Mặc dù các biện pháp mạnh và tăng cường xử phạt đã góp phần làm giảm số vụ tai nạn giao thông liên quan đến rượu bia, tình trạng này vẫn là một vấn đề nhức nhối. Thông tin này được Tiến sĩ Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, chia sẻ tại một tọa đàm truyền thông gần đây ở Hà Nội, tập trung vào việc xây dựng văn hóa uống có trách nhiệm. Mục tiêu của chương trình là tìm kiếm các giải pháp truyền thông hiệu quả nhằm nâng cao nhận thức về tác hại của đồ uống có cồn và thay đổi hành vi sử dụng rượu bia trong cộng đồng.
Số liệu thống kê từ Cục Cảnh sát giao thông trong giai đoạn 2022-2024 cho thấy, trên toàn quốc, có tới 20% số vụ tai nạn giao thông có liên quan đến người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia. Điều đáng báo động là cứ 5 người chết hoặc bị thương trong các vụ tai nạn giao thông thì có một người là nạn nhân của việc lái xe sau khi uống rượu bia. Bên cạnh đó, việc lạm dụng rượu bia còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm không lây nhiễm như tim mạch, tăng huyết áp, và xơ gan.
Tiến sĩ Minh nhấn mạnh rằng, “Uống rượu bia rồi lái xe vẫn là nỗi ám ảnh đối với nhiều người tham gia giao thông”. Ông cho rằng, để giải quyết triệt để vấn đề này, bên cạnh các biện pháp quản lý và xử phạt nghiêm khắc, việc thay đổi nhận thức và hành vi sử dụng rượu bia trong cộng đồng đóng vai trò then chốt. Đây là một nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ từ nhiều bộ, ngành, đoàn thể và toàn xã hội.
Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc nghiên cứu Chương trình hợp tác phát triển y tế Việt Nam (thuộc Trường Đại học Y Harvard), cho biết, tại một số vùng miền núi phía Bắc, việc uống rượu trước khi làm việc vẫn còn tồn tại như một tập quán, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe và an toàn lao động. Do đó, việc xây dựng thói quen uống có trách nhiệm không chỉ là một khẩu hiệu suông mà cần được triển khai đồng bộ từ các chính sách đến hành vi cá nhân.
Theo Tiến sĩ Hoàng, nguyên tắc quan trọng nhất là “đã uống rượu bia thì không lái xe”. Bên cạnh đó, người dưới 18 tuổi tuyệt đối không nên sử dụng đồ uống có cồn. Việc ép buộc người khác uống rượu bia cũng là một hành vi vô trách nhiệm và cần bị loại bỏ hoàn toàn.
Ông Hoàng cũng lưu ý rằng, “Để thay đổi, chúng ta cần cả một quá trình, từ việc hoàn thiện thể chế, chính sách như điều chỉnh tăng thuế đồ uống có cồn phù hợp, đến giáo dục trong nhà trường, giúp trẻ em nhận thức sớm về tác hại của rượu bia”.
Thạc sĩ Ngô Vĩnh Bạch Dương, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật, Viện Nhà nước và Pháp luật, nhấn mạnh tại tọa đàm rằng, uống có trách nhiệm không chỉ giới hạn trong lĩnh vực giao thông. Việc lựa chọn không uống đồ uống có cồn cũng là một hành động thể hiện trách nhiệm.
Ông Dương cho biết: “Chúng ta cần xác định rõ mức độ nào là có hại cho sức khỏe, đặc biệt là đối với các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, gan, tiểu đường. Đồng thời, trách nhiệm còn nằm ở việc không gây ảnh hưởng đến cộng đồng, ví dụ như gây ồn ào nơi công cộng hay ép buộc người khác uống”.
Theo Thạc sĩ Dương, khái niệm “uống có trách nhiệm” cần được mở rộng, hướng tới việc bảo vệ sức khỏe bản thân, tôn trọng người khác và gìn giữ trật tự xã hội. Chỉ khi nhận thức của người dân thay đổi một cách sâu sắc, chúng ta mới có thể giảm thiểu được những tác hại do rượu bia gây ra cho sức khỏe và xã hội.
Trong một diễn biến khác, hồi tháng 4, Bộ Tài chính đã đề xuất lùi thời gian tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia, rượu sang năm 2027 thay vì năm 2026 như kế hoạch ban đầu. Đồng thời, Chính phủ cũng đề xuất thực hiện theo phương án tăng thuế một cách “đỡ sốc” hơn cho các doanh nghiệp trong ngành.
Theo một báo cáo được công bố trong năm nay bởi hãng nghiên cứu thị trường EMR Claight, quy mô thị trường đồ uống Việt Nam trong năm 2024 ước tính đạt 15,5 tỷ USD. Năm 2023, lượng bia tiêu thụ tại Việt Nam đạt khoảng 4,4 tỷ lít, tương đương với mức tiêu thụ của năm 2022. Mức tiêu thụ nước giải khát đạt 4,7 tỷ lít, tăng 4,8% so với năm 2023, theo số liệu từ Hiệp hội Bia, Rượu, Nước giải khát Việt Nam (VBA).
Admin
Nguồn: VnExpress
