Chung cư ‘nội chiến’: Giải pháp hòa giải cho cư dân

**Văn hóa ứng xử và thượng tôn pháp luật trong các khu chung cư hiện đại**

Từng trải nghiệm cuộc sống tại nhiều chung cư từ Bắc vào Nam, tôi nhận thấy rằng sự hài hòa trong quan hệ giữa cư dân và Ban Quản Trị (BQT) là điều hiếm hoi. Mâu thuẫn giữa hai bên dường như đã trở thành một “đặc sản” không mong muốn của các khu đô thị hiện đại, âm ỉ kéo dài và đôi khi bùng phát thành những xung đột gay gắt. Điển hình như việc một hội nghị cư dân gần đây đã phải tạm dừng vì những bất đồng chưa được giải quyết, gây lãng phí thời gian, công sức và chi phí tổ chức.

Một trong những nguyên nhân sâu xa của các cuộc xung đột này xuất phát từ sự hiểu lầm về vai trò thực sự của BQT. Nhiều người lầm tưởng BQT là một “ban lãnh đạo” có quyền hành chính và công cụ cưỡng chế. Tuy nhiên, trên thực tế, họ chỉ là đại diện hợp pháp của cư dân, được bầu ra để thực hiện các công việc đã được tập thể thông qua, như quản lý quỹ bảo trì, phối hợp với đơn vị vận hành, ký kết các dịch vụ bảo trì và đảm bảo an toàn cho tài sản chung. Việc BQT quản lý quỹ bảo trì lớn thường dẫn đến suy nghĩ “BQT chắc chắn có lợi ích riêng”.

Đã có những trường hợp BQT lạm quyền, sử dụng sai mục đích hoặc thậm chí chiếm đoạt quỹ bảo trì, gây ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin của cư dân. Tuy nhiên, cần nhìn nhận một cách tích cực rằng các sai phạm tài chính của BQT hoàn toàn có thể bị phát hiện, điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật. Khác với các hoạt động kinh doanh, tài chính của BQT thường minh bạch, với mọi giao dịch đều được thực hiện qua ngân hàng, giúp cơ quan pháp luật dễ dàng theo dõi và truy vết. Do đó, khi có nghi ngờ, cư dân nên sử dụng các công cụ pháp luật thay vì tự ý phán xét, dẫn đến những hành vi sai trái, thậm chí vi phạm pháp luật.

Thực tế cho thấy, khi vai trò của BQT không được hiểu đúng, cơ chế dân chủ trong chung cư dễ biến thành hỗn loạn. BQT vừa thiếu quyền lực thực tế, vừa không được bảo vệ, dẫn đến tình trạng im lặng hoặc từ nhiệm. Nhiều thành viên BQT đã trở thành nạn nhân của bạo lực ngôn từ, bị gán cho những cáo buộc vô căn cứ như “tham nhũng”, “ăn chặn”, “bất minh”,… Các cáo buộc này thường xuất phát từ những nghi vấn mơ hồ, thiếu bằng chứng xác thực. Trong nhiều trường hợp, chính BQT mới là bên yếu thế, không có công cụ bảo vệ mình trước những công kích. Điều này khiến nhiều người từ chối tham gia, dẫn đến tình trạng “không ai dám đứng ra đại diện cư dân”.

Phạm Quy

Trong một số tòa nhà, nhóm cư dân bất đồng đã nhiều lần có hành vi quá khích như phá cửa, chiếm giữ nhà sinh hoạt cộng đồng, hoặc đăng tải những lời lẽ cáo buộc, xúc phạm BQT trên mạng xã hội. Những hành vi này vượt quá giới hạn của phản ứng dân sự thông thường. Việc chiếm giữ, khóa cửa tài sản chung là hành vi chiếm giữ trái phép tài sản. Cản trở hội nghị nhà chung cư hoặc lan truyền thông tin sai lệch, xúc phạm danh dự người khác đều có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Cư dân có quyền chất vấn, giám sát, yêu cầu minh bạch tài chính, nhưng không được phép vu khống, chửi bới, bôi nhọ danh dự hoặc hành hung người khác. Không ai phủ nhận sự cần thiết của đối thoại và minh bạch thông tin giữa cư dân và BQT. Tuy nhiên, đối thoại chỉ có ý nghĩa khi các giới hạn do pháp luật quy định được tôn trọng. Không thể có đối thoại trong tiếng loa phóng thanh, giữa những lời nhục mạ, hoặc khi một nhóm người tự cho mình quyền phong tỏa tài sản chung.

Việc chính quyền cơ sở chưa tách bạch giữa xung đột nội bộ và các hành vi vi phạm pháp luật, gọi chung là “chuyện nội bộ dân cư” và xử lý cầm chừng, cũng là một nguyên nhân khiến mâu thuẫn kéo dài. Việc không nhận diện rõ các hành vi vi phạm pháp luật để xử lý kiên quyết sẽ khiến những xung đột nhỏ leo thang, gây bất ổn nội khu và đe dọa an ninh xã hội nói chung.

Tôi đánh giá cao việc triển khai mô hình công an hai cấp, giúp lực lượng thực thi pháp luật gần dân và hiểu rõ đặc thù từng khu dân cư hơn. Điều này cho phép cơ quan chức năng nắm bắt nhanh tình hình, phân biệt tranh chấp dân sự với các hành vi có dấu hiệu tội phạm trong các xung đột ở nhà chung cư.

Chung cư là biểu tượng của đời sống đô thị hiện đại, nơi hàng trăm hộ gia đình cùng chia sẻ không gian sống, tài sản và trách nhiệm. Những xung đột ở chung cư phản ánh một vấn đề lớn hơn của xã hội: chúng ta đang sống trong môi trường đô thị hóa nhanh chóng, nhưng nhận thức pháp luật của nhiều người chưa theo kịp. Khi người dân hành xử không đúng mực do thiếu hiểu biết pháp luật, họ có thể vô tình vi phạm. Nếu chính quyền cơ sở chậm can thiệp, sự vô pháp sẽ bị dung túng. Và khi những người tuân thủ pháp luật bị cô lập, niềm tin cộng đồng sẽ sụp đổ.

Do đó, mọi tranh chấp trong khu chung cư cần được giải quyết theo cách vận hành của một xã hội văn minh, dựa trên pháp luật. Khi mỗi người dân hiểu rằng pháp luật không chỉ để răn đe, trừng trị mà còn để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ, tinh thần thượng tôn pháp luật sẽ được đề cao, và sự yên bình trong các khu chung cư mới có thể được khôi phục.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *