Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã công bố quyết định quan trọng về việc nước này sẽ từ bỏ quy chế quốc gia đang phát triển tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Tuyên bố được đưa ra vào ngày 23/9, trong bài phát biểu tại một diễn đàn phát triển do Trung Quốc tổ chức bên lề kỳ họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Giải thích về động thái này, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết quyết định nhằm mục đích củng cố hệ thống thương mại toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh WTO đang đối mặt với những thách thức từ các cuộc chiến thuế quan và chủ nghĩa bảo hộ của một số quốc gia. Mặc dù không trực tiếp chỉ đích danh, nhiều người cho rằng phát biểu này ám chỉ đến Mỹ và các chính sách thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump trước đây.
WTO đóng vai trò là diễn đàn thương mại toàn cầu và giám sát việc thực thi các thỏa thuận thương mại. Tuy nhiên, tổ chức này đang ngày càng trở nên kém hiệu quả, dẫn đến những lời kêu gọi cải cách mạnh mẽ. Tổng giám đốc WTO, bà Ngozi Okonjo-Iweala, đã hoan nghênh quyết định của Trung Quốc, gọi đó là “tin lớn, then chốt” cho quá trình cải cách WTO và là kết quả của nhiều năm nỗ lực.
Trong khuôn khổ WTO, quy chế quốc gia đang phát triển cho phép các nước thành viên duy trì mức thuế nhập khẩu cao và các rào cản thương mại khác, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Điều này đồng nghĩa với việc họ được hưởng lợi từ các yêu cầu mở cửa thị trường thấp hơn và có thời gian chuyển tiếp dài hơn để thực hiện các biện pháp tự do hóa thương mại.
Từ lâu, Mỹ đã lập luận rằng Trung Quốc không nên được hưởng quy chế nước đang phát triển, bởi nước này là nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới. Mặc dù từ bỏ các quyền lợi đặc biệt tại WTO, Bộ Thương mại Trung Quốc vẫn khẳng định rằng nước này vẫn là một quốc gia có thu nhập trung bình và thuộc nhóm các nước đang phát triển.
Trên thực tế, Trung Quốc từ lâu đã được cộng đồng quốc tế nhìn nhận là một “siêu cường lai” (hybrid superpower), bởi năng lực kinh tế, chính trị và khoa học của họ đã đạt đến tầm vóc của một siêu cường. Năm 2023, Hạ viện Mỹ thậm chí đã bỏ phiếu nhất trí rằng không nên xem Trung Quốc là một quốc gia đang phát triển nữa.
Tuy nhiên, những căn cứ để xác định Trung Quốc là một “nước đang phát triển” vẫn còn giá trị, ít nhất là trên lý thuyết. Mặc dù đã đạt được tăng trưởng ổn định trong những thập kỷ gần đây, thu nhập bình quân đầu người của Trung Quốc vẫn chưa đạt đến ngưỡng của các nước phát triển. Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, GDP bình quân đầu người của Trung Quốc năm 2024 là 13.303 USD, thấp hơn nhiều so với mức 85.800 USD của Mỹ.
Trước đó, vào tháng 5/2023, sau cuộc bỏ phiếu của Hạ viện Mỹ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã khẳng định rằng Bắc Kinh chưa bao giờ sử dụng vị thế “nền kinh tế lai” như một lá chắn để trốn tránh các nghĩa vụ quốc tế hoặc một bàn đạp để giành lấy các quyền lợi đặc biệt. Thay vào đó, Trung Quốc luôn nỗ lực đóng góp vào hòa bình và phát triển của thế giới.
Bộ Thương mại Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng ngày càng có nhiều quốc gia nhận được vốn vay và hỗ trợ kỹ thuật từ Trung Quốc để xây dựng các công trình hạ tầng lớn như đường bộ, đường sắt và đập thủy điện, thường do các tập đoàn nhà nước lớn của Trung Quốc đảm trách.
Admin
Nguồn: VnExpress
