Mùa giải Nobel năm nay đã khởi đầu vào ngày 6 tháng 10 với việc vinh danh ba nhà khoa học người Mỹ và Nhật Bản bằng giải Nobel Y sinh cho những khám phá mang tính nền tảng về cơ chế kiểm soát hệ miễn dịch. Tiếp nối sự kiện này, ngày 7 tháng 10 chứng kiến ba nhà khoa học John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis được trao giải Nobel Vật lý nhờ các thí nghiệm đột phá về đường hầm cơ học lượng tử vĩ mô và lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện.
Năm 2023, giải Nobel Hóa học vinh danh ba nhà khoa học Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus và Alexei I. Ekimov, ghi nhận những đóng góp quan trọng của họ trong nghiên cứu về chấm lượng tử – thành phần nhỏ nhất của công nghệ nano, có ứng dụng rộng rãi từ việc truyền ánh sáng trong TV và đèn LED đến chiếu sáng các mô ung thư hỗ trợ phẫu thuật. Trước đó, vào năm 2022, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã trao giải Nobel Hóa học cho David Baker (Đại học Washington, Mỹ), Demis Hassabis và John Jumper (Google DeepMind, Anh) vì những cống hiến trong lĩnh vực nghiên cứu protein.
Giải Nobel là giải thưởng quốc tế danh giá, được учредить bởi Quỹ Nobel tại Stockholm từ năm 1901, dựa trên di sản của Alfred Nobel, nhà phát minh và doanh nhân người Thụy Điển. Giải thưởng này được trao thường niên cho các cá nhân và tổ chức có đóng góp xuất sắc trong các lĩnh vực Y sinh, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình. Đến năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển учредить thêm Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho Khoa học kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel, thường được gọi là giải Nobel Kinh tế.
Người đoạt giải Nobel sẽ nhận được huy chương, bằng chứng nhận cá nhân và một khoản tiền thưởng. Từ năm 1901 đến 2024, giải thưởng đã được trao tổng cộng 627 lần cho 1.012 cá nhân và tổ chức trên toàn thế giới. Riêng giải Nobel Hóa học đã được trao 116 lần cho 197 nhà khoa học. Trong đó, Frederick Sanger và Barry Sharpless là hai nhà nghiên cứu vinh dự nhận giải hai lần, nâng tổng số cá nhân được vinh danh lên 195 người.
Trong lịch sử giải Nobel Hóa học, Frédéric Joliot là người trẻ nhất từng đoạt giải. Ông được vinh danh vào năm 1935, ở tuổi 35, cùng với vợ là Irène Joliot-Curie cho công trình tổng hợp các nguyên tố phóng xạ mới. Ngược lại, John B. Goodenough là người lớn tuổi nhất từng nhận giải Nobel Hóa học. Ông được trao giải vào năm 2019, ở tuổi 97, nhờ những đóng góp trong việc phát triển pin lithium-ion.
Admin
Nguồn: VnExpress
