Trong dự thảo Nghị quyết hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa ra hai phương án về tỷ lệ đồng thuận cần thiết khi thu hồi đất cho các dự án theo cơ chế thỏa thuận. Theo đó, nếu chủ đầu tư đạt được thỏa thuận với 75% hoặc 85% số hộ dân và diện tích đất, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thể quyết định thu hồi phần diện tích còn lại để giao cho chủ đầu tư.
Đề xuất này đánh dấu một bước tiến so với dự thảo trước đó, vốn chỉ dừng lại ở mức 75%. Việc bổ sung phương án nâng tỷ lệ đồng thuận lên 85% cho thấy sự thận trọng hơn, nhằm hạn chế tối đa các khiếu kiện và bảo vệ quyền lợi của những hộ dân còn lại.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến lo ngại rằng phương án 85% có thể tạo ra một “ngưỡng đồng thuận” quá cao, gây khó khăn cho việc triển khai dự án và kéo dài thời gian giải phóng mặt bằng. Ngược lại, việc giữ nguyên mức 75% có thể giúp giải quyết các bế tắc nhanh chóng hơn, đồng thời đảm bảo tính nhất quán với các quy định khác trong dự thảo liên quan đến thu hồi đất trong trường hợp bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (cũng yêu cầu trên 75%).
Ngoài vấn đề tỷ lệ đồng thuận, dự thảo cũng bổ sung một số trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Đồng thời, dự thảo quy định chi tiết hơn về trình tự bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng.
Luật Đất đai 2024 hiện tại chưa có quy định pháp lý rõ ràng về cơ chế thu hồi đất trong trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận với người dân. Điều này có thể dẫn đến tình trạng các dự án bị đình trệ trong nhiều năm khi quá trình thương lượng gặp khó khăn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả nhà đầu tư và người dân trong khu vực quy hoạch. Do đó, đề xuất mới của Bộ Tài nguyên và Môi trường được xem là một bước tiến quan trọng, lần đầu tiên đưa ra tỷ lệ cụ thể để Nhà nước có thể can thiệp và hỗ trợ giải phóng mặt bằng.
Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), thị trường hiện có hàng nghìn dự án bất động sản đang gặp vướng mắc trong khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng, dẫn đến tình trạng “da beo” kéo dài. Nhiều trường hợp, nhà đầu tư đã đạt được thỏa thuận với trên 75%, thậm chí trên 95% diện tích đất hoặc số hộ dân, nhưng vẫn không thể giải quyết phần diện tích còn lại, khiến dự án bị đình trệ.
Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu, nhấn mạnh rằng việc dự án bị treo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và mang tính dây chuyền. Nhà đầu tư bị chôn vốn, suy giảm năng lực tài chính, ảnh hưởng đến hệ thống tín dụng. Đất đai không được đưa vào khai thác gây lãng phí nguồn lực, làm chậm quá trình phát triển kinh tế – xã hội và tạo ra một môi trường đầu tư thiếu ổn định, làm giảm sức hấp dẫn của thị trường.
Do đó, HoREA ủng hộ đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhưng nhấn mạnh rằng việc thực hiện cơ chế này phải đảm bảo quyền lợi hợp pháp của những hộ dân còn lại. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cần được thực hiện một cách chặt chẽ, với mức bồi thường không thấp hơn giá mà nhà đầu tư đã thỏa thuận với các hộ dân khác có vị trí tương tự. Đồng thời, cần có một quy trình minh bạch về thu hồi, thanh tra và giải quyết khiếu nại để vừa khơi thông nguồn lực, vừa đảm bảo công bằng cho người dân.
Các chuyên gia nhận định rằng việc lựa chọn phương án 75% hay 85% sẽ là một nội dung then chốt trong quá trình thảo luận của Quốc hội, bởi quyết định này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự cân bằng giữa việc tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển dự án và bảo vệ quyền lợi của những hộ dân chưa đồng thuận.
Admin
Nguồn: VnExpress
