Để hướng tới một nền nông nghiệp phát thải thấp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố đề án phát triển trồng trọt giai đoạn 2025-2035, với mục tiêu đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản Việt Nam.
Đề án này đặt ra mục tiêu cụ thể đến năm 2035, mỗi tỉnh thành trên cả nước sẽ xây dựng ít nhất 1-2 mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng. Đồng thời, cả nước sẽ có ít nhất 15 mô hình thí điểm phát triển tín chỉ carbon, đáp ứng đủ điều kiện tham gia vào thị trường quốc tế. Đặc biệt, một nhãn hiệu quốc gia “Phát thải thấp” sẽ được giới thiệu và áp dụng cho các sản phẩm trồng trọt tuân thủ các tiêu chí về môi trường.
Trong quá trình thực hiện, diện tích trồng lúa kém hiệu quả sẽ được chuyển đổi sang các loại cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao hơn hoặc kết hợp với nuôi trồng thủy sản. Mô hình “một vụ lúa – một vụ màu” sẽ được khuyến khích để cải tạo đất và giảm thiểu phát thải. Đối với cây lâu năm, Bộ sẽ ưu tiên các giống cây vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, vừa có khả năng hấp thụ carbon tốt.
Các kỹ thuật canh tác giảm phát thải cũng sẽ được chuẩn hóa. Trong trồng lúa, phương pháp tưới ngập khô xen kẽ và hệ thống thâm canh cải tiến (SRI) sẽ được áp dụng rộng rãi. Việc sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh và phân bón chậm tan sẽ dần thay thế phân vô cơ. Đồng thời, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học sẽ bị hạn chế, thay vào đó là các giải pháp sinh học. Ứng dụng công nghệ số, bao gồm cảm biến và phần mềm giám sát độ ẩm đất, sẽ hỗ trợ nông dân trong việc điều tiết nước, phân bón và thuốc, giúp tiết kiệm chi phí và giảm phát thải.
Các mô hình trình diễn sẽ được triển khai tại các vùng sản xuất tập trung, có sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Các mô hình này không chỉ áp dụng các kỹ thuật phát thải thấp mà còn tuân thủ cơ chế đo lường – báo cáo – thẩm định (MRV) theo tiêu chuẩn quốc tế.
Bên cạnh đó, Bộ sẽ xây dựng một cơ sở dữ liệu về phát thải trong trồng trọt trên phạm vi toàn quốc, tích hợp theo vùng sinh thái, loại cây trồng và kỹ thuật canh tác. Cơ sở dữ liệu này sẽ là nền tảng để liên thông với hệ thống kiểm kê khí nhà kính quốc gia, đảm bảo tính minh bạch của số liệu và hỗ trợ Việt Nam tham gia vào thị trường carbon.
Đề án cũng đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông và nông dân nòng cốt về các kỹ thuật canh tác giảm phát thải, MRV và tín chỉ carbon. Năm bộ tài liệu truyền thông chuẩn hóa sẽ được phổ biến rộng rãi nhằm thay đổi hành vi sản xuất theo hướng bền vững.
Để đạt được các mục tiêu trên, đề án đưa ra bảy nhóm giải pháp, từ việc hoàn thiện thể chế, ban hành các tiêu chí canh tác phát thải thấp, đến việc xây dựng cơ chế ưu đãi tài chính cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, nông nghiệp chính xác và sản xuất than sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp cũng sẽ được khuyến khích nghiên cứu và triển khai.
Nguồn lực tài chính cho đề án sẽ được huy động từ ngân sách nhà nước, vốn xã hội hóa và các nguồn tài trợ quốc tế. Sự hợp tác với các tổ chức quốc tế như FAO, WB, GIZ, JICA, UNDP, IFAD sẽ được tăng cường để nhận hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và kinh nghiệm quản lý.
Với tầm nhìn đến năm 2050, đề án hướng tới việc 100% diện tích cây trồng chủ lực áp dụng quy trình canh tác bền vững; toàn bộ dữ liệu phát thải được số hóa và liên thông trên phạm vi quốc gia; nhãn hiệu “Phát thải thấp” trở nên phổ biến trong các ngành hàng chính. Mục tiêu cuối cùng là đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực về sản xuất nông sản gắn liền với trách nhiệm bảo vệ khí hậu.
Admin
Nguồn: VnExpress
