Trong suốt sáu năm qua, vấn đề TikTok đã trở thành một bài toán hóc búa đối với chính phủ Mỹ. Ngay từ nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Donald Trump đã nỗ lực yêu cầu ByteDance, công ty mẹ của TikTok đến từ Trung Quốc, phải bán lại nền tảng này, song không thành công.
Mối lo ngại chính của chính phủ Mỹ xuất phát từ việc ByteDance có thể chia sẻ dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ cho chính phủ Trung Quốc, gây ra những rủi ro nghiêm trọng về an ninh quốc gia.
Đến năm 2024, dưới thời Tổng thống Joe Biden, chính phủ Mỹ tiếp tục thúc đẩy một dự luật lưỡng đảng, yêu cầu ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok và cấm các kho ứng dụng của Mỹ cung cấp nền tảng video này. Dự luật đặt ra thời hạn chót là ngày 19/1/2025, buộc TikTok phải thoái vốn tại Mỹ, nếu không sẽ bị cấm hoàn toàn.
Tuy nhiên, một diễn biến bất ngờ xảy ra khi chiến dịch tranh cử của ông Trump lại tích cực sử dụng TikTok, thậm chí thuê cả chuyên gia truyền thông xã hội thuộc thế hệ Gen Z để tạo nội dung thu hút cử tri trên nền tảng này. Nhận thấy rõ sức mạnh của TikTok trong việc tiếp cận giới trẻ, ông Trump đã hứa hẹn sẽ “cứu” TikTok ở Mỹ.
Sau khi nhậm chức vào ngày 20/1, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp, ngăn chặn việc thực thi dự luật của chính quyền tiền nhiệm, cho phép TikTok tiếp tục hoạt động, ít nhất là đến ngày 6/4.
Phó Tổng thống JD Vance, với kinh nghiệm 5 năm trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm và tầm ảnh hưởng lớn trong giới bảo thủ ở Thung lũng Silicon, được ông Trump tin tưởng giao trọng trách “giải cứu” TikTok. Mặc dù không phải là người dùng thành thạo ứng dụng này, ông Vance vẫn bắt tay ngay vào công việc.
Tháng 2, ông Vance đã gặp gỡ CEO TikTok Shou Zi Chew tại văn phòng ở Cánh Tây. Cố vấn của Phó Tổng thống, Sean Cooksey, cũng làm việc trực tiếp với cố vấn pháp lý của ByteDance, John Rogovin.
Khi Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi gửi thư yêu cầu Apple và Google khôi phục TikTok trên các kho ứng dụng, chính ông Vance đã gọi điện cho CEO Apple Tim Cook và CEO Google Sundar Pichai để thúc giục.
Bất chấp những lo ngại ban đầu, các công ty công nghệ này cuối cùng đã khôi phục TikTok, một bước đi quan trọng giúp ứng dụng tiếp tục hoạt động tại Mỹ trong thời gian đàm phán.
Ông Vance đã liên hệ và gặp gỡ các nhà đầu tư tiềm năng, cũng như lãnh đạo Oracle, tập đoàn công nghệ khổng lồ đang lưu trữ dữ liệu TikTok của Mỹ và đánh giá mã nguồn của ứng dụng. Larry Ellison, người đồng sáng lập Oracle, vốn là một người ủng hộ lâu năm của ông Trump.
Vào các buổi tối, ông Vance và cố vấn an ninh quốc gia Michael Walt, người cũng tham gia giải quyết vấn đề TikTok, thường xuyên họp tại văn phòng của Phó Tổng thống để thảo luận với các nhân viên và thành viên cấp cao của Bộ Tài chính.
Cuối tháng 3, chỉ một tuần trước thời hạn 6/4, Phó Tổng thống Vance đã trình bày các lựa chọn và đề xuất về cấu trúc thỏa thuận với Tổng thống Trump và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick tại Phòng Bầu dục. Ông Trump đã chấp thuận đề xuất này.
Theo một nhà đầu tư thân cận với ByteDance, cả phía Mỹ và Trung Quốc đều tin tưởng có thể hoàn tất thỏa thuận trước thời hạn và đã lên kế hoạch thông báo về TikTok cũng như ký sắc lệnh hành pháp liên quan.
Tuy nhiên, vào ngày 2/4, ông Trump tổ chức họp báo tại Vườn Hồng để công bố mức thuế quan mới đối với các đối tác toàn cầu, trong đó có Trung Quốc. Bắc Kinh đã nhanh chóng lên án động thái này, khiến các cuộc đàm phán về TikTok đứng trước nguy cơ đổ vỡ.
Khi chỉ còn hai ngày trước thời hạn, Cooksey và đội ngũ chính sách của Nhà Trắng đã phải nhanh chóng tìm cách gia hạn để duy trì hoạt động của TikTok tại Mỹ. Trong nhiều tháng sau đó, các đội đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã tránh thảo luận về thỏa thuận TikTok.
Mặc dù vậy, ông Vance vẫn muốn đưa vấn đề TikTok vào chương trình nghị sự của vòng đàm phán thương mại tiếp theo tại Madrid vào giữa tháng 9. Ông đã nhờ Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc, David Perdue, thuyết phục các quan chức Trung Quốc đồng ý thảo luận về vấn đề này.
Hy vọng của ông Vance là hoàn tất thương vụ TikTok ngay cả khi một thỏa thuận thương mại lớn hơn giữa hai nước vẫn chưa đạt được. Phía Trung Quốc cuối cùng đã đồng ý với đề xuất này.
Vào thời điểm đó, một quan chức từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ mô tả thỏa thuận TikTok đã “gần hoàn thành”. Tuy nhiên, tại cuộc gặp ở Cung điện Santa Cruz, Madrid, vào giữa tháng 9, phía Trung Quốc lại thay đổi ý định, khiến tiến trình đàm phán bị chậm lại.
Điều này buộc Phó Tổng thống JD Vance phải một lần nữa can thiệp. Trong cuộc họp trực tuyến với Tổng thống Trump vào ngày 14/9, cùng với Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer, ông Vance đã đề nghị “cứng rắn” với Trung Quốc. Ông đề xuất đưa ra tối hậu thư, yêu cầu phía Trung Quốc ký thỏa thuận ngay trong ngày hôm đó, nếu không Washington sẽ chặn TikTok với 170 triệu người dùng Mỹ.
Tổng thống Trump đã đồng ý với đề xuất này. Trong ngày đàm phán thứ hai, phái đoàn Mỹ đã áp dụng lập trường cứng rắn như đề xuất của ông Vance. “Chúng tôi đã thảo luận với thái độ gay gắt,” một quan chức có mặt trong phiên họp nhớ lại.
Kết quả là ông Bessent và Greer rời cuộc họp ở Madrid với một thỏa thuận đã được chốt. Theo thỏa thuận được công bố vào ngày 25/9, một phiên bản TikTok dành cho thị trường Mỹ sẽ được tách ra khỏi công ty mẹ ByteDance và hoạt động độc lập với ban lãnh đạo và chủ sở hữu mới, bao gồm một số công ty liên quan đến các đồng minh nổi bật của ông Trump.
Người phát ngôn của Nhà Trắng, Kush Desai, cho biết Phó Tổng thống Vance và đội ngũ của ông “đã đóng vai trò quan trọng” trong việc đạt được thỏa thuận TikTok. “Tổng thống Trump đã chọn ông Vance làm cấp phó vì đánh giá cao năng lực của ông và thỏa thuận TikTok đã củng cố lựa chọn đó,” ông Desai nhấn mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
