Rạng sáng ngày 8/10, FTSE Russell đã công bố quyết định nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, sau 7 năm nằm trong danh sách theo dõi. Tổ chức này xác nhận Việt Nam đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí để trở thành thị trường mới nổi thứ cấp (secondary emerging market).
Quyết định này dự kiến có hiệu lực từ ngày 21/9/2026, tuy nhiên, còn phụ thuộc vào kết quả rà soát dự kiến vào tháng 3/2026, theo thông báo từ FTSE Russell.
Lý giải về việc nâng hạng “có điều kiện”, FTSE Russell cho biết đã xem xét kỹ lưỡng các ý kiến từ Ủy ban tư vấn liên quan đến những hạn chế đối với vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu (global brokers) khi giao dịch tại Việt Nam. Mặc dù đây không phải là điều kiện bắt buộc, nhưng FTSE Russell nhấn mạnh rằng việc cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho nhóm nhà đầu tư này là yếu tố quan trọng, hỗ trợ việc mô phỏng chỉ số. Do đó, đợt rà soát vào tháng 3/2026 sẽ tập trung đánh giá sự tiến triển trong việc mở rộng vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu.
Nhiều chuyên gia nhận định, quyết định của FTSE Russell xuất phát từ sự thận trọng hơn là nghi ngờ về chính sách. Tổ chức này cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tình hình và ghi nhận phản hồi từ các bên liên quan trước đợt đánh giá vào tháng 3/2026, nhằm đảm bảo quá trình nâng hạng diễn ra suôn sẻ sau đó nửa năm.
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và phát triển khách hàng cá nhân tại Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho rằng FTSE Russell có thể đặc biệt quan tâm đến việc mở tài khoản cho các công ty chứng khoán toàn cầu.
Trước đó, vào nửa cuối tháng 9, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các ngân hàng áp dụng các quy định mới nhằm rút ngắn tối đa thời gian và thủ tục mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
Ông Minh nhận định, “Những nỗ lực cải cách diễn ra gần thời điểm đánh giá định kỳ tháng 9/2025 có thể khiến FTSE Russell chưa có đủ thời gian để đánh giá tác động thực tế. Vì vậy, dù không phải tiêu chí bắt buộc, họ vẫn muốn tiếp tục theo dõi.”
Đồng quan điểm, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Công ty Chứng khoán SSI, cho rằng sự thuận lợi trong quá trình mở tài khoản của các công ty chứng khoán toàn cầu là yếu tố được FTSE Russell đặc biệt lưu tâm. Việc các cơ quan quản lý trong nước sửa đổi nhiều thông tư, nghị định đã giúp quá trình này trở nên dễ dàng hơn đáng kể.
Theo quy định mới, thành viên lưu ký không còn cần nộp hồ sơ giấy để Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cấp mã số giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài. Thay vào đó, VSDC sẽ cấp mã số giao dịch trực tuyến, cho phép nhà đầu tư nước ngoài giao dịch ngay lập tức. Các công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán nước ngoài sẽ được cấp 2 mã số giao dịch, một cho chính họ và một cho hoạt động quản lý giao dịch của khách hàng.
Để thúc đẩy dòng vốn quốc tế vào Việt Nam, khung pháp lý đã có nhiều thay đổi khác, bao gồm rút ngắn thời gian đưa chứng khoán mới chào bán vào giao dịch từ 90 ngày xuống 30 ngày, và yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng dần công bố thông tin bằng tiếng Anh để tăng cường tính minh bạch.
Ông Hưng cho rằng những quan ngại hiện tại của FTSE Russell không phải là rào cản lớn đối với Việt Nam trong đợt rà soát vào tháng 3/2026. Ông cũng nhìn nhận sự thận trọng của tổ chức xếp hạng tín nhiệm này là cơ hội để Việt Nam nhận diện và khắc phục những tồn tại.
Các chuyên gia đều bày tỏ sự lạc quan rằng các nhà điều hành thị trường có thể chủ động đưa ra các giải pháp để giải quyết những quan ngại của FTSE Russell, từ đó giúp Việt Nam chính thức được nâng hạng vào tháng 9/2026.
Bà Vũ Ngọc Linh, Giám đốc bộ phận Phân tích và nghiên cứu thị trường của VinaCapital, nhấn mạnh: “Việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi là một cột mốc quan trọng đối với Việt Nam. Tuy nhiên, thách thức lớn hơn nằm ở việc duy trì và củng cố vị thế này trong dài hạn.”
Sau khi được nâng hạng, Việt Nam sẽ được đưa vào chỉ số FTSE EM All Cap với quy mô theo dõi khoảng 100 tỷ USD. VinaCapital ước tính Việt Nam có thể chiếm khoảng 0,3% trong chỉ số này, tương đương khoảng 300 triệu USD dòng vốn thụ động, với khoảng 30 cổ phiếu được đưa vào chỉ số. Tính tổng cộng từ các quỹ chỉ số thị trường mới nổi khác, Việt Nam dự kiến sẽ nhận được khoảng 5-6 tỷ USD dòng vốn nước ngoài, bao gồm một tỷ USD vốn thụ động và 4-5 tỷ USD vốn chủ động.
VinaCapital đánh giá rằng con số này không quá lớn, nhưng là một sự chuyển biến quan trọng và tích cực đối với Việt Nam, đặc biệt sau ba năm liên tiếp chứng kiến dòng vốn ngoại bán ròng.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định đây là dấu mốc quan trọng trong 25 năm phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam. Ông cho rằng thành quả này đến từ hàng loạt cải cách về khung khổ pháp lý, hạ tầng công nghệ, chất lượng sản phẩm – dịch vụ và hành vi của công chúng đầu tư. Thị trường vốn và chứng khoán Việt Nam được kỳ vọng sẽ chứng kiến sự thay đổi về chất, không chỉ thu hút các dòng vốn ngoại chất lượng cao mà còn đòi hỏi các tiêu chuẩn cao hơn về quản trị doanh nghiệp và tính minh bạch.
Admin
Nguồn: VnExpress
