Những con mắt điện tử của hệ thống camera AI đang âm thầm giám sát từng chuyển động giao thông trên nhiều tuyến đường trọng điểm tại TP HCM và Hà Nội.
Hệ thống tân tiến này có khả năng nhận diện hàng loạt vi phạm phổ biến như vượt đèn đỏ, đi sai làn đường, sử dụng điện thoại khi lái xe, hoặc không thắt dây an toàn. Dữ liệu vi phạm sẽ được tự động gửi về trung tâm xử lý. Kể từ khi chính thức đi vào vận hành từ đầu tháng 9, hệ thống đã ghi nhận hàng nghìn trường hợp vi phạm.
Từ góc độ tích cực, đây là một bước tiến vượt bậc trong việc thiết lập trật tự giao thông đô thị, bởi hệ thống hoạt động liên tục, không mệt mỏi. Tuy nhiên, sự hiệu quả này cũng đặt ra một vấn đề cần xem xét: Liệu có nên duy trì mức phạt cao như hiện tại khi khả năng phát hiện vi phạm đã đạt đến mức gần như tuyệt đối, thay vì phụ thuộc vào việc bắt lỗi “thủ công” như trước đây?
Nếu một người bị phạt 300.000 đồng nhưng biết rằng mọi trường hợp vi phạm đều bị xử lý công bằng nhờ camera AI, họ sẽ dễ dàng chấp nhận hơn so với việc bị phạt tiền triệu trong khi nhiều người khác vẫn “thoát” một cách dễ dàng.
Theo quan điểm cá nhân, việc phạt ít nhưng đảm bảo tính chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả răn đe mạnh mẽ hơn. Các nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế học hành vi đã chỉ ra rằng con người thường sợ bị phát hiện hơn là sợ bị phạt nặng. Cảm giác “có thể trốn thoát” sẽ khuyến khích người ta vi phạm. Ngược lại, khi biết chắc chắn hành vi của mình sẽ bị ghi lại, một mức phạt vừa phải cũng đủ để thay đổi hành vi của họ.
Trước đây, việc xử phạt vi phạm giao thông chủ yếu dựa vào sự có mặt của lực lượng chức năng. Mức phạt nặng là cần thiết vì xác suất bị phát hiện còn thấp. Hàng trăm nghìn lượt vi phạm xảy ra mỗi ngày, nhưng chỉ một phần nhỏ bị xử lý. Do đó, mức phạt cao đóng vai trò như một biện pháp răn đe chính.
Tuy nhiên, với sự hoạt động 24/7 của camera AI, xác suất bị phát hiện đã tăng lên gần như 100%. Mỗi lần vượt đèn đỏ hay quay đầu sai làn đều được ghi lại và tự động gửi về trung tâm. Tính minh bạch và khả năng phát hiện cao này tự nó đã là một biện pháp răn đe hiệu quả.
Trong quá khứ, luật pháp cần nghiêm khắc vì công tác giám sát còn yếu kém. Giờ đây, khi hệ thống giám sát đã được tăng cường mạnh mẽ, luật pháp có thể trở nên “mềm” hơn. Phạt nhẹ nhưng chắc chắn, phạt ít nhưng không bỏ sót, sẽ giúp loại bỏ tình trạng nhờn luật.
Admin
Nguồn: VnExpress
