biện pháp kiểm soát cận thị như sử dụng thuốc nhỏ mắt, kính áp tròng hoặc các can thiệp quang học khác. Vấn đề chi phí điều trị, mặc dù không phải là yếu tố quyết định, nhưng cũng là một rào cản đáng kể, đặc biệt đối với các phương pháp như Ortho-K hay kính kiểm soát cận thị.
Trên phạm vi toàn cầu, cận thị đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng ngày càng lớn. Các dự báo cho thấy đến năm 2050, khoảng 50% dân số thế giới sẽ mắc cận thị, trong đó gần một tỷ người sẽ bị cận nặng. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6,7 triệu trẻ em bị cận thị, chiếm khoảng 30% tổng số trẻ em. Tuy nhiên, đáng lo ngại là tỷ lệ trẻ em được áp dụng các biện pháp kiểm soát cận thị mới chỉ đạt dưới 2%.
Cận thị thường tiến triển nhanh chóng trong độ tuổi từ 4 đến 16. Nhiều trẻ em trong độ tuổi 8-10 đã bị cận đến 2 diop. Nếu độ cận tiếp tục tăng khoảng một diop mỗi năm, đến năm 18 tuổi, trẻ có thể bị cận vượt quá 10 diop, dẫn đến nguy cơ cao mắc các biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa võng mạc, bong võng mạc hoặc glaucoma. Mặc dù bệnh nhân có thể phẫu thuật khúc xạ sau 18 tuổi, nhưng độ cận quá cao hoặc tình trạng mắt chưa ổn định có thể làm giảm hiệu quả của phẫu thuật laser, thậm chí khiến bệnh nhân không đủ điều kiện để phẫu thuật.
Kiểm soát cận thị không chỉ đơn thuần là đeo kính gọng mà còn hướng đến việc làm chậm quá trình dài ra bất thường của trục nhãn cầu – yếu tố cốt lõi gây ra cận thị nặng. Các bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trẻ dựa trên các yếu tố như độ cận, tốc độ tiến triển, các chỉ số sinh trắc học và yếu tố lối sống, di truyền. Các phương pháp kiểm soát cận thị hiện nay bao gồm kính áp tròng định hình giác mạc ban đêm (Ortho-K), tròng kính chuyên biệt, thuốc nhỏ atropine liều thấp và các chương trình huấn luyện thị giác.
Mặc dù nguyên nhân gây cận thị thường không rõ ràng, nhưng các yếu tố ảnh hưởng lớn nhất bao gồm thời gian hoạt động của mắt quá nhiều, tiếp xúc quá nhiều với các thiết bị điện tử, ánh sáng làm việc không đủ, ít hoạt động ngoài trời để tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên, tư thế ngồi không đúng và đọc sách ở khoảng cách quá gần. Trong một số trường hợp, trẻ bị cận thị sớm có thể do yếu tố di truyền.
Để phòng ngừa và kiểm soát cận thị, phụ huynh nên hướng dẫn trẻ hạn chế thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, ngồi học đúng tư thế và giữ khoảng cách hợp lý với sách vở. Đồng thời, cần đảm bảo ánh sáng đầy đủ khi học tập, tránh đọc sách trong bóng tối và khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời để mắt được thư giãn và tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên. Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng, nên bổ sung các dưỡng chất tốt cho mắt như vitamin A, C, E và kẽm.
Để giảm mỏi mắt, trẻ nên luân phiên giữa các hoạt động nhìn gần và nhìn xa, tránh duy trì việc nhìn gần quá lâu. Có thể áp dụng quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút học tập hoặc sử dụng thiết bị điện tử, cho mắt nghỉ ngơi bằng cách nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây, hoặc nhắm mắt thư giãn nếu không gian hạn chế. Việc chủ động bảo vệ và chăm sóc đôi mắt ngay từ sớm sẽ giúp trẻ em có một tương lai tươi sáng và khỏe mạnh hơn.
Admin
Nguồn: VnExpress
