Nửa năm trước, tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Donald Trump từng nhận định Ukraine “không có cửa” trong cuộc xung đột với Nga. Tuy nhiên, tuần này, quan điểm của ông đã có sự thay đổi đáng chú ý.
Sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York hôm 23/9, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Tôi nghĩ Ukraine, với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu, có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ lãnh thổ ban đầu. Tại sao lại không chứ?”.
Theo một quan chức Mỹ, tuyên bố này của ông Trump nhằm gây áp lực buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải ngồi vào bàn đàm phán, sau khi cuộc gặp giữa hai bên tại Alaska tháng trước không mang lại bước tiến nào trong việc giải quyết cuộc xung đột.
Trước thềm cuộc gặp với ông Zelensky, Tổng thống Trump đã làm việc nhiều ngày với các quan chức Mỹ ủng hộ lập trường cứng rắn hơn với Ukraine, bao gồm đặc phái viên Keith Kellogg và tân Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Mike Waltz. Những quan chức này đã cung cấp cho ông Trump thông tin cập nhật về tình hình chiến trường, nhận định rằng Nga gần như không đạt được tiến bộ đáng kể nào trên thực địa. Ông cũng được thông báo về một cuộc tấn công lớn sắp tới của Ukraine, hoạt động này sẽ cần sự hỗ trợ tình báo từ Mỹ.
Giới quan sát cho rằng sự thay đổi lập trường đột ngột của ông Trump có thể là kết quả của nỗ lực “lấy lòng” từ phía lãnh đạo Ukraine. Trong cuộc gặp ngày 23/9 ở New York, Tổng thống Zelensky đã cho thấy ông đã rút ra bài học từ cuộc gặp không mấy thành công tại Nhà Trắng hồi tháng 2.
Không chỉ thay đổi về phong cách ăn mặc, ông Zelensky còn dành cho Tổng thống Trump nhiều lời khen ngợi. Ông liên tục cảm ơn sự hỗ trợ của Mỹ, ca ngợi những nỗ lực của ông Trump trong việc chấm dứt xung đột, đồng thời nhấn mạnh những thành công của quân đội Ukraine trên chiến trường.
Ông Zelensky cho biết Ukraine đã giành lại khoảng 363 km2 lãnh thổ từ Nga trong tháng 9, một tuyên bố được nhiều nhà phân tích quân sự xác nhận. “Đó không phải là một chiến thắng lớn, nhưng nó cho thấy chúng tôi không thua. Điều này rất quan trọng”, ông nói. Ukraine cũng tuyên bố đã thực hiện ít nhất 25 cuộc tập kích thành công vào các nhà máy lọc dầu trên đất Nga kể từ đầu tháng 8, gây ảnh hưởng đến ngành năng lượng của đối phương.
Ông Zelensky nhận xét rằng Tổng thống Trump “rõ ràng hiểu rõ tình hình và nắm rõ tất cả các khía cạnh của cuộc chiến”. Ông tin rằng ông Trump có đủ ảnh hưởng và quyền lực để trở thành “người thay đổi cuộc chơi” đối với Ukraine trong cuộc chiến này.
Một ngày sau đó, khi phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Zelensky không trực tiếp bình luận về sự thay đổi của ông Trump, mà chỉ nói rằng ông đã có một “cuộc gặp tốt đẹp” với Tổng thống Mỹ. Ông cũng không quên cảm ơn sự ủng hộ của ông Trump và bày tỏ niềm tin vào nước Mỹ: “Chúng tôi trông cậy vào Mỹ như một điểm tựa”.
Sự thay đổi trong đánh giá của ông Trump về khả năng giành lại lãnh thổ của Ukraine cũng đi kèm với cam kết tiếp tục cung cấp vũ khí cho các thành viên châu Âu của NATO, những nước sau đó có thể chuyển giao chúng cho Ukraine để chống lại Nga.
Giới quan sát nhận định rằng điều này đánh dấu sự hồi sinh trong quan hệ giữa Mỹ và Ukraine, sau những căng thẳng trước đó. Ông Zelensky đã nỗ lực hàn gắn quan hệ bằng cách bày tỏ sự hối tiếc trong một lá thư gửi ông Trump và nhanh chóng đồng ý với đề xuất ngừng bắn của Mỹ, ngay cả khi Nga chưa có động thái tương tự.
Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo bên lề tang lễ của Giáo hoàng Francis hồi cuối tháng 4 dường như đã giúp hàn gắn rạn nứt và nâng cao vị thế của ông Zelensky. Hai người đã có cuộc trò chuyện riêng trong 15 phút tại Vương cung thánh đường Thánh Peter, và ông Trump mô tả đây là một “cuộc gặp tuyệt vời”. Sau đó, ông Trump cũng đã có những chỉ trích hiếm hoi đối với Tổng thống Nga.
Khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 8, ông Zelensky đã nhận được lời khen ngợi từ ông Trump về trang phục của mình. Cuộc gặp diễn ra thân thiện hơn, và Tổng thống Mỹ đã đề xuất tổ chức một hội nghị hòa bình với Tổng thống Putin.
Đến cuộc gặp ngày 23/9, ông Trump dường như đã tiếp nhận một số quan điểm của ông Zelensky và khen ngợi quân đội Ukraine: “Chúng tôi rất tôn trọng cuộc chiến mà Ukraine đang tiến hành. Thực ra thì nó khá tuyệt vời”.
Khi ông Zelensky ca ngợi sáng kiến gây áp lực buộc các đồng minh châu Âu ngừng mua dầu của Nga, ông Trump đã bóng gió rằng sẽ gây sức ép với Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người mà ông gọi là bạn. Tổng thống Mỹ cho biết dù chưa nói chuyện với ông Orban, ông cảm thấy nhà lãnh đạo Hungary sẽ thay đổi ý định nếu ông đề xuất: “Và tôi nghĩ tôi sẽ làm điều đó”.
Sự thay đổi trong quan điểm của ông Trump cho thấy một diễn biến mới trong cách tiếp cận của Mỹ đối với cuộc xung đột ở Ukraine, đồng thời mở ra những hy vọng mới cho Kiev trong bối cảnh cuộc chiến vẫn tiếp diễn.
Admin
Nguồn: VnExpress
