Trong chương trình truyền thông giáo dục sức khỏe về Alzheimer và sa sút trí tuệ ngày 4/9, ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Chủ nhiệm Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Quân y 175, nhấn mạnh sự khác biệt giữa tuổi già hay quên và bệnh Alzheimer. Theo bác sĩ, Alzheimer là một bệnh lý thực sự và cần được điều trị y tế.
Bác sĩ Nghĩa nhấn mạnh rằng việc phát hiện và can thiệp sớm đóng vai trò then chốt trong việc làm chậm tiến triển của bệnh Alzheimer. Đây là một bệnh thoái hóa thần kinh mà hiện tại chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm. Việc nhận diện bệnh ngay từ giai đoạn tiền sa sút trí tuệ hoặc sa sút trí tuệ nhẹ là rất quan trọng, vì khi đó bác sĩ có thể đưa ra các hướng dẫn điều trị và tập luyện nhận thức phù hợp.
Sa sút trí tuệ, mà trong đó Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất, đang trở thành một gánh nặng y tế toàn cầu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính hiện có khoảng 55 triệu người trên thế giới đang phải sống chung với căn bệnh này, và con số này dự kiến sẽ vượt quá 150 triệu vào năm 2050.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế ước tính có khoảng nửa triệu người mắc sa sút trí tuệ. Tuy nhiên, phần lớn trong số này chưa được chẩn đoán và điều trị sớm, dẫn đến chất lượng cuộc sống giảm sút và gánh nặng chăm sóc ngày càng tăng. Trong bối cảnh dân số đang già hóa nhanh chóng và tỷ lệ sinh giảm, số lượng người cao tuổi ngày càng tăng, nguy cơ mắc sa sút trí tuệ và Alzheimer được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng mạnh mẽ trong những năm tới.
ThS.BS Trần Thị Hoài Thu, Khoa Nội Thần kinh, lưu ý rằng có 10 dấu hiệu cảnh báo sớm của tình trạng sa sút trí tuệ mà người bệnh và gia đình cần đặc biệt chú ý. Các dấu hiệu này bao gồm giảm trí nhớ, khó khăn trong việc thực hiện các công việc quen thuộc hàng ngày, gặp khó khăn trong diễn đạt ngôn ngữ, mất phương hướng về không gian và thời gian, và giảm khả năng nhận định và phán đoán vấn đề. Người bệnh cũng thường gặp khó khăn trong việc theo dõi các sự việc đang diễn ra, hay quên vị trí cất đồ đạc, thay đổi trạng thái và hành vi bất thường, gặp khó khăn trong việc hiểu các thông tin liên quan đến thị giác và không gian, cũng như gặp trở ngại trong công việc hoặc các hoạt động xã hội.
Một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh Alzheimer bao gồm tuổi cao, tăng huyết áp, đái tháo đường, tiền sử đột quỵ, rối loạn lipid máu, trầm cảm, lạm dụng rượu bia và thuốc lá, béo phì, chấn thương đầu, lối sống ít vận động và căng thẳng kéo dài từ công việc hoặc học hành. Bệnh thường xuất hiện ở những người trên 60 tuổi, nhưng gần đây, nhiều người trẻ tuổi hơn cũng đã đến khám bệnh. Điều này có thể là do nhận thức về bệnh được nâng cao, cũng như sự phát triển của các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, cho phép phát hiện các dấu hiệu của bệnh ở giai đoạn rất sớm.
Theo bác sĩ Lý Minh Đăng, việc điều trị Alzheimer không chỉ bao gồm việc sử dụng thuốc mà còn đòi hỏi sự phối hợp đa phương thức, bao gồm tập luyện nhận thức, tập thể dục thể thao thường xuyên, chế độ dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát các bệnh nền và sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng. Nếu không được can thiệp sớm, bệnh có thể tiến triển nhanh chóng đến giai đoạn cuối, khiến người bệnh mất khả năng tự chăm sóc bản thân và phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.
Để chẩn đoán và quản lý bệnh, người bệnh sẽ được khai thác tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng, đánh giá nhận thức và thực hiện các xét nghiệm cũng như chẩn đoán hình ảnh. Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp tập luyện nhận thức hoặc kích thích não không xâm lấn, chẳng hạn như kích thích từ xuyên sọ hoặc dòng điện một chiều xuyên sọ. Bệnh viện cũng đã triển khai chương trình rèn luyện trí nhớ thông qua ứng dụng BrainTrain, nhằm giúp ngăn ngừa và làm chậm tiến triển của sa sút trí tuệ.
Người bệnh được khuyến cáo tuân thủ chế độ ăn uống theo mô hình MIND, được chứng minh là có khả năng bảo vệ tế bào não và làm chậm quá trình sa sút trí tuệ. Thực đơn nên ưu tiên các loại rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm, quả mọng và các loại hạt, đồng thời hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, bánh kẹo, bơ và thức ăn nhanh. Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, kết hợp với vận động đều đặn và tập luyện trí não là những yếu tố quan trọng giúp người bệnh Alzheimer có thể sống tốt hơn và kéo dài tuổi thọ.
Admin
Nguồn: VnExpress
