**Những tiêu chuẩn để đánh giá chất lượng các trường đại học**
Thông tư 01/2024 do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành từ đầu năm ngoái đã đưa ra 6 tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá chất lượng và hoạt động của các trường đại học tại Việt Nam. Các tiêu chuẩn này bao gồm: tổ chức và quản trị, đội ngũ giảng viên, điều kiện dạy và học, tài chính, tuyển sinh và đào tạo, cùng với nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Về mặt tổ chức và quản trị, các trường cần đảm bảo các vị trí chủ chốt như hiệu trưởng, giám đốc, hoặc chủ tịch hội đồng trường không bị khuyết quá 6 tháng. Đồng thời, cần đạt ít nhất 50% chỉ số hoạt động hàng năm theo chiến lược phát triển của trường, và dữ liệu phải được kết nối và cập nhật thường xuyên trên hệ thống HEMIS của Bộ.
Đối với đội ngũ giảng viên, tỷ lệ sinh viên trên giảng viên toàn thời gian không được vượt quá 40. Tỷ lệ giảng viên cơ hữu phải chiếm tối thiểu 70% tổng số giảng viên. Trình độ của giảng viên cũng là một yếu tố quan trọng, với yêu cầu tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ phải đạt từ 20-40% trở lên, và mục tiêu đến năm 2030 là 50%.
Cơ sở vật chất cũng đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng đào tạo. Các trường đại học cần đáp ứng các chỉ số về diện tích đất, hệ thống thông tin và học liệu. Theo đó, đến năm 2030, diện tích đất bình quân trên một sinh viên chính quy tối thiểu là 25 m2. Diện tích sàn cho mỗi sinh viên không được nhỏ hơn 2,8 m2. Ít nhất 70% giảng viên cần có chỗ làm việc riêng biệt. Thư viện và trung tâm học liệu phải cung cấp đầy đủ giáo trình, sách chuyên khảo và các tài liệu học tập khác theo yêu cầu của chương trình đào tạo. Bên cạnh đó, ít nhất 10% học phần cần được thiết kế để có thể dạy và học trực tuyến.
Về mặt tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu biên độ lãi-lỗ trung bình trong 3 năm gần nhất phải nằm trong khoảng 0-30%. Chỉ số tăng trưởng tài chính cũng không được âm, được tính bằng trung bình cộng tốc độ tăng tổng thu và tốc độ tăng các khoản thu ngoài học phí, ngân sách và hỗ trợ chi thường xuyên từ nhà đầu tư.
Trong lĩnh vực tuyển sinh và đào tạo, các trường cần đảm bảo tỷ lệ nhập học trên chỉ tiêu không thấp hơn 50%, và quy mô đào tạo không giảm quá 30% trong 3 năm gần nhất. Tỷ lệ sinh viên bỏ học hàng năm không được vượt quá 10%, riêng năm thứ nhất không quá 15%. Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp đúng hạn phải đạt từ 40% trở lên, và tỷ lệ sinh viên có việc làm phù hợp với chuyên môn trong vòng 12 tháng sau khi tốt nghiệp không được thấp hơn 70%. Sự hài lòng của sinh viên đối với giảng viên cũng là một yếu tố quan trọng, với yêu cầu ít nhất 70% sinh viên phải hài lòng với giảng viên của mình.
Tiêu chuẩn cuối cùng là nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Các trường đại học cần thể hiện năng lực này thông qua nguồn thu và kết quả công bố khoa học. Đối với các trường có đào tạo tiến sĩ, tỷ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu, trung bình trong 3 năm gần nhất, không được thấp hơn 5%. Bình quân, mỗi giảng viên cơ hữu cần đạt ít nhất 0,3 – 0,6 bài báo khoa học và công nghệ mỗi năm.
Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn chưa công bố kết quả đánh giá việc thực hiện các tiêu chuẩn này trên toàn quốc.
Theo kế hoạch sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập của Chính phủ, những trường đại học không đạt chuẩn có thể sẽ phải đối mặt với việc sáp nhập hoặc giải thể. Một số viện nghiên cứu có thể sẽ được hợp nhất với các cơ sở giáo dục đại học, và một số trường đại học có thể sẽ được chuyển giao về địa phương quản lý. Đồng thời, Việt Nam cũng sẽ tập trung xây dựng một số trường hoặc trung tâm đào tạo tiên tiến, chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo.
Hiện nay, cả nước có khoảng 250 cơ sở giáo dục đại học, bao gồm cả công lập và tư thục. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã cho biết, khoảng 140 cơ sở công lập (không bao gồm khối công an, quân đội) đang đứng trước một cuộc sắp xếp, sáp nhập lớn, với mục tiêu giảm đáng kể số lượng đầu mối.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh rằng, việc sáp nhập các trường sẽ được thực hiện một cách quyết liệt, tương tự như việc sáp nhập các tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, những trường có vị trí quan trọng về mặt địa chính trị hoặc có vai trò cần thiết sẽ được giữ lại, nhưng sẽ phải phát triển nhanh chóng hơn nữa.
Admin
Nguồn: VnExpress
