Trong bối cảnh mùa mua sắm sôi động tháng 9 và tháng 10, thị trường ô tô chứng kiến sự ra mắt ồ ạt của các mẫu xe mới, đi kèm với đó là lượng đơn đặt hàng trước tăng vọt từ các nhà sản xuất lớn. Tuy nhiên, hiện tượng “bong bóng đơn hàng” đang phình to, làm dấy lên nghi ngờ về tính xác thực của những con số này.
Ông Li Bin, nhà sáng lập kiêm chủ tịch của Nio, đã thẳng thắn chỉ trích tình trạng thổi phồng đơn hàng đang lan rộng trong ngành công nghiệp ô tô. Ông cho rằng, nếu dựa vào số liệu đơn hàng được công bố, doanh số ô tô trong nước có thể đã vượt quá 100 triệu xe. Việc các nhà sản xuất phô trương đơn đặt hàng đã trở thành một chiêu trò tiếp thị, gây mất cân bằng giữa sản xuất và bán hàng, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ tự gây hại.
Tờ Xinhua ngày 28/9 cũng lên tiếng cảnh báo về tình trạng một số nhà sản xuất ô tô “thổi phồng” đơn đặt hàng trước khi bán, cho rằng hành vi này có thể gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và nhà đầu tư, đồng thời gây tổn hại đến sự phát triển bền vững của ngành.
Mặc dù không nêu đích danh bất kỳ nhà sản xuất nào, Xinhua cáo buộc một số công ty đã yêu cầu nhân viên tự đặt cọc (với khả năng hoàn lại) để tạo ra ảo ảnh về doanh số bán hàng mạnh mẽ. Thậm chí, có những trường hợp hợp tác với các “chuỗi công nghiệp mờ ám” để “bù đắp” đơn đặt hàng.
Theo Sina, các nhà sản xuất ô tô ngày càng chú trọng đến việc công khai số lượng đơn đặt hàng trước trong thời gian ra mắt xe mới. Các đơn đặt hàng này thường được chia thành hai loại: đặt cọc nhỏ và đặt cọc lớn. Khoản đặt cọc nhỏ, thường dao động từ 2.000-5.000 nhân dân tệ (280-700 USD), hoặc thậm chí dưới 1.000 nhân dân tệ (140 USD), thể hiện sự quan tâm đến mẫu xe và có thể được hoàn lại bất cứ lúc nào. Trong khi đó, khoản đặt cọc lớn biểu thị giai đoạn quan trọng của quá trình mua hàng, khi người tiêu dùng đã hoàn thiện cấu hình xe, ký hợp đồng mua bán chính thức và trả một khoản tiền lớn hơn, thường không được hoàn lại (thường là 10.000-20.000 nhân dân tệ, tương đương 1.400-2.800 USD). Dù vậy, người tiêu dùng vẫn có thể được hưởng “thời gian cân nhắc” từ 1-3 ngày để hủy đơn hàng.
Do thiếu sự giám sát từ các cơ quan độc lập, các đơn đặt hàng do nhà sản xuất công bố thường thiếu tính minh bạch. Để tạo hiệu ứng lan tỏa, một số hãng đã thổi phồng số lượng đơn đặt hàng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng về sự phổ biến của mẫu xe, từ đó tạo ra tâm lý đám đông và thúc đẩy quyết định mua hàng.
Bộ Công nghiệp Trung Quốc đã thông báo về chiến dịch kéo dài ba tháng nhằm trấn áp hoạt động tiếp thị sai sự thật và các hành vi bất thường khác trong lĩnh vực ô tô. Trước đó, tờ Economic Daily cũng đã lên án hành vi thổi phồng đơn đặt hàng của các nhà sản xuất ô tô, cho rằng chiêu trò này bắt nguồn từ ngành công nghiệp điện thoại thông minh.
Những lời chỉ trích này xuất hiện trong bối cảnh thị trường ô tô lớn nhất thế giới đang chứng kiến cuộc chiến giá cả khốc liệt. Reuters cũng đã đưa tin về việc các nhà sản xuất và đại lý Trung Quốc sử dụng các chiến thuật bảo hiểm để thổi phồng doanh số, hoặc xuất khẩu xe mới ra nước ngoài dưới dạng xe đã qua sử dụng.
Một cuộc điều tra của Reuters cho thấy, những hành vi này bắt nguồn từ mô hình công nghiệp “hướng đến sản xuất” của Trung Quốc, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu.
Theo dữ liệu từ ngành, doanh số ô tô của Trung Quốc đã tăng 9,9% lên 14,9 triệu chiếc trong 8 tháng đầu năm 2023. Hiệp hội Ô tô con Trung Quốc cho biết, nước này chiếm 38% tổng doanh số ô tô toàn cầu trong tháng 8 nhờ các khoản trợ cấp của chính phủ.
Admin
Nguồn: VnExpress
