Theo BS.CKII Ngô Trần Quang Minh, Giám đốc chuyên môn kiêm Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8, hen suyễn, một bệnh viêm mạn tính đường hô hấp, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt khi thời tiết thay đổi thất thường. Bệnh hen suyễn rất phổ biến và thường tiềm ẩn trong nhiều ca đột quỵ nhập viện.
Bác sĩ Minh giải thích rằng, khi gặp các tác nhân kích thích như thời tiết thay đổi, người bệnh hen suyễn dễ bị sưng nề, co thắt phế quản và tăng tiết dịch nhầy, dẫn đến các triệu chứng như ho, khó thở, khò khè và nặng ngực. Quá trình viêm mạn tính này làm cơ thể sản xuất ra nhiều chất trung gian gây viêm (cytokine, interleukin, TNF-α…) lan tỏa khắp cơ thể qua đường máu.
Phản ứng viêm này tác động trực tiếp lên hệ mạch máu, gây tổn thương lớp nội mạc mạch máu. Các tế bào viêm bám vào thành mạch, thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa, làm hẹp lòng mạch và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Đây chính là cơ chế làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh hen suyễn.
Các cơn hen cấp tính có thể làm giảm lượng oxy trong máu, buộc tim phải làm việc gắng sức để bơm máu lên não. Đồng thời, cơ thể cũng tăng tiết các hormone căng thẳng như adrenaline và cortisol, làm tăng nhịp tim và huyết áp đột ngột. Tình trạng này lặp lại nhiều lần sẽ gây gánh nặng lớn cho hệ tim mạch và não bộ, từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ. Việc sử dụng corticosteroid kéo dài để kiểm soát hen suyễn cũng có thể gây giữ muối nước, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu nếu không được theo dõi chặt chẽ, đây đều là những yếu tố nguy cơ hàng đầu của đột quỵ.
Bác sĩ Minh nhấn mạnh rằng nguy cơ đột quỵ sẽ tăng cao hơn ở những bệnh nhân hen suyễn lớn tuổi có các bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp, tiểu đường và mỡ máu cao. Mặc dù chưa có nghiên cứu tổng quan tại Việt Nam về vấn đề này, một phân tích tổng hợp từ Thư viện Y khoa Quốc gia (Mỹ) trên hơn 3 triệu người cho thấy người bệnh hen suyễn có nguy cơ đột quỵ cao hơn 34% so với người không mắc bệnh.
Hen suyễn thường được chú ý với các biểu hiện ở đường thở, nhưng thực tế các phản ứng viêm có thể lan rộng khắp cơ thể, âm thầm gây tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ đột quỵ mà ít người ngờ tới.
Điển hình như trường hợp của ông Thịnh (61 tuổi, TP HCM), người có tiền sử hen suyễn nhiều năm. Trong một đợt hen cấp gần đây, ông đột ngột bị méo miệng, yếu nửa người phải và nói khó. Ông được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 cấp cứu và được chẩn đoán đột quỵ cấp trên nền bệnh hen suyễn. Sau khi được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch, tình trạng của ông đã cải thiện đáng kể.
Để giảm thiểu nguy cơ, bác sĩ Minh khuyến cáo người bệnh hen suyễn cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị, sử dụng thuốc kiểm soát và dự phòng đều đặn, tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng giảm. Việc dừng thuốc đột ngột có thể khiến đường thở tái viêm, dẫn đến cơn hen cấp hoặc các biến chứng tim mạch nguy hiểm.
Ngoài ra, người bệnh nên khám nội tổng quát định kỳ mỗi 3-6 tháng để được theo dõi toàn diện, bao gồm đo chức năng hô hấp, kiểm tra huyết áp, đường huyết, mỡ máu và thực hiện điện tim hoặc siêu âm tim khi cần thiết. Điều này giúp phát hiện sớm các nguy cơ và ngăn ngừa biến chứng đột quỵ.
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, bác sĩ Minh cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của lối sống khoa học trong việc kiểm soát hen suyễn và giảm nguy cơ đột quỵ. Người bệnh nên hạn chế muối trong khẩu phần ăn, tăng cường rau xanh và trái cây tươi để bổ sung chất xơ, vitamin C, E và beta-carotene, những chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mạch máu. Cần hạn chế rượu bia, nước ngọt có ga, bỏ hẳn thuốc lá và tránh khói thuốc thụ động. Tập thể dục đều đặn 20-30 phút mỗi ngày với các bộ môn nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, đạp xe chậm, yoga hoặc bơi lội, tránh vận động quá sức để không khởi phát cơn hen. Giữ ấm khi đến nơi có không khí lạnh và duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm gánh nặng cho tim và hệ hô hấp.
Admin
Nguồn: VnExpress
