Từ ngày 1/10, chính phủ Mỹ đã phải tạm thời đóng cửa một phần, chỉ duy trì các hoạt động thiết yếu như hành pháp và an ninh quốc gia, do bế tắc trong vấn đề ngân sách. Các nhà lãnh đạo quốc hội từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đều giữ vững lập trường, khiến tình hình trở nên căng thẳng.
Trong bối cảnh đó, một số thành viên của cả hai đảng đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mike Rounds đề xuất một thỏa thuận gia hạn trợ cấp y tế thêm một năm, sau đó giảm dần trong những năm tiếp theo, kèm theo các điều chỉnh về thu nhập và các yếu tố khác. Ông kêu gọi đảng Dân chủ chấp nhận dự luật ngân sách tạm thời của đảng Cộng hòa trong thời gian chờ đợi thỏa thuận cuối cùng. “Hãy cho chúng tôi 45 ngày để thảo luận và đạt thỏa thuận”, ông nói.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Jeanne Shaheen cho biết các cuộc đàm phán cấp thấp giữa hai đảng cho thấy “khả năng giải quyết” bế tắc. Bà sẵn sàng chấp nhận đề xuất đàm phán về gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe từ phía Cộng hòa. Tuy nhiên, một số thành viên Dân chủ, như Thượng nghị sĩ Peter Welch, cho rằng cần có “điều gì đó cụ thể hơn”.
Về phía đảng Cộng hòa, Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune và Phó Tổng thống JD Vance tuyên bố sẵn sàng đàm phán với đảng Dân chủ về việc gia hạn các khoản trợ cấp chăm sóc sức khỏe, nhưng với điều kiện chính phủ phải mở cửa trở lại. Ngược lại, các lãnh đạo Dân chủ khẳng định sẽ không đồng ý mở cửa chính phủ cho đến khi các yêu cầu của họ được đáp ứng, ít nhất là một phần. Ông Vance nhấn mạnh: “Giải quyết cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ là điều cần thiết, nhưng việc chúng ta bị ép phải trao cho phe Dân chủ mọi thứ họ muốn để chính phủ hoạt động trở lại là một vấn đề khác.”
Đảng Dân chủ, bên cạnh việc bảo vệ Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Hợp túi tiền (ACA), còn yêu cầu quốc hội hủy bỏ quyết định cắt giảm Medicaid, nâng tổng ngân sách của đề xuất lên hơn 1.000 tỷ USD trong 10 năm. Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer đổ lỗi cho Tổng thống Donald Trump vì “từ chối bảo vệ gói trợ cấp chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ”.
ACA cung cấp tín dụng thuế và trợ cấp phí bảo hiểm cho người dân có thu nhập trung bình hoặc thấp, giúp họ mua bảo hiểm y tế với chi phí thấp hơn. Đảng Cộng hòa phản đối cả đạo luật ACA ban đầu lẫn các khoản trợ cấp bổ sung, được đảng Dân chủ thông qua lần đầu vào năm 2021. Số người tham gia bảo hiểm theo ACA đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2021, lên khoảng 24 triệu người trong năm nay, với sự tăng trưởng đáng kể ở các bang thiên về Cộng hòa như Texas, Georgia, Mississippi và Tennessee.
Các nhà lập pháp cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần sự chấp thuận của Tổng thống Trump, người mà lập trường hiện tại vẫn chưa rõ ràng. Ông Schumer cho biết Tổng thống dường như ngạc nhiên khi đảng Dân chủ cảnh báo việc tăng phí bảo hiểm sẽ gây tổn hại cho chính những người ủng hộ ông ở các bang Cộng hòa.
Theo một số nguồn tin, Nhà Trắng hiện không thấy động lực để đàm phán, nhưng sẵn sàng giải quyết các khoản trợ cấp. Nhóm cố vấn của ông Trump nhận thức rõ rủi ro chính trị nếu phí bảo hiểm tăng mạnh trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ, khi đảng Cộng hòa đang nỗ lực giữ quyền kiểm soát lưỡng viện.
Một số thành viên Cộng hòa tại Hạ viện đã đề xuất gia hạn trợ cấp thêm một năm, cho đến sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Tuy nhiên, một nhóm nghị sĩ Cộng hòa có lập trường cứng rắn phản đối mọi thỏa thuận làm tăng chi tiêu liên bang.
Các lãnh đạo đảng Dân chủ không tin Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson sẽ đưa thỏa thuận về trợ cấp ra bỏ phiếu. Tuy nhiên, họ tin rằng Tổng thống Trump có thể ủng hộ một thỏa thuận và yêu cầu những người bảo thủ chấp thuận, giúp phá vỡ bế tắc. Trong khi đó, phe Dân chủ ở Thượng viện vẫn giữ lập trường cứng rắn. Nhà Trắng và đảng Cộng hòa hy vọng các thành viên trung dung của Dân chủ sẽ nhượng bộ trong những ngày tới.
Trước đó, ba thành viên trung dung của phe Dân chủ đã bỏ phiếu cùng với đảng Cộng hòa để cố gắng ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ, nhưng đảng Cộng hòa vẫn cần thêm ít nhất 5 phiếu nữa để đạt được 60 phiếu cần thiết.
Lần đóng cửa chính phủ gần nhất của Mỹ kéo dài 35 ngày và chỉ kết thúc sau khi ngành hàng không Mỹ đứng trước nguy cơ gián đoạn nghiêm trọng. Giới quan sát lo ngại rằng nếu đảng Dân chủ và Cộng hòa không tìm được tiếng nói chung, hậu quả của lần đóng cửa này có thể nghiêm trọng hơn.
Nhà phân tích Anthony Zurcher của BBC cảnh báo: “Nếu tình trạng này kéo dài, việc ai thắng bằng cách buộc bên kia nhượng bộ có thể không còn quan trọng. Cả hai bên đều sẽ phải chịu chỉ trích vì sai lầm. Những người đương nhiệm của cả hai đảng sẽ phải trả giá đắt trong cuộc bỏ phiếu vào năm tới.”
Admin
Nguồn: VnExpress
