Chiều 30/9, TAND Khu vực 7, TP HCM đã xét xử vụ tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và vợ chồng ông Trần Hồng Sơn (66 tuổi). Công ty Cổ phần Novareal (Novareal JSC), một thành viên của Tập đoàn Novaland, được triệu tập với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan nhưng đã vắng mặt tại phiên tòa.
Theo hồ sơ vụ kiện, ngày 5/11/2020, vợ chồng ông Sơn ký văn bản thỏa thuận với Novareal để mua một căn biệt thự song lập, diện tích đất 150 m2, tổng diện tích sàn 175 m2, thuộc Tổ hợp khu du lịch Thung lũng Đại Dương (NovaWorld Phan Thiết), tại xã Tiến Thành, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận (nay thuộc phường Tiến Thành, tỉnh Lâm Đồng).
Hai mươi ngày sau, ngày 25/11/2020, vợ chồng ông Sơn ký hợp đồng tín dụng với VPBank, vay 3,65 tỷ đồng để thanh toán tiền đặt cọc mua căn biệt thự nói trên. Hợp đồng có thời hạn 36 tháng, lãi suất 11,5% một năm. Tài sản bảo đảm cho khoản vay này chính là quyền tài sản phát sinh từ thỏa thuận mua biệt thự.
Đại diện VPBank cho biết, từ khi giải ngân đến nay, vợ chồng ông Sơn mới trả được 900 triệu đồng tiền lãi và đã ngừng thanh toán từ tháng 12/2022. Tính đến ngày 30/9, tổng dư nợ đã vượt quá 5,32 tỷ đồng. Mặc dù ngân hàng đã nhiều lần nhắc nhở nhưng vợ chồng ông Sơn không trả nợ, buộc ngân hàng phải khởi kiện, yêu cầu thanh toán hoặc xử lý tài sản bảo đảm.
Theo yêu cầu của VPBank, nếu vợ chồng ông Sơn không thanh toán khoản nợ, ngân hàng có quyền xử lý tài sản bảo đảm là toàn bộ quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng thỏa thuận mua biệt thự. Nếu số tiền thu được từ việc xử lý tài sản không đủ để thanh toán nợ, vợ chồng ông Sơn phải tiếp tục trả hết số nợ còn lại.
Về phía vợ chồng ông Sơn, cả hai thừa nhận các trình bày của ngân hàng, đồng thời bày tỏ mong muốn ngân hàng xem xét cắt giảm lãi, bao gồm cả lãi quá hạn, để họ có thể thu xếp trả nợ.
Sau khi xem xét hồ sơ và nghị án, HĐXX đã quyết định bác yêu cầu khởi kiện của VPBank, đồng thời tuyên bố hợp đồng tín dụng giữa VPBank và vợ chồng ông Sơn vô hiệu. Tòa buộc Novareal phải hoàn trả cho VPBank 3,65 tỷ đồng (số tiền đã nhận từ ngân hàng), và VPBank phải trả lại cho vợ chồng ông Sơn hơn 900 triệu đồng.
HĐXX phân tích rằng khoản vay ngân hàng giải ngân cho vợ chồng ông Sơn nhằm thanh toán đợt 2 theo văn bản thỏa thuận ký với Novareal để mua biệt thự song lập. Tài sản bảo đảm là toàn bộ quyền tài sản phát sinh từ văn bản này. Do căn biệt thự thuộc loại tài sản hình thành trong tương lai, tòa cần đánh giá tính pháp lý của văn bản thỏa thuận mua biệt thự trước khi xem xét tính pháp lý của hợp đồng tín dụng.
Tòa xác định Novareal, với danh nghĩa là chủ đầu tư dự án Thung Lũng Đại Dương, ký hợp đồng với vai trò là đơn vị tư vấn, môi giới độc quyền sản phẩm bất động sản. Theo Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014, công ty này chỉ được hưởng thù lao môi giới và hoa hồng khi chủ đầu tư ký hợp đồng mua bán, cho thuê bất động sản.
