Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 8/10, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã trình bày dự thảo Luật Dân số, chỉ ra thực trạng đáng lo ngại về mức sinh đang giảm xuống dưới mức thay thế, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao, và chất lượng dân số chưa đáp ứng yêu cầu.
Theo Bộ trưởng, những hạn chế trong công tác truyền thông, vận động nâng cao nhận thức, cùng với ảnh hưởng nặng nề của định kiến giới và sự lạc hậu của Pháp lệnh Dân số 2003 so với thực tiễn và hệ thống pháp luật hiện hành là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Để giải quyết vấn đề, dự thảo Luật Dân số bổ sung nhiều quy định mới, trong đó khuyến khích các hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư có nội dung ngăn chặn hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Đồng thời, dự thảo luật nghiêm cấm mọi hình thức lựa chọn giới tính thai nhi, trừ trường hợp có yêu cầu y tế; cấm cưỡng bức, khuyến khích hoặc tư vấn phá thai vì lý do giới tính; và cấm mọi hành vi kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Bộ Y tế nhấn mạnh rằng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đã xuất hiện tại Việt Nam từ năm 2006, và hiện vẫn duy trì ở mức trên 112 bé trai/100 bé gái, vượt xa ngưỡng cân bằng tự nhiên là 104-106. Nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả, tình trạng này có thể dẫn đến mất cân đối giới tính trong độ tuổi kết hôn, gây khó khăn cho nam giới trong việc lập gia đình và kéo theo những hệ lụy xã hội lâu dài.
Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng lưu ý rằng Luật Khám bệnh, chữa bệnh hiện hành chưa có quy định về hình thức đình chỉ hành nghề đối với hành vi tiết lộ giới tính thai nhi. Do đó, cơ quan này đề nghị cần nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo tính thống nhất giữa các luật. Đồng thời, phạm vi xử lý của dự luật cũng cần được mở rộng, áp dụng cho mọi hành vi tác động đến việc lựa chọn giới tính, không chỉ giới hạn ở hành vi tiết lộ thông tin.
Ngoài các chính sách kiểm soát giới tính, dự thảo Luật Dân số cũng đề xuất nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy mức sinh, trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian và khoảng cách giữa các lần sinh, phù hợp với điều kiện sức khỏe và thu nhập của mỗi gia đình.
Cụ thể, phụ nữ sinh đủ hai con tại các khu công nghiệp, khu chế xuất và các địa phương có mức sinh thấp sẽ được hỗ trợ thuê hoặc mua nhà ở xã hội. Lao động nữ được nghỉ thai sản 6 tháng trước và sau khi sinh; nếu sinh đôi trở lên, tính từ con thứ hai, sẽ được nghỉ thêm một tháng cho mỗi con. Lao động nam có vợ sinh đôi hoặc sinh con thứ hai sẽ được nghỉ 10 ngày làm việc; sinh ba trở lên được nghỉ thêm ba ngày cho mỗi con từ con thứ ba.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế – Tài chính Phan Văn Mãi bày tỏ sự đồng tình với các nhóm chính sách lớn của dự thảo, nhưng cho rằng cần nghiên cứu thêm các chính sách ưu việt hơn để nâng mức sinh ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM, nơi có điều kiện sống tốt nhưng tỷ lệ sinh lại rất thấp. Ông cũng ủng hộ việc khuyến khích khám sức khỏe tiền hôn nhân, đồng thời đề nghị xem xét đưa nội dung này thành bắt buộc, chỉ cho phép đăng ký kết hôn sau khi đã hoàn thành khám sức khỏe.
Theo kế hoạch, Luật Dân số sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 10, dự kiến khai mạc vào ngày 20/10 tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
