Dự thảo sửa đổi nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục, do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố hai ngày trước, đang thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận.
Theo dự thảo, ngoài việc phạt tiền từ 5-10 triệu đồng và yêu cầu xin lỗi công khai nạn nhân như hiện hành, học sinh có hành vi xúc phạm hoặc xâm phạm thân thể giáo viên, bạn bè có thể phải đối mặt với hình thức cách ly tạm thời khỏi môi trường học đường. Thậm chí, các em có thể được chuyển đến các cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, các dịch vụ tư vấn học đường hoặc các cơ sở y tế chuyên khoa để nhận được sự hỗ trợ phù hợp.
Việc áp dụng các hình thức xử lý bổ sung này sẽ dựa trên đề xuất của nhà trường và quyết định của cơ quan có thẩm quyền, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm.
Cô Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng trường THCS Chương Dương (Hà Nội), nhận định rằng việc bổ sung quy định về cách ly học sinh là một bước tiến phù hợp với thực tiễn hiện nay. Cô cho rằng tình trạng học sinh có hành vi lệch chuẩn, đặc biệt là các hành vi xúc phạm, hành hung giáo viên và bạn học, đang diễn ra ngày càng phức tạp và tinh vi hơn. Trong bối cảnh đó, các trường học gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý do thiếu các chế tài cụ thể.
Cùng quan điểm với cô Hồng, TS. Nguyễn Thị Thu Huyền, thành viên hội đồng chương trình Teach for Vietnam, cho rằng quy định mới sẽ tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc, giúp các trường có công cụ để xử lý các trường hợp vi phạm một cách kiên quyết và minh bạch, bảo vệ quyền được học tập trong một môi trường an toàn của đa số học sinh, cũng như bảo vệ uy tín của đội ngũ nhà giáo.
Kết quả khảo sát trên VnExpress với hơn 4.300 độc giả cho thấy, 66% người tham gia khảo sát đánh giá biện pháp cách ly học sinh vi phạm là phù hợp, 30% cho rằng biện pháp này “còn nhẹ”, và chỉ có 4% cho là “quá nặng”.
Anh Lâm Hùng, một phụ huynh có con học lớp 8 tại TP.HCM, bày tỏ sự ủng hộ đối với biện pháp mới này. Anh cho biết, khi biết rằng hình thức kỷ luật cao nhất hiện tại chỉ là viết bản tự kiểm điểm, anh và nhiều phụ huynh cảm thấy không yên tâm, vì cho rằng biện pháp này không hiệu quả đối với những học sinh cá biệt, khó uốn nắn.
“Không đuổi học hay đình chỉ thì cũng cần có những giải pháp như cách ly, chuyển học sinh phạm lỗi sang môi trường khác để đảm bảo an toàn cho bạn bè trong lớp”, anh Hùng nói. “Cách làm này cũng giúp phụ huynh đỡ lo lắng”.
Thầy Nguyễn Quang Tùng, Hiệu trưởng trường THCS và THPT M.V. Lômônôxốp (Hà Nội), chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ trường mình. Thầy cho biết trường đã từng áp dụng biện pháp cách ly ba ngày đối với một học sinh có hành vi đánh nhau, đe dọa bạn và hút thuốc lá điện tử trong nhà vệ sinh. Trong thời gian cách ly, học sinh này được yêu cầu ở trên thư viện để đọc sách, học nội quy và dọn dẹp sách. Đối với những trường hợp tái phạm hoặc có mức độ nghiêm trọng hơn, trường đã cách ly học sinh trong một tháng và thiết kế một lớp học riêng để đảm bảo chương trình học. Thầy Tùng cho biết cả hai trường hợp trên đều cho thấy hiệu quả rõ rệt.
Mặc dù đánh giá cao tính đúng đắn và lý tưởng của dự thảo, nhiều nhà giáo cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn trong việc thực hiện biện pháp cách ly và chuyển học sinh đến các môi trường chuyên biệt.
Thầy Đinh Phú Cường, Hiệu trưởng trường THCS Nguyễn Văn Luông (TP.HCM), nhận xét: “Quy định này nghe qua rất hợp lý nhưng thực tế khó khả thi”.
Theo thầy Cường, một trong những khó khăn lớn nhất là việc xác định hành vi nào được coi là ảnh hưởng tiêu cực đến sự an toàn của trường là rất “vô chừng và cảm tính”. Dự thảo quy định rằng việc áp dụng biện pháp cách ly cần có sự tham gia của nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục, gia đình, y tế và công an (nếu cần); thẩm quyền ra quyết định thuộc về cơ quan quản lý trực tiếp hoặc UBND cấp xã, tỉnh theo phân công.
