Sau gần hai năm xung đột dai dẳng ở Gaza, Nhà Trắng đã công bố một kế hoạch chi tiết gồm 20 điểm, với hy vọng chấm dứt bạo lực, giải cứu con tin và kiến tạo một tương lai mới cho vùng lãnh thổ Palestine.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ từ nhiều quốc gia, bao gồm cả Israel. Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thận trọng tuyên bố Tel Aviv sẽ “tự mình hoàn tất công việc” nếu Hamas từ chối hoặc chỉ giả vờ chấp nhận kế hoạch.
Dưới đây là nội dung chính của kế hoạch 20 điểm:
1. Gaza sẽ trở thành một “khu vực phi cực đoan,” không gây ra mối đe dọa cho các nước láng giềng.
2. Gaza sẽ được tái thiết vì “lợi ích của người dân nơi đây, những người đã phải chịu đựng quá nhiều.”
3. Ngay khi Israel và Hamas chấp thuận, chiến sự sẽ lập tức chấm dứt. Lực lượng Israel sẽ rút về ranh giới đã thỏa thuận để chuẩn bị bàn giao con tin. Trong thời gian này, mọi hoạt động quân sự sẽ ngừng lại.
4. Trong vòng 72 giờ sau khi Israel công khai chấp nhận thỏa thuận, Hamas phải trao trả toàn bộ con tin, bao gồm cả người còn sống và đã chết.
5. Israel sẽ phóng thích 250 tù nhân lĩnh án chung thân và 1.700 người Gaza bị bắt sau ngày 7/10/2023, bao gồm tất cả phụ nữ và trẻ em bị giam giữ trong thời gian này. Với mỗi thi thể con tin Israel được trao trả, Israel sẽ trả lại thi thể của 15 người Gaza đã thiệt mạng.
6. Sau khi trao đổi con tin hoàn tất, các thành viên Hamas cam kết sống hòa bình và giải giáp sẽ được ân xá. Những người muốn rời Gaza sẽ được đảm bảo an toàn đến các quốc gia tiếp nhận.
7. Viện trợ sẽ được chuyển vào Gaza ngay sau khi thỏa thuận được chấp thuận, với lượng hàng hóa tối thiểu tương đương thỏa thuận viện trợ nhân đạo ngày 19/1/2025, bao gồm phục hồi cơ sở hạ tầng, sửa chữa bệnh viện, lò bánh và dọn dẹp đống đổ nát.
8. Việc vận chuyển và phân phối viện trợ sẽ do Liên Hợp Quốc, Trăng lưỡi liềm Đỏ và các tổ chức quốc tế trung lập thực hiện. Cửa khẩu Rafah sẽ mở cửa hai chiều theo cơ chế tương tự thỏa thuận ngày 19/1/2025.
9. Gaza sẽ được quản lý bởi một chính quyền lâm thời chuyển tiếp, do một ủy ban Palestine mang tính kỹ trị, phi chính trị điều hành. Ủy ban này sẽ đảm bảo các dịch vụ công hàng ngày cho người dân Gaza, bao gồm các chuyên gia Palestine và quốc tế, dưới sự giám sát của Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Trump đứng đầu và chủ trì. Cựu thủ tướng Anh Tony Blair là một thành viên. Ủy ban kỹ trị Palestine sẽ thiết lập khung pháp lý và quản lý tài chính cho tái thiết Gaza cho đến khi Chính quyền Palestine có thể tiếp nhận quyền kiểm soát một cách an toàn và hiệu quả. Hội đồng Hòa bình sẽ áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế hàng đầu để xây dựng một cơ chế quản lý hiện đại, hiệu quả, phục vụ người dân Gaza và tạo điều kiện thu hút đầu tư.
10. Một kế hoạch phát triển kinh tế do ông Trump khởi xướng sẽ tái thiết và thúc đẩy Gaza thông qua một hội đồng chuyên gia.
11. Một đặc khu kinh tế sẽ được thành lập, với ưu đãi về thuế và mức độ tiếp cận thị trường, vấn đề này sẽ được thương lượng cùng các quốc gia tham gia.
12. Mọi người dân có quyền rời đi và trở lại Gaza nếu muốn. Kế hoạch khuyến khích người dân ở lại, hứa hẹn cơ hội xây dựng “một Gaza tốt đẹp hơn.”
13. Hamas và các phe phái khác sẽ không có vai trò nào trong quản lý Gaza. Toàn bộ hạ tầng quân sự sẽ bị phá hủy, và các cơ quan độc lập sẽ giám sát quá trình giải giáp. “Gaza Mới” cam kết xây dựng nền kinh tế thịnh vượng và chung sống hòa bình với các nước láng giềng.
14. Các đối tác khu vực sẽ đảm bảo Hamas và các phe phái thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và “Gaza Mới” không gây nguy hiểm cho láng giềng.
15. Mỹ sẽ phối hợp với các đối tác Arab và quốc tế để lập Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF) tạm thời, triển khai tại Gaza để đào tạo và hỗ trợ cảnh sát Palestine, đồng thời tham vấn Jordan và Ai Cập. Cảnh sát Palestine sẽ trở thành giải pháp an ninh nội bộ lâu dài. ISF sẽ phối hợp với Israel và Ai Cập để bảo vệ biên giới, ngăn chặn vũ khí tuồn vào Gaza và đảm bảo dòng hàng hóa lưu thông nhanh chóng, an toàn.
16. Israel sẽ không chiếm đóng hay sáp nhập Gaza. Khi ISF thiết lập kiểm soát và tình hình ổn định, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sẽ rút quân dựa trên các tiêu chuẩn, mốc thời gian và tiến trình giải giới được thỏa thuận. IDF sẽ bàn giao dần lãnh thổ Gaza đang kiểm soát cho ISF cho đến khi rút hoàn toàn, chỉ duy trì một vành đai an ninh cho đến khi Gaza được đảm bảo an toàn.
17. Kế hoạch nêu rõ, nếu Hamas trì hoãn hoặc từ chối, các bước trên sẽ được thực hiện tại các khu vực không có Hamas được IDF bàn giao cho ISF.
18. Một chương trình đối thoại liên tôn sẽ được triển khai, dựa trên tinh thần khoan dung và chung sống hòa bình, nhằm thay đổi cách nhìn và lập trường của người Palestine và Israel, đồng thời làm nổi bật những lợi ích mà hòa bình mang lại.
19. Khi việc tái phát triển Gaza tiến triển và chương trình cải cách của Chính quyền Palestine được thực hiện nghiêm túc, các điều kiện có thể được tạo lập để “mở ra con đường đáng tin cậy hướng tới quyền tự quyết và xây dựng Nhà nước Palestine.”
20. Mỹ sẽ thiết lập đối thoại giữa Israel và Palestine nhằm thống nhất một tầm nhìn chính trị “cho sự chung sống hòa bình và thịnh vượng.”
Nhiều quốc gia Arab, Hồi giáo và châu Âu đã bày tỏ ủng hộ kế hoạch này. Chính quyền Palestine hoan nghênh “các nỗ lực quyết tâm và chân thành” từ phía Mỹ. Giới chức Qatar và Ai Cập đã chia sẻ kế hoạch với Hamas, và nhóm này cho biết sẽ xem xét một cách thiện chí và đưa ra phản hồi. Tuy nhiên, Hamas vẫn từ chối giải giáp, khẳng định quyền đấu tranh cho đến khi Israel chấm dứt chiếm đóng các vùng đất Palestine.
Admin
Nguồn: VnExpress
