Việc tầm soát ung thư sớm ngày càng được coi trọng, tuy nhiên, các phương pháp truyền thống như xét nghiệm máu, chụp X-quang hay siêu âm thường gặp hạn chế trong việc phát hiện bệnh ở giai đoạn tiền ung thư hoặc giai đoạn sớm. Do đó, nhiều người tìm đến các kỹ thuật hiện đại hơn như chụp CT và MRI để có kết quả chẩn đoán chính xác và kịp thời.
PGS.TS.BS Nguyễn Hải Anh, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, chia sẻ kinh nghiệm hơn 40 năm trong ngành: “Trước đây, tôi rất thận trọng khi chỉ định chụp CT, chỉ dành cho bệnh nhân có nguy cơ cao hoặc có dấu hiệu bất thường do lo ngại về tác hại của tia X. Người khỏe mạnh thường không được chỉ định phương pháp này.”
Tuy nhiên, theo bác sĩ Hải Anh, nhờ sự phát triển của công nghệ và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), chụp CT ngày nay không còn là một rủi ro lớn. Nếu được thực hiện đúng quy trình an toàn và đảm bảo độ chính xác, CT mang lại lợi ích chẩn đoán vượt trội. Bác sĩ cho biết, “Công nghệ mới có thể giảm đến 97% liều tia X so với thông thường, nhưng vẫn phát hiện được các tổn thương tiền ung thư có kích thước chỉ vài milimet.”
Một ví dụ điển hình là tại Trung tâm Nura, nơi sử dụng 50 phần mềm AI do Fujifilm hợp tác nghiên cứu với Stanford Medicine. Dựa trên 400 triệu dữ liệu thu thập được trong hơn 10 năm trên toàn cầu, AI có khả năng tự động phát hiện các nốt tổn thương nhỏ từ 1mm. Ứng dụng AI này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chứng nhận về tính an toàn và hiệu quả, và hiện đang được triển khai ở nhiều quốc gia.
ThS.BSNT Nguyễn Tất Đạt, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh tại Nura, giải thích thêm về quy trình phân tích tổn thương phổi: “Dựa trên kết quả AI cung cấp, bác sĩ sẽ xác định rõ tình trạng phổi, từ đó quyết định bệnh nhân cần điều trị viêm phổi thông thường hay có tổn thương nghi ngờ ác tính cần theo dõi và xét nghiệm chuyên sâu. Sự kết hợp giữa AI và kinh nghiệm của bác sĩ giúp đảm bảo kết quả chẩn đoán tốt hơn.”
Đại diện Trung tâm Tầm soát Công nghệ cao Nura chia sẻ một trường hợp cụ thể: một khách hàng nam 45 tuổi đến khám với tâm trạng lo lắng sau khi phát hiện tổn thương phổi tại một cơ sở y tế khác, nơi bác sĩ đã chỉ định sinh thiết phổi do nghi ngờ ung thư. Tuy nhiên, bệnh nhân đã trì hoãn sinh thiết và tìm đến Nura để tầm soát lại. Kết quả tại Nura, dựa trên dữ liệu AI và kinh nghiệm của bác sĩ, cho thấy các tổn thương phổi này là lành tính. Sau đó, bệnh nhân được điều trị viêm phổi theo phác đồ và đã khỏi bệnh.
Ngược lại, một khách hàng nữ hơn 40 tuổi được chẩn đoán viêm phổi tại một cơ sở y tế khác và đã điều trị một tháng. Khi đến Nura tầm soát, tình cờ phát hiện một nốt tổn thương phổi 10mm. AI đánh giá tổn thương này có bờ không đều, không rõ mạch máu, mật độ tế bào cao và tỷ lệ nốt đặc gần 70%. Dựa trên những gợi ý này và kinh nghiệm lâm sàng, Nura đã tư vấn khách hàng sinh thiết và kết quả cho thấy ung thư biểu mô tuyến phổi giai đoạn một.
“Cả hai khách hàng đều có những triệu chứng rất thông thường và dễ bị nhầm lẫn với cúm hoặc viêm phổi,” đại diện trung tâm cho biết.
Thống kê từ Trung tâm Tầm soát Công nghệ cao Nura, với hơn 16.000 ca thăm khám (tại 229 Tây Sơn, Hà Nội), đã phát hiện gần 100 ca ung thư sớm, đặc biệt là các loại ung thư hàng đầu tại Việt Nam như phổi, vú, gan, thận, cổ tử cung. Ngoài ra, chụp CT còn giúp phát hiện sớm các bệnh nguy hiểm khác như tim mạch và đột quỵ. Đây là những bệnh lý khó phát hiện sớm nếu chỉ khám sức khỏe thông thường với các chỉ định như chụp X-quang, siêu âm hay xét nghiệm máu.
Tại Nhật Bản, cứ 30 giây lại có một người mắc mới ung thư. Tuy nhiên, nhờ ý thức tầm soát sớm, tỷ lệ điều trị khỏi ung thư trung bình ở Nhật Bản đạt khoảng 75%, trong khi ở Việt Nam con số này chỉ khoảng 25% (theo Globocan 2022). Người Nhật Bản luôn chủ động khám định kỳ và tầm soát ung thư sớm. Việc phát hiện và điều trị sớm không chỉ giúp giảm gánh nặng tinh thần và thể chất cho người bệnh mà còn tăng tỷ lệ điều trị khỏi lên trên 90%, đồng thời tiết kiệm chi phí so với việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn.
Admin
Nguồn: VnExpress
