Tại cuộc họp báo tháng 9 của Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Hồ Đức Thắng đã chia sẻ về chiến lược AI đang được xây dựng, trong đó nhấn mạnh việc phổ cập AI vào tất cả các cấp giáo dục, bao gồm cả bậc tiểu học.
Ông Thắng cho rằng việc đưa AI vào giáo dục tiểu học là cần thiết, nhưng cần có phương pháp tiếp cận phù hợp, tránh kỳ vọng đào tạo ra những “kỹ sư nhí”. Thay vào đó, mục tiêu là trang bị cho trẻ ba năng lực cơ bản: hiểu AI là gì, biết cách sử dụng AI một cách an toàn và có trách nhiệm, và phát huy khả năng sáng tạo khi tương tác với công nghệ này. Để đạt được mục tiêu này, ông đề xuất lồng ghép từ 5 đến 10 giờ học về AI mỗi năm vào các môn học hiện có hoặc các hoạt động trải nghiệm, thay vì tạo ra một môn học riêng biệt. Ông cho biết cách tiếp cận này tương tự như mô hình mà Singapore dự kiến triển khai từ năm 2025.
Trả lời phỏng vấn về việc sử dụng ChatGPT cho trẻ nhỏ, ông Thắng khẳng định rằng không nên để trẻ tự do sử dụng công cụ này. Theo Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, trẻ em ở lứa tuổi tiểu học chưa có khả năng sàng lọc thông tin, do đó mọi nội dung AI được sử dụng trong giảng dạy đều tiềm ẩn rủi ro. Vì vậy, khi áp dụng AI vào cấp tiểu học, cần xây dựng một danh mục nội dung phù hợp và có cơ chế kiểm duyệt chặt chẽ để đảm bảo các chuẩn mực đạo đức ở mức cao nhất.
Ông Thắng nhấn mạnh yếu tố an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Cần thiết lập các hàng rào giám sát, đảm bảo học sinh không được tự do sử dụng các công cụ AI tạo sinh mà phải thông qua tài khoản của nhà trường và dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Hàng rào thứ hai bao gồm việc sử dụng các công cụ an toàn, chỉ dùng phần mềm nằm trong “danh mục trắng” đã được thẩm định, kiểm duyệt nội dung và bảo mật dữ liệu.
Giáo viên đóng vai trò then chốt trong quá trình này. Công nghệ không thể thay thế vai trò của người thầy. Do đó, ông Thắng đề xuất xây dựng một chương trình đào tạo chuẩn hóa để tạo ra khoảng 1.000 “giáo viên hạt nhân” về AI, những người này sẽ lan tỏa kiến thức và kỹ năng về AI trên toàn quốc, tương tự như mô hình mà Estonia đang áp dụng.
Ông Thắng cũng chia sẻ kinh nghiệm từ các quốc gia khác. Singapore chú trọng dạy AI theo các mô-đun ngắn, Estonia tập trung vào đào tạo giáo viên, Hàn Quốc từng thử nghiệm thay sách giáo khoa bằng ứng dụng nhưng không hiệu quả, còn Mỹ thành công nhờ đảm bảo hạ tầng Internet đồng đều cho tất cả các trường học. Ông cho rằng, đối với Việt Nam, hạ tầng là điều kiện tiên quyết để tránh bất bình đẳng ngay từ bậc tiểu học, vì nếu các vùng sâu vùng xa thiếu Internet, trẻ em ở những khu vực này sẽ khó tiếp cận AI như học sinh ở thành phố.
Để triển khai AI vào cấp tiểu học, ông Thắng đề xuất lộ trình 5 bước: xác định mục tiêu vừa sức, thiết lập hàng rào an toàn, tập trung đào tạo giáo viên, học hỏi có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế và triển khai thí điểm trong khoảng 18-24 tháng trước khi nhân rộng trên toàn quốc.
Trước đó, tại một hội thảo về AI diễn ra vào đầu tháng 9, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT, đã kiến nghị về sự cần thiết phải thay đổi cách dạy, cách học và cách đánh giá học sinh. Ông cho rằng học sinh có thể học thông qua các cuộc đối thoại giữa người và máy, thảo luận với giáo viên để lựa chọn công cụ AI phù hợp để giải quyết vấn đề và giao việc giải các bài toán cụ thể cho máy móc.
Ông Bình cũng đề xuất việc chấm điểm có thể dựa trên quá trình học sinh tương tác với AI và giáo viên, thay vì chỉ dựa vào kết quả cuối kỳ. Ông nhận định cách dạy này sẽ giúp trẻ lớn lên cùng với AI và sẵn sàng thích nghi với mọi biến đổi trong tương lai.
Tại hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị vào ngày 16/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã định hướng về việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ lớp 1, với tinh thần “vừa học, vừa chơi”. Thủ tướng xem đây là một trong những đổi mới quan trọng để tạo ra đột phá trong phát triển giáo dục và đào tạo.
Admin
Nguồn: VnExpress
