Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật Đất đai 2024.
Một trong những nội dung đáng chú ý của dự thảo là đề xuất Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh sẽ quyết định bảng giá đất 5 năm một lần, thay vì ban hành hàng năm như quy định hiện hành. Bảng giá đất mới này dự kiến được công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026, và có thể được sửa đổi, bổ sung khi cần thiết. Việc xây dựng bảng giá đất sẽ chi tiết theo từng loại đất, khu vực, vị trí. Đặc biệt, đối với các khu vực đã có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất, bảng giá sẽ được xây dựng đến từng thửa đất.
Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh sẽ ban hành hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) áp dụng từ ngày 1/1 hàng năm. Hệ số K này phản ánh tỷ lệ tăng hoặc giảm giá đất của các loại đất tương ứng với khu vực, vị trí đã được quy định trong bảng giá đất.
Để đảm bảo tính khách quan và chuyên môn, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ thành lập Hội đồng thẩm định bảng giá đất và hệ số K. Hội đồng này có quyền tự quyết định việc thành lập tổ giúp việc và được phép thuê tư vấn xác định giá đất để phục vụ công tác thẩm định.
Bảng giá đất là căn cứ quan trọng để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất. Ngoài ra, bảng giá đất còn được sử dụng để tính thuế, phí, lệ phí liên quan đến đất đai, cũng như bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhận định rằng việc thay đổi tần suất ban hành bảng giá đất thành 5 năm một lần, kết hợp với hệ số K được cập nhật hàng năm, sẽ giúp giảm bớt các thủ tục chồng chéo và tăng tính minh bạch trong việc tính toán tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế, phí và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Theo đánh giá của Bộ, quy định hiện hành về việc ban hành bảng giá đất hàng năm đang gặp nhiều bất cập, đặc biệt là sự chênh lệch lớn giữa giá đất ở và đất nông nghiệp. Việc định giá đất hiện nay còn phụ thuộc vào dữ liệu chưa đầy đủ, phương pháp định giá phức tạp và chịu tác động của thị trường, dẫn đến kết quả định giá thiếu thống nhất. Tình trạng này gây kéo dài thời gian giao đất, cho thuê đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, làm tăng chi phí đầu tư và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Dự thảo Nghị quyết cũng bổ sung quy định về thời điểm lựa chọn thông tin giá đất đầu vào khi xây dựng bảng giá đất và hệ số K, nhằm đảm bảo tính rõ ràng và thống nhất trong quá trình xác định giá đất. Nguyên tắc định giá đất theo thị trường vẫn được duy trì.
Trước đó, trong dự thảo Luật sửa đổi Luật Đất đai 2024 hồi tháng 7, Bộ Tài nguyên và Môi trường từng đề xuất bỏ nguyên tắc thị trường trong định giá đất, thay vào đó nhấn mạnh vai trò đại diện chủ sở hữu và quyền quyết định của Nhà nước. Tuy nhiên, đề xuất này đã vấp phải nhiều ý kiến lo ngại từ các chuyên gia về nguy cơ thiếu minh bạch và tái diễn tình trạng “hai giá” đất.
Tình trạng “hai giá” đất, tức là sự tồn tại của hai mức giá khác nhau cho cùng một thửa đất (giá ghi trong hợp đồng thấp hơn nhiều so với giá giao dịch thực tế trên thị trường), thường xảy ra khi bảng giá đất do Nhà nước ban hành không cập nhật kịp thời so với biến động của thị trường.
Ông Võ Hồng Thắng, Phó tổng giám đốc DKRA Group, cho rằng không nên loại bỏ hoàn toàn nguyên tắc thị trường trong định giá đất, vì đây là yếu tố kỹ thuật và là thước đo khách quan để đảm bảo công bằng giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc thành lập hội đồng định giá độc lập, bao gồm đại diện của các chuyên gia, tổ chức tư vấn, người dân và doanh nghiệp, để đảm bảo tính hợp lý của giá đất sơ cấp. Hội đồng này cần dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế, công khai, được cập nhật định kỳ và có cơ chế phản biện xã hội.
Admin
Nguồn: VnExpress
