Thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Thị Hằng từ khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nhấn mạnh rằng việc cho trẻ ăn dặm đúng cách đóng vai trò then chốt trong sự phát triển thể chất của trẻ. Tuy nhiên, thiếu kiến thức và hiểu biết không đầy đủ về thời điểm bắt đầu ăn dặm có thể dẫn đến chế độ ăn không phù hợp, khiến trẻ chậm phát triển so với lứa tuổi.
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là cho trẻ ăn dặm quá sớm, trước 6 tháng tuổi. Ở giai đoạn này, hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu và chưa hoàn thiện để tiêu hóa các loại thức ăn khác ngoài sữa mẹ. Điều này có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, nôn trớ và tăng nguy cơ dị ứng thực phẩm. Việc ăn dặm quá sớm còn có thể dẫn đến tiêu chảy kéo dài, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng và suy dinh dưỡng.
Ngược lại, việc cho trẻ ăn dặm quá muộn, sau 7-8 tháng tuổi, cũng không tốt. Điều này có thể khiến trẻ hình thành thói quen chỉ thích uống sữa và bỏ lỡ giai đoạn “vàng” để học các kỹ năng nhai và nuốt. Hậu quả của việc ăn dặm muộn là thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là các vi chất quan trọng như sắt và kẽm, dẫn đến thiếu máu và còi cọc.
Một sai lầm khác mà nhiều bậc cha mẹ mắc phải là duy trì thức ăn xay nhuyễn quá lâu. Mặc dù lo sợ con bị hóc nghẹn hoặc nôn trớ, nhưng việc chỉ cho trẻ ăn cháo xay nhuyễn có thể khiến trẻ biếng ăn, không phát triển kỹ năng nhai và khó thích nghi khi chuyển sang thức ăn thô hơn. Bác sĩ Hằng khuyến cáo rằng việc chế biến thức ăn dặm cho trẻ cần phù hợp với từng giai đoạn phát triển kỹ năng nhai của trẻ. Ví dụ, trẻ 6 tháng tuổi có thể ăn súp, 9 tháng tuổi bắt đầu ăn cháo và khi trẻ được một tuổi nên tập ăn cơm nát.
Ép trẻ ăn bằng mọi giá cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Nhiều bậc cha mẹ biến bữa ăn của con thành một “cuộc chiến” bằng cách ép trẻ ăn hết phần. Việc ép buộc này khiến trẻ sợ hãi, mất hứng thú với việc ăn uống và lâu dần có thể dẫn đến rối loạn ăn uống. Thay vào đó, phụ huynh nên tạo cho trẻ thói quen ăn dặm đúng cách, nắm bắt các tín hiệu đói no của trẻ và lựa chọn phương pháp ăn dặm phù hợp với sở thích của trẻ. Bữa ăn nên diễn ra đúng giờ, tập trung, tại ghế ăn dặm và với các món ăn đa dạng. Quan trọng là tạo ra một không khí thoải mái trong bữa ăn và giới hạn thời gian ăn trong khoảng 30 phút.
Việc nêm nếm gia vị quá sớm vào thức ăn của trẻ cũng không được khuyến khích. Trẻ dưới một tuổi không cần gia vị. Thực phẩm tự nhiên như rau củ, thịt và cá đã có hương vị riêng, đủ để trẻ làm quen. Sau một tuổi, cha mẹ có thể cho trẻ tập ăn thức ăn cùng gia đình, nhưng vẫn cần hạn chế nêm nếm quá mặn hoặc ngọt. Thận của trẻ dưới một tuổi chưa phát triển hoàn thiện, việc nạp muối sớm có thể gây gánh nặng cho thận và tăng nguy cơ cao huyết áp và rối loạn chuyển hóa sau này.
Một chế độ ăn thiếu đa dạng thực phẩm cũng là một vấn đề lớn. Điều này khiến trẻ không nhận đủ các vi chất quan trọng như sắt, kẽm, vitamin D và omega-3, những dưỡng chất có ảnh hưởng trực tiếp đến chiều cao, cân nặng và trí tuệ của trẻ. Cha mẹ nên xây dựng một thực đơn đa dạng, kết hợp đủ bốn nhóm chất dinh dưỡng chính: tinh bột (gạo, khoai, ngô), đạm (thịt, cá, trứng, sữa), chất béo (cân đối giữa dầu thực vật và mỡ động vật), vitamin và khoáng chất (rau xanh, trái cây). Các món ăn nên được thay đổi đa dạng trong ngày và theo tuần.
Nhu cầu nước của trẻ tăng lên khi bắt đầu ăn dặm. Nếu trẻ không uống đủ nước, trẻ có thể bị táo bón. Tuy nhiên, một số cha mẹ lại cho con uống quá nhiều nước ép trái cây thay vì nước lọc. Điều này khiến trẻ nạp quá nhiều đường, làm tăng nguy cơ béo phì và sâu răng. Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể uống thêm nước lọc và nước trái cây. Khi trẻ đã nhai tốt, có thể tập cho con ăn trái cây nguyên miếng.
Sử dụng thực phẩm chế biến sẵn có thể tiện lợi, giúp cha mẹ tiết kiệm thời gian, nhưng nếu lạm dụng có thể khiến trẻ thiếu dinh dưỡng. Thực phẩm đóng lọ thường chứa chất bảo quản và ít chất xơ và vitamin. Cha mẹ nên ưu tiên nấu đồ ăn từ nguyên liệu tươi và cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm.
Cuối cùng, việc theo dõi sự phát triển của trẻ là vô cùng quan trọng. Theo dõi cân nặng và chiều cao của trẻ định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về dinh dưỡng. Nếu trẻ không tăng trưởng đúng chuẩn hoặc có nguy cơ thừa cân, béo phì, cha mẹ nên đưa trẻ đến khám bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn kịp thời.
Admin
Nguồn: VnExpress
