Trong bối cảnh bất bình gia tăng về chiến dịch quân sự của Israel tại Dải Gaza và mong muốn thúc đẩy giải pháp hai nhà nước, nhiều quốc gia đã chính thức công nhận Nhà nước Palestine trong thời gian gần đây. Danh sách này bao gồm Pháp, Anh, Canada, Australia, Bồ Đào Nha, Bỉ, Malta, Monaco và Luxembourg.
Trước làn sóng công nhận này, Thủ tướng Israel đã nhiều lần đe dọa sáp nhập các vùng lãnh thổ Palestine và có hành động đáp trả những quốc gia phương Tây tham gia. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các lựa chọn hiện tại của ông Netanyahu đang bị hạn chế đáng kể.
Năm ngoái, khi Ireland, Na Uy và Tây Ban Nha công nhận Nhà nước Palestine, Israel đã phản ứng bằng các biện pháp ngoại giao như triệu hồi đại sứ. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao Israel đã nghỉ hưu cho rằng, việc lặp lại phản ứng này vào thời điểm hiện tại sẽ phức tạp hơn nhiều và có thể gây tổn hại lớn hơn cho Israel. Điều này có nguy cơ đẩy Tel Aviv vào tình thế cô lập chưa từng có, và chính quyền của Thủ tướng Netanyahu chắc chắn sẽ đối mặt với sự phản ứng dữ dội từ công chúng nếu điều đó xảy ra.
Ông Alon Liel, cựu đại sứ Israel tại Nam Phi, nhận định: “Tôi nghĩ tình thế hiện nay thực sự là một ‘thế tiến thoái lưỡng nan’ đối với Thủ tướng Netanyahu. Israel không thể không đáp trả, nhưng lại không có lựa chọn thực sự khôn ngoan nào trong tay”.
Theo hãng tin AFP, một trong những ý tưởng mà Israel đang cân nhắc là sáp nhập Bờ Tây. Trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967, quân đội Israel đã chiếm đóng Bờ Tây, Đông Jerusalem và Dải Gaza, những vùng lãnh thổ được coi là của Palestine. Sau đó, Israel đã xây dựng và không ngừng mở rộng các khu định cư trên khắp Bờ Tây.
Việc Israel tuyên bố chủ quyền đối với một phần hoặc toàn bộ Bờ Tây sẽ gây nguy hiểm cho Hiệp định Abraham, một thỏa thuận lịch sử đã bình thường hóa quan hệ giữa Israel với các cường quốc khu vực, trong đó có Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Thỏa thuận này được xem là thành tựu đối ngoại nổi bật nhất trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump và là một thành tựu mang tính bước ngoặt của chính Thủ tướng Netanyahu.
Ý tưởng sáp nhập Bờ Tây từ lâu đã được coi là “lằn ranh đỏ” đối với các quốc gia Arab. Nếu Israel từ bỏ cam kết không sáp nhập Bờ Tây, UAE sẽ phải đối mặt với những câu hỏi khó khăn về lý do nước này vẫn duy trì Hiệp định Abraham.
Trong suốt hai năm xung đột giữa Israel và Hamas, UAE đã đóng vai trò là cầu nối quan trọng giữa Israel với thế giới bên ngoài, duy trì các mối quan hệ kinh tế và ngoại giao. Các nhà phân tích chính trị cho rằng ý tưởng sáp nhập lãnh thổ Palestine có thể khiến UAE quyết định đình chỉ hoặc hạ cấp quan hệ với Israel.
Ông Michael Milshtein, chuyên gia về các vấn đề Palestine tại Đại học Tel Aviv, nhận định: “Tôi nghĩ UAE đã tuyên bố rất rõ ràng rằng bất kỳ bước đi nào liên quan đến việc sáp nhập sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng giữa thế giới Arab với Israel, chủ yếu là rủi ro cho Hiệp định Abraham”.
Trước đó, vào ngày 25/9, Tổng thống Trump từng khẳng định sẽ ngăn Israel sáp nhập Bờ Tây. Mặc dù chính quyền Trump đã cho Thủ tướng Netanyahu nhiều quyền tự quyết hơn so với chính quyền của Tổng thống Joe Biden, ông Trump đôi khi cũng tỏ ra thất vọng với các động thái đơn phương từ Israel.
Theo cựu nhà ngoại giao Israel Alon Pinkas, Thủ tướng Netanyahu chắc chắn không muốn làm mất lòng Tổng thống Trump. Tuy nhiên, áp lực chính trị trong nước từ phiên tòa xét xử cáo buộc tham nhũng đối với ông và cuộc bầu cử sắp tới có thể lớn hơn những lo ngại về việc làm phật lòng lãnh đạo Mỹ. “Ông Netanyahu của hai hoặc ba năm trước có lẽ không dám sáp nhập bất cứ thứ gì. Ông Netanyahu của tháng 9/2025 thì khác”, ông Pinkas nói.
Ngay tại Israel, đang có sự giằng co giữa hai luồng ý kiến trái chiều. Một bên cho rằng việc công nhận Nhà nước Palestine chỉ là một hành động mang tính biểu tượng và không có ý nghĩa thực tế. Bên còn lại bày tỏ sự giận dữ và yêu cầu chính quyền có hành động đáp trả cụ thể đối với những quốc gia đã công nhận Nhà nước Palestine.
Dù một Palestine có chủ quyền vẫn chỉ là ý tưởng, việc công nhận này mang ý nghĩa pháp lý và ngoại giao sâu sắc. Đặc biệt, việc Anh công nhận có trọng lượng ngoại giao và lịch sử đặc biệt, bắt nguồn từ vai trò của London trong việc đặt nền móng cho sự ra đời của Nhà nước Israel với Tuyên bố Balfour năm 1917.
Tuyên bố Balfour là một tuyên bố công khai do chính phủ Anh ban hành vào năm 1917, bày tỏ sự ủng hộ đối với việc thành lập một “quê hương cho dân tộc Do Thái” tại Palestine, vùng đất khi đó thuộc Đế quốc Ottoman.
Ông Liel nhận định: “Việc London công nhận Nhà nước Palestine nên được hiểu trong bối cảnh lịch sử của Tuyên bố Balfour. Nó giống như một kiểu sửa chữa vai trò lịch sử của Anh”.
Admin
Nguồn: VnExpress
