Vụ va chạm mới đây tại khu vực “phố cà phê đường tàu” ở Hà Nội, khi đoàn tàu hỏa húc văng bàn ghế bày sát đường ray, gióng lên hồi chuông cảnh báo về an toàn. May mắn không có thiệt hại về người, sự cố này một lần nữa đặt ra câu hỏi về sự tồn tại của mô hình du lịch đầy rủi ro này.
Tôi cho rằng, đã đến lúc Hà Nội cần có lệnh cấm dứt khoát đối với các quán cà phê hoạt động trong khu vực hành lang đường sắt. Việc tiếp tục duy trì hoạt động du lịch tại đây, tiềm ẩn quá nhiều nguy cơ mất an toàn, đồng thời thể hiện sự lệch lạc trong cách làm du lịch khi chạy theo những hình ảnh “độc, lạ” mà xem nhẹ sự an toàn của du khách.
“Phố đường tàu” Hà Nội, đoạn qua các phường Cửa Đông, Hàng Bông, Khâm Thiên, từng nổi lên như một “điểm sống ảo” thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là khách quốc tế. Họ tìm đến đây để trải nghiệm cảm giác ngồi uống cà phê trên những chiếc ghế nhựa nhỏ, chỉ cách đường ray vài bước chân. Khi tàu đến, chủ quán sẽ hô hoán để khách dọn dẹp, và sau khi tàu đi qua, mọi thứ lại trở về vị trí cũ. Cả quá trình này tạo thành một màn trình diễn mạo hiểm lặp đi lặp lại mỗi ngày, thu hút sự hiếu kỳ của những người chưa từng chứng kiến cảnh tàu chạy sát bên người đến vậy.
Tuy nhiên, không nên lãng mạn hóa sự nguy hiểm này. Đây không phải là “văn hóa đường tàu” hay một hình thức du lịch “bụi bặm, cá tính” như một số người vẫn ca ngợi. Thực chất, đó là sự đánh đổi an toàn để có được những bức ảnh đăng tải lên mạng xã hội, là hành vi bất chấp các quy định về an toàn giao thông để phục vụ cho hoạt động kinh doanh mang tính chất tạm thời. Điều đáng lo ngại là sự nguy hiểm này đang dần bị xem nhẹ.
Hãy hình dung, nếu sự cố vừa qua không chỉ dừng lại ở việc bàn ghế bị hất tung mà còn gây ra thương vong, ai sẽ phải chịu trách nhiệm? Chủ quán, chính quyền địa phương, ngành đường sắt, hay chính sự dễ dãi của xã hội đối với loại hình “du lịch mạo hiểm tự phát” này? Du lịch không thể xây dựng trên sự liều lĩnh. Sau đại dịch COVID-19, việc phục hồi du lịch là rất quan trọng, và Hà Nội với bề dày văn hóa, lịch sử, cần tạo ra những sản phẩm du lịch mới mẻ. Tuy nhiên, sự sáng tạo không nên đi kèm với việc chấp nhận những rủi ro đã được cảnh báo từ trước.
Bộ Giao thông Vận tải và UBND TP Hà Nội đã nhiều lần ban hành văn bản yêu cầu giải tỏa các hàng quán lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt. Cục Đường sắt từng gọi đây là hành vi “vi phạm đặc biệt nghiêm trọng”, và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cũng đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ tai nạn. Tuy nhiên, do áp lực từ dư luận, đặc biệt là từ ngành du lịch và truyền thông quốc tế, “phố đường tàu” vẫn tồn tại như một “ngoại lệ” trong suốt thời gian qua.
Vụ việc vừa xảy ra chính là cái giá phải trả cho sự dễ dãi đó. Đã đến lúc Hà Nội cần chấm dứt hoàn toàn mô hình quán cà phê đường tàu. Không phải vì Hà Nội thiếu những địa điểm du lịch hấp dẫn, mà bởi vì đây là một hình thức phát triển du lịch phản cảm và nguy hiểm, đi ngược lại nguyên tắc cơ bản nhất: không đặt con người vào tình thế nguy hiểm chỉ để đổi lấy những trải nghiệm mới lạ.
Thay vì cố gắng duy trì một điểm đến đầy rủi ro, tại sao chúng ta không tập trung vào phát triển du lịch bền vững? Hãy tạo ra những không gian công cộng chất lượng, những khu phố đi bộ, những tuyến phố nghệ thuật, văn hóa, ẩm thực hấp dẫn. Hà Nội có vô vàn giá trị độc đáo từ di tích lịch sử, kiến trúc Pháp, làng nghề truyền thống đến các không gian văn hóa đương đại. Nếu được quy hoạch bài bản, kết nối hợp lý và quảng bá chuyên nghiệp, Hà Nội hoàn toàn có thể thu hút du khách mà không cần đến “phố cà phê đường tàu”.
Ngay cả khi có ý định biến khu vực này thành một điểm tham quan chính thức, điều đó cũng phải đi kèm với việc cải tạo hạ tầng, chuyển đổi công năng và đặc biệt là dừng hoạt động chạy tàu – điều mà hiện tại là không thể. Không thể có chuyện vừa cho tàu chạy hàng ngày, vừa bày bàn ghế kinh doanh sát đường ray.
Hy vọng rằng sự cố vừa qua sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh cuối cùng, thúc đẩy chúng ta hành động dứt khoát. Không thể chấp nhận việc mỗi khi tàu đến, mọi người lại vội vã dọn dẹp, rồi sau đó lại bày ra như cũ – một vòng lặp nguy hiểm. Phát triển du lịch không nên là một canh bạc với tính mạng con người. Và Hà Nội, với vai trò là thủ đô, không nên tiếp tục dung dưỡng những “ngoại lệ nguy hiểm” như vậy.
Admin
Nguồn: VnExpress
