**Ninh Bình: Phát hiện “chấn động” về bộ xương người 12.000 năm tuổi tại Tràng An**
Trong hội nghị được tổ chức tại chùa Bái Đính ngày 27/9, Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình, phối hợp cùng các nhà khoa học trong nước và quốc tế, đã công bố những kết quả khảo cổ học đầy giá trị tại quần thể danh thắng Tràng An.
Tiến sĩ Ryan John Rabett, chuyên gia khảo cổ học từ Đại học Queen’s Belfast (Anh) đồng thời là Giám đốc dự án nghiên cứu khảo cổ học tại Tràng An, nhấn mạnh rằng cuộc khai quật kéo dài gần một thập kỷ đã mang lại những “phát hiện chấn động”.
Một trong những phát hiện quan trọng nhất là bộ xương người gần như còn nguyên vẹn, được bảo tồn trong điều kiện địa tầng đặc biệt. Phương pháp xác định niên đại carbon phóng xạ cho thấy bộ xương này có niên đại từ 12.000 đến 12.500 năm trước, vào giai đoạn cuối kỷ Băng hà.
Theo phân tích, đây là bộ xương của một người đàn ông khoảng 35 tuổi. Điều đặc biệt là ở vùng cổ của bộ xương có dấu vết một vết thương do một mũi lao nhọn bằng thạch anh gây ra. Mũi lao này dài gần 2 cm, với dấu vết gia công tỉ mỉ. Đáng chú ý, các nhà khoa học không tìm thấy bất kỳ công cụ thạch anh nào khác trong hang động, cho thấy đây có thể là một công nghệ từ bên ngoài du nhập vào khu vực.
Tiến sĩ Christopher Mark Stimpson, một thành viên khác của dự án đến từ Đại học Queen’s Belfast (Anh), cho biết những bằng chứng nhiễm trùng ở xương cho thấy người đàn ông này đã sống sót một thời gian sau khi bị thương trước khi qua đời. Ông nhận định đây là bằng chứng cổ xưa nhất về xung đột giữa các nhóm người tiền sử ở khu vực Đông Nam Á lục địa.
Một thành tựu nổi bật khác của dự án Sundasia là việc trích xuất và giải mã thành công DNA ty thể từ bộ xương. Kết quả phân tích di truyền cho thấy cá thể này thuộc nhóm macrohaplogroup M, một nhóm liên quan đến các cộng đồng săn bắt và hái lượm bản địa ở Nam Á và Đông Nam Á. Các nhà khoa học đánh giá, việc thu thập được DNA cổ trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm là một thành tựu hiếm có, mở ra cơ hội nghiên cứu sâu hơn về sự tiến hóa, di cư và khả năng thích ứng của người hiện đại trong khu vực.
Những kết quả khai quật và phân tích này mang lại giá trị to lớn về khoa học, văn hóa và xã hội. Chúng cung cấp bằng chứng trực tiếp cho thấy Tràng An không chỉ là một di sản văn hóa thiên nhiên độc đáo mà còn là một “bảo tàng sống” về lịch sử nhân loại. Phát hiện này góp phần làm sáng tỏ quá trình cư trú, xung đột và thích ứng của con người với những biến đổi môi trường khắc nghiệt vào cuối kỷ Băng hà.
Từ góc độ khảo cổ học, bộ xương gần như hoàn chỉnh cùng với công cụ lao bằng thạch anh khẳng định Tràng An là một địa điểm then chốt để nghiên cứu văn hóa vật chất và quan hệ cộng đồng của cư dân tiền sử Đông Nam Á. Các nhà khoa học đồng tình rằng việc giải mã DNA ty thể cổ trong môi trường nhiệt đới là một thành công hiếm gặp, mở ra cơ hội nghiên cứu về nguồn gốc, sự lan tỏa và mối liên hệ giữa các quần thể người trong khu vực.
Ông Trần Song Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình, nhấn mạnh rằng phát hiện bộ xương gần 13.000 năm tuổi và thành công trong việc giải mã DNA ty thể đã một lần nữa chứng minh giá trị của Tràng An như một nơi lưu giữ ký ức nhân loại, kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Ông khẳng định đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khoa học mà còn là niềm tự hào của Việt Nam trong việc bảo tồn và phát huy di sản chung của toàn cầu.
Ông Tùng cũng cho biết thêm, những kết quả này cung cấp bằng chứng khoa học quý giá, làm sáng tỏ quá trình cư trú và thích ứng của con người trước những biến đổi môi trường trong giai đoạn hậu kỳ Pleistocene (từ khoảng 126.000 đến 11.700 năm trước), giai đoạn đánh dấu sự kết thúc của Kỷ Băng hà và sự ấm lên của Trái Đất, dẫn đến sự tan chảy của băng và mực nước biển dâng cao.
Cuộc khai quật khảo cổ này cũng bổ sung thêm những tư liệu quý giá về nhân học, di truyền học và sự hiện diện của các loài động vật đang bị đe dọa trên toàn cầu, từng sinh sống tại Tràng An. Ông kết luận: “Những kết quả nghiên cứu mới này một lần nữa khẳng định Tràng An là một bảo tàng sống về sự tiến hóa tự nhiên và văn hóa nhân loại, một di sản chung của toàn cầu cần được bảo vệ và trao truyền cho các thế hệ tương lai.”
Admin
Nguồn: VnExpress
