Huyết khối tĩnh mạch sâu, một tình trạng nguy hiểm hình thành cục máu đông trong các tĩnh mạch sâu của cơ thể, thường xuất hiện nhất ở chân (cẳng chân, đùi hoặc vùng chậu), nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các tĩnh mạch ở chi trên, não, ruột, gan hoặc thận.
Bác sĩ Nguyễn Thu Trang, chuyên khoa Tim mạch tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết rằng cục máu đông này có thể chặn dòng máu trở về tim, gây ra các vấn đề như đau, sưng chân kéo dài, thậm chí dẫn đến thuyên tắc phổi, suy giãn tĩnh mạch hoặc hội chứng hậu huyết khối. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết bệnh mà bác sĩ Trang lưu ý.
**Sưng Một Bên Chân**
Một dấu hiệu điển hình là sự phù nề không đối xứng ở chân, tức là chỉ một bên chân bị sưng. Tình trạng này thường bắt đầu ở cẳng chân hoặc đùi, sau đó lan rộng và trở nên nặng hơn, không giảm bớt ngay cả khi nghỉ ngơi hoặc kê cao chân.
**Đau hoặc Căng Tức ở Bắp Chân**
Người bệnh có thể cảm thấy đau, căng hoặc bị chuột rút ở bắp chân, đặc biệt khi đứng lâu hoặc đi bộ. Cơn đau có thể tăng lên khi ấn nhẹ vào vùng tĩnh mạch bị ảnh hưởng hoặc cảm thấy bắp chân căng cứng một cách bất thường so với bên chân còn lại. Dù triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện, nhưng nếu đi kèm với sưng một bên chân thì đây là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng.
**Da Ấm, Nóng Đỏ hoặc Đổi Màu**
Khi tĩnh mạch sâu bị tắc nghẽn do huyết khối, vùng da xung quanh thường trở nên ấm hơn, có thể đỏ hoặc xanh tím, đôi khi có cảm giác căng và bóng. Đối với những người có tông da sẫm màu, việc nhận biết sự thay đổi màu da có thể khó khăn hơn, nhưng vẫn có thể cảm nhận được vùng da nóng hơn hoặc căng cứng hơn so với chân bên kia.
**Tĩnh Mạch Nông Nổi Rõ**
Khi dòng máu trong tĩnh mạch sâu bị tắc nghẽn, máu sẽ ứ lại, làm cho các tĩnh mạch nông giãn to và nổi rõ dưới da. Người bệnh thường cảm thấy chân nặng và mỏi liên tục, khác với cảm giác mệt mỏi thông thường sau khi đứng lâu hoặc đi bộ.
**Khó Thở, Đau Ngực, Ho Ra Máu, Chóng Mặt, Ngất**
Nếu cục máu đông di chuyển lên phổi, nó có thể gây tắc nghẽn động mạch phổi, một tình huống rất nguy hiểm. Trong trường hợp này, người bệnh thường đột ngột khó thở, đau ngực, ho ra máu, chóng mặt hoặc thậm chí ngất xỉu, và cần được cấp cứu ngay lập tức.
Huyết khối tĩnh mạch sâu thường xảy ra khi tĩnh mạch bị tổn thương do phẫu thuật, chấn thương, nhiễm trùng hoặc viêm. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên ở những người trên 60 tuổi, ít vận động, phải nằm viện dài ngày hoặc có các bệnh lý nền như béo phì, suy tim, ung thư, viêm ruột. Các yếu tố khác như hút thuốc lá, sử dụng thuốc tránh thai, liệu pháp hormone, tiền sử gia đình hoặc rối loạn đông máu di truyền cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Đôi khi, bệnh có thể xuất hiện mà không xác định được nguyên nhân cụ thể, trường hợp này được gọi là huyết khối vô căn.
Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ thường sử dụng siêu âm Doppler tĩnh mạch chi dưới kết hợp với xét nghiệm D-dimer. Phương pháp điều trị chủ yếu là sử dụng thuốc chống đông để ngăn chặn sự phát triển của cục máu đông và giảm nguy cơ thuyên tắc phổi. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng phương pháp tiêu sợi huyết, can thiệp lấy huyết khối hoặc đặt stent tĩnh mạch. Phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào kết quả chẩn đoán và các yếu tố nguy cơ của từng bệnh nhân.
Để phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu, bác sĩ Trang khuyến cáo mọi người nên vận động thường xuyên và tránh ngồi hoặc đứng yên quá lâu. Khi di chuyển bằng máy bay đường dài hoặc lái xe xa, nên đi bộ tại chỗ hoặc thực hiện các động tác gập, duỗi bàn chân và cẳng chân thường xuyên.
Đối với những bệnh nhân phải nằm lâu sau phẫu thuật hoặc do bệnh lý nội khoa, việc dự phòng bằng vớ y khoa, vật lý trị liệu, tập vận động sớm và cân nhắc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng. Bên cạnh đó, kiểm soát cân nặng, bỏ thuốc lá và điều trị các bệnh lý nền như ung thư, rối loạn đông máu, suy tim… cũng góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
