Thời gian vàng để cứu sống bệnh nhân đột quỵ là 4,5 đến 6 giờ đầu tiên, nhưng nhiều người lại tự ý dùng thuốc tại nhà, bỏ lỡ cơ hội sống vì chậm trễ tiếp cận y tế hiện đại. Các bác sĩ cảnh báo việc lạm dụng thuốc an cung ngưu hoàng hoàn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Điển hình, một cụ bà ở Việt Trì, Phú Thọ, có tiền sử tăng huyết áp và đái tháo đường hơn 10 năm, từng bị đột quỵ não vào năm 2014 và 2019, dẫn đến yếu nửa người trái. Trong hai tháng gần đây, bà uống mỗi ngày một viên an cung để phòng ngừa tái phát đột quỵ. Tuy nhiên, sau đó bà xuất hiện các triệu chứng bất thường.
Khi nhập Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, tình trạng của bà rất nguy kịch, suy hô hấp, huyết áp tụt, da niêm mạc nhợt nhạt. Các bác sĩ chẩn đoán bà bị lạm dụng thuốc an cung, dẫn đến thiếu máu, rối loạn đông máu nghiêm trọng, và nhiều ổ nhồi máu ở cả hai bán cầu não. Rất may, sau khi được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch.
Trước đó, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng đã cấp cứu một người đàn ông 65 tuổi ở Vĩnh Phúc bị xuất huyết dưới da và chảy máu dạ dày sau khi uống một liều an cung duy nhất với mục đích “phòng bệnh”.
Bác sĩ Vũ Văn Đại, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết an cung ngưu hoàng hoàn là một bài thuốc cổ truyền Trung Quốc quý, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khai khiếu, thường được sử dụng cho các trường hợp bệnh “nhiệt” với các triệu chứng như sốt cao, mê sảng. Tuy nhiên, phần lớn các ca đột quỵ hiện nay là do nhồi máu não (thuộc thể hàn), một tình trạng tắc nghẽn mạch máu cần được can thiệp y tế khẩn cấp.
Trong trường hợp này, việc sử dụng an cung không những không có lợi mà còn có thể làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Bác sĩ Đại cảnh báo, nếu bệnh nhân bị xuất huyết não, các thành phần chống đông trong thuốc có thể làm tăng chảy máu, đẩy người bệnh vào tình thế nguy hiểm.
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Hội Y học dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, nhấn mạnh rằng chưa có bất kỳ bằng chứng khoa học nào chứng minh an cung có khả năng tái thông mạch máu hoặc kiểm soát áp lực nội sọ. Ông giải thích thêm: “Một viên thuốc không thể vừa tiêu huyết khối, vừa cầm máu. Sử dụng sai cách có thể làm tình trạng chảy máu nặng hơn”.
Ngoài ra, thành phần của an cung chứa các dược liệu có độc tính như chu sa (thủy ngân) và hùng hoàng (asen). Việc sử dụng không đúng cách có thể gây tổn thương gan, thận và hệ thần kinh. Một nghiên cứu tại Hàn Quốc trên 1.743 bệnh nhân đột quỵ cho thấy, nhóm sử dụng an cung có tỷ lệ gặp tác dụng phụ về tiêu hóa và chức năng gan cao hơn đáng kể so với nhóm không sử dụng.
Mặc dù có những rủi ro và cảnh báo từ các cơ quan y tế, thị trường thuốc an cung xách tay vẫn rất sôi động với các sản phẩm nhập khẩu từ nhiều nguồn gốc khác nhau. Nhiều người bán hàng còn tạo ra các chiêu trò kinh doanh, chẳng hạn như khuyên dùng định kỳ 3 tháng một viên để phòng bệnh. Tuy nhiên, PGS.TS.BS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, khẳng định đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm, vì mọi loại thuốc đều có thời gian bán hủy và không thể có tác dụng “dự phòng” kéo dài như vậy.
Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, quy định rằng an cung ngưu hoàng hoàn là thuốc kê đơn và phải được sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.
Bác sĩ Đại nhấn mạnh: “Tự ý dùng an cung tại nhà không giúp phân biệt được thể bệnh mà còn làm chậm trễ việc tiếp cận y tế hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và khả năng hồi phục của bệnh nhân”.
Ông khẳng định rằng y học cổ truyền không phủ nhận giá trị của các bài thuốc cổ, nhưng cần nhìn nhận đúng vai trò, chỉ định và giới hạn của thuốc. Việc sử dụng cần dựa trên y lý, y chứng và y đức, tránh biến một bài thuốc quý thành một niềm tin mù quáng gây hại.
Admin
Nguồn: VnExpress
