Rối loạn mỡ máu, đặc trưng bởi sự mất cân bằng các chỉ số cholesterol và triglyceride, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, và thậm chí tử vong. Các chỉ số mỡ máu thường được đo bao gồm cholesterol toàn phần, cholesterol LDL (cholesterol xấu), cholesterol HDL (cholesterol tốt), và triglyceride (chất béo trung tính). Mức triglyceride bình thường nên dưới 150 mg/dL, LDL-C lý tưởng dưới 100 mg/dL, và cholesterol toàn phần dưới 200 mg/dL.
Để kiểm soát tình trạng này, chuyên viên Nguyễn Thị Thu Huyền từ khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, khuyến cáo người bệnh nên chú trọng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học.
Về chế độ ăn, nên tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt. Cá, đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi, nên được ăn ít nhất hai lần mỗi tuần để bổ sung omega-3, giúp hạ cholesterol và bảo vệ mạch máu. Các thực phẩm lên men như sữa chua không đường, kim chi, natto và gạo đỏ lên men cũng có lợi cho hệ vi sinh đường ruột và quá trình chuyển hóa lipid.
Trong quá trình chế biến, nên ưu tiên các phương pháp luộc, hấp, nướng thay vì chiên rán. Bổ sung thực phẩm chứa sterol và stanol thực vật như đậu nành, mè, và ngũ cốc nguyên hạt cũng giúp giảm hấp thu cholesterol. Để giảm gánh nặng cho gan, nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày. Uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày, ưu tiên nước lọc và trà thảo mộc không đường, giúp hỗ trợ quá trình chuyển hóa và tăng cường chức năng gan mật, đồng thời kiểm soát cân nặng, giảm nguy cơ béo phì. Hạn chế tối đa nước ngọt và rượu bia.
Cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều cholesterol như thịt đỏ, nội tạng động vật, thịt mỡ, và da gia cầm, vì chúng dễ làm tăng cholesterol xấu. Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa có trong thức ăn nhanh, thịt nhiều mỡ, sữa nguyên kem, dầu mỡ động vật và đồ ngọt công nghiệp. Cắt giảm lượng đường cũng giúp hạ triglyceride và phòng tránh béo phì.
Bên cạnh chế độ ăn uống, người bệnh rối loạn mỡ máu cần tránh tiếp xúc với khói thuốc lá, ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng. Tập luyện thể dục đều đặn, vừa phải như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội khoảng 150-300 phút mỗi tuần với cường độ trung bình, hoặc 75-150 phút mỗi tuần với cường độ cao. Duy trì cân nặng hợp lý, với vòng eo dưới 90 cm ở nam và 80 cm ở nữ, cũng rất quan trọng để cải thiện sức khỏe tổng thể.
Mỡ máu cao thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu, và nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi khám sức khỏe định kỳ hoặc sau khi gặp phải các biến cố tim mạch. Nếu sau 2-3 tháng thay đổi lối sống mà tình trạng mỡ máu không cải thiện, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc.
Rối loạn mỡ máu có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nguy cơ cao hơn ở những người thừa cân, ít vận động, hút thuốc lá, mắc tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh thận mạn tính, hoặc có yếu tố di truyền. Để chủ động bảo vệ sức khỏe, người lớn khỏe mạnh nên kiểm tra cholesterol máu 4-6 năm một lần, và người từ 40 tuổi trở lên nên tầm soát rối loạn mỡ máu định kỳ.
Admin
Nguồn: VnExpress