Tuy nhiên, Điều 3 của văn bản thỏa thuận lại quy định về tiền đặt cọc, tiến độ, thời hạn và phương thức nộp tiền, cũng như cách xử lý tiền đặt cọc. Tòa cho rằng điều này trái luật, vì công ty môi giới không có quyền trực tiếp nhận tiền đặt cọc từ khách hàng, mà chỉ đóng vai trò trung gian giữa người mua và chủ đầu tư.
Thêm vào đó, kết quả thẩm định hiện trạng thực tế tài sản hình thành trong tương lai cho thấy ngân hàng không xác định được vị trí khu đất xây biệt thự. Quá trình xác minh tại địa phương cũng cho thấy chính quyền không có thông tin quản lý dự án. Hồ sơ vụ án cũng thiếu tài liệu chứng minh bất động sản hình thành trong tương lai (biệt thự song lập thuộc dự án Thung Lũng Đại Dương) đã hoàn thành phần móng, điều kiện tiên quyết để đưa vào kinh doanh.
Tòa cũng nhấn mạnh rằng Công ty Delta Valley Bình Thuận (chủ đầu tư dự án) không ủy quyền cho Novareal ký hợp đồng đặt cọc liên quan đến nhà ở.
“Do tài sản này thực tế không tồn tại, việc Novareal nhận tiền đặt cọc từ khách hàng bị xác định là vi phạm pháp luật, có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, HĐXX nêu rõ, đồng thời khẳng định “bản thỏa thuận ngày 5/11/2020 giữa vợ chồng ông Sơn và Novareal là vô hiệu”.
Về hợp đồng tín dụng giữa ngân hàng và vợ chồng ông Sơn, tòa xác định rằng sau khi ký kết, số tiền giải ngân đã được chuyển trực tiếp vào tài khoản của Novareal tại VPBank.
HĐXX viện dẫn khoản 2 Điều 8 Thông tư số 39/2016 của Ngân hàng Nhà nước, quy định rằng tổ chức tín dụng “không được cho vay để thanh toán các chi phí, đáp ứng các nhu cầu tài chính của các giao dịch, hành vi mà pháp luật cấm”.
Từ đó, HĐXX kết luận rằng hợp đồng tín dụng giữa VPBank và vợ chồng ông Sơn là vô hiệu, và tòa không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ngân hàng. Do bị đơn không có phản tố, việc giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu sẽ được xem xét trong một vụ án dân sự khác.
Ông Trần Hồng Sơn cho biết, vào năm 2020, ông được nhân viên Novareal tư vấn mua biệt thự song lập tại dự án NovaWorld Phan Thiết vì có nhu cầu đầu tư. Trước khi vay ngân hàng, ông đã thanh toán hơn 2 tỷ đồng đợt đầu cho Novareal, tổng cộng hơn 5 tỷ đồng.
Ông Sơn dự tính rằng sau hai năm đầu được hỗ trợ lãi suất ưu đãi, khi biệt thự hoàn thành sẽ có nguồn trả nợ ngân hàng. Tuy nhiên, khi phát hiện cả hai hợp đồng đều có vấn đề, ông buộc phải ngừng trả nợ để tránh “lún sâu” hơn, vì trên thực tế dự án không tồn tại do vướng mắc pháp lý.
“Vụ việc khiến gia đình tôi rơi vào khủng hoảng; vợ chồng lục đục, mất ăn mất ngủ vì gánh nặng nợ nần”, ông Sơn chia sẻ, đồng thời cho biết đã chuẩn bị tinh thần chịu trách nhiệm vì đã ký hợp đồng. Vợ chồng ông chỉ mong ngân hàng giảm lãi để có cơ hội đòi lại tiền đã đóng và xoay xở trả nợ, chứ không chối bỏ trách nhiệm.
“Sau phán quyết, tôi thấy nhẹ nhõm, trút được gánh nặng bấy lâu”, ông Sơn nói thêm.
Admin
Nguồn: VnExpress