Thầy Cường đặt câu hỏi, nếu các bên không thống nhất được về mức độ của hành vi vi phạm thì việc xử lý học sinh sẽ được thực hiện như thế nào, đặc biệt là khi thẩm quyền quyết định không thuộc về nhà trường.
TS. Nguyễn Thị Thu Huyền cũng cho rằng việc xử lý đang phụ thuộc vào quá nhiều bên, điều này có thể khiến các trường gặp khó khăn trong việc áp dụng giải pháp mới một cách hiệu quả và triệt để.
“Rất có thể chỉ những vụ việc rất ồn ào, gây sức ép lớn từ dư luận thì tất cả các bên mới đồng thuận vận dụng hình thức cách ly khỏi môi trường học tập”, bà Huyền nhận định.
Bên cạnh việc đưa ra quyết định cách ly, các nhà giáo cũng bày tỏ sự băn khoăn về thời gian tối đa áp dụng biện pháp này, cũng như việc xác định cá nhân hoặc tổ chức nào sẽ là đơn vị đánh giá và quyết định thời điểm kết thúc cách ly.
Một khó khăn lớn khác mà các trường học phải đối mặt là vấn đề nhân lực và cơ sở vật chất để thực hiện việc cách ly học sinh.
Cô Vân Hồng cho rằng, cách ly đồng nghĩa với việc nhà trường phải thiết kế một chương trình giáo dục riêng biệt cho học sinh vi phạm, bao gồm cả việc dạy các môn học chính khóa, tư vấn tâm lý, cũng như có thể áp dụng các hình thức phạt bằng cách lao động hoặc tham gia các hoạt động cộng đồng. Tuy nhiên, cô nhận thấy rằng những điều này là “vô cùng thách thức” đối với các trường công lập, khi tình trạng thiếu giáo viên, nhân viên và phòng học là vấn đề thường trực.
“Một học sinh cách ly đã khó, 2-3 em thì lấy đâu ra người, phòng học, rồi cơ chế trả lương cho các thầy cô, nhân viên ra sao?”, cô Hồng đặt câu hỏi.
Trong trường hợp không thể cách ly học sinh tại trường, việc chuyển các em đến các cơ sở chuyên biệt cũng gặp nhiều khó khăn. Thầy Cường cho biết, ngay cả ở các đô thị lớn như TP.HCM cũng không có đủ các cơ sở giáo dục chuyên biệt hoặc trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập dành cho học sinh có hành vi vi phạm. Hiện tại, những cơ sở này chủ yếu tiếp nhận học sinh khuyết tật, tự kỷ hoặc tăng động.
Thầy Nguyễn Quang Tùng cũng bày tỏ sự thông cảm với những khó khăn mà các trường học, đặc biệt là các trường công lập, sẽ phải đối mặt khi áp dụng biện pháp cách ly học sinh.
“Chúng tôi làm được cũng nhờ tự chủ tài chính và có đầy đủ nhân sự phụ trách tư vấn tâm lý, quản lý thư viện. Những trường thiếu giáo viên và nhân viên chuyên trách thì thực sự khó khăn”, thầy Tùng chia sẻ.
Để giải pháp này có thể đi vào thực tế, thầy Cường và TS. Huyền đề xuất cần trao nhiều quyền hơn cho các trường học, bởi chính các thầy cô giáo và ban giám hiệu mới là những người hiểu rõ nhất mức độ và tính chất của sự việc.
Cô Vân Hồng cũng mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đưa ra những hướng dẫn rõ ràng hơn, bổ sung các định nghĩa, tiêu chí và quy trình xử lý thống nhất. Cô cho rằng, Bộ có thể triển khai thí điểm ở một số địa phương để đánh giá hiệu quả và rút kinh nghiệm trước khi áp dụng rộng rãi trên toàn quốc.
“Dự thảo là một bước tiến cần thiết để bảo vệ môi trường giáo dục, bảo vệ nhà giáo và học sinh, củng cố kỷ cương trường học. Tuy nhiên, để khả thi và đảm bảo tính nhân văn, rất cần những quy định cụ thể, minh bạch, song hành với các giải pháp hỗ trợ giáo dục, nhằm giúp học sinh vi phạm có cơ hội sửa chữa và tái hòa nhập”, cô Hồng nhấn mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
