Bác sĩ Mai Trọng Trí, công tác tại Khoa Nội tiết của Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết một bệnh nhân gần đây đã nhập viện trong tình trạng bỏng sâu, hoại tử mô và loét nghiêm trọng ở gan bàn chân. Vết thương lan rộng lên đến mu bàn chân, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng và khả năng phải cắt cụt chi rất cao.
Theo bác sĩ Trí, biến chứng thần kinh ngoại biên là một vấn đề thường gặp ở những bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường lâu năm. Biến chứng này gây ra tình trạng dị cảm ở bàn chân, khiến bệnh nhân cảm thấy lạnh buốt ở hai bàn chân và có xu hướng ngâm chân trong nước nóng hoặc sử dụng các biện pháp sưởi ấm để giảm bớt cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, hành động này có thể gây bỏng, dẫn đến loét và làm tăng nguy cơ phải cắt cụt chi.
Nguyên nhân chính là do sự mất cảm giác ở bàn chân do tổn thương thần kinh, khiến người bệnh không thể nhận biết được khi da tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. Điều này dẫn đến việc dễ bị bỏng hoặc trầy xước mà không cảm thấy đau. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng bàn chân do bệnh mạch máu làm chậm quá trình lành vết thương và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Hệ miễn dịch suy yếu ở những bệnh nhân này cũng khiến cho nhiễm trùng lan nhanh và trở nên nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ Trí nhấn mạnh: “Cảm giác lạnh hoặc tê chân không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc cần phải sưởi ấm. Đối với người bệnh đái tháo đường, nhiệt độ có thể trở thành ‘kẻ sát thủ thầm lặng’ nếu không được sử dụng đúng cách.”
Do đó, người bệnh đái tháo đường tuyệt đối không nên sử dụng máy sấy tóc, chăn điện, túi chườm nóng, than hồng, bếp lò hoặc nước quá nóng để sưởi ấm. Thay vào đó, nếu muốn ngâm chân, chỉ nên sử dụng nước ấm và cần kiểm tra nhiệt độ cẩn thận bằng khuỷu tay hoặc nhiệt kế, đảm bảo không vượt quá 38 độ C. Ngoài ra, người bệnh cần tránh đi chân trần trong nhà hoặc ngoài trời và không nên mang giày dép quá chật.
Tuyệt đối không tự ý cắt bỏ các vết chai, mụn nước hoặc móng quặp. Tránh sử dụng các loại thuốc làm bong da hoặc các chất ăn mòn. Không dán băng cá nhân quá chặt hoặc sử dụng miếng dán giữ nhiệt trong thời gian dài. Bệnh nhân cũng cần tránh hút thuốc lá, vì thuốc lá có thể gây tắc nghẽn mạch máu và làm chậm quá trình lành vết thương.
Để bảo vệ bàn chân, người bệnh nên rửa chân hàng ngày bằng nước sạch, lau khô kỹ và dưỡng ẩm da, nhưng tránh bôi kem vào các kẽ ngón chân. Cần kiểm tra bàn chân cẩn thận bằng gương hoặc nhờ người nhà hỗ trợ. Nên mang vớ cotton thấm hút mồ hôi và thay vớ hàng ngày, tránh sử dụng vớ có đường may cấn. Giày dép nên vừa vặn, có mũi rộng, đế mềm và cần kiểm tra bên trong giày trước khi mang để tránh dị vật. Móng chân cần được cắt thẳng, không khoét khóe. Nếu móng chân dày hoặc quặp, nên đến các cơ sở y tế để được xử lý. Người bệnh cũng cần duy trì vận động phù hợp, kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp, mỡ máu và tái khám bàn chân định kỳ ít nhất 6-12 tháng một lần, hoặc sớm hơn nếu có các triệu chứng như tê, đau hoặc biến dạng bàn chân.
Trong trường hợp bị bỏng hoặc xuất hiện vết thương, cần ngừng ngay nguồn nhiệt và làm mát vùng da bị tổn thương bằng nước sạch mát trong khoảng 10-20 phút. Tránh sử dụng đá lạnh trực tiếp. Không chọc vỡ các bóng nước hoặc bôi kem, thuốc dân gian, nghệ, mật ong lên vết thương. Sau đó, che phủ nhẹ vết thương bằng gạc sạch và nâng cao chân. Người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu xuất hiện các dấu hiệu như phồng rộp lớn, rỉ dịch hôi, đau tăng lên, vùng da xung quanh vết thương bị đỏ, sưng, nóng, sốt, đường huyết khó kiểm soát, hoặc vùng chân có màu đen, tím hoặc mất cảm giác.
Người bệnh cần đi khám sớm nếu vết loét sâu hoặc lan nhanh, mô có màu đen hoặc tím, hoặc vết thương có dấu hiệu xấu đi mặc dù có thể không gây đau. Các dấu hiệu cảnh báo khác bao gồm đau nhiều, sốt, ớn lạnh, đường huyết tăng cao kéo dài, mùi hôi, chảy mủ, viền đỏ lan rộng, cũng như ngón chân hoặc bàn chân lạnh, tái, tê hoặc mất mạch mu chân.
Admin
Nguồn: VnExpress
