Võ Hoàng Nhật Khang, chàng trai 22 tuổi, đang trải nghiệm một cuộc sống đầy mới mẻ và thú vị tại Abu Dhabi, thủ đô của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Hành trình du học này mang đến cho Khang những điều mà cậu chưa từng hình dung đến.
Nhìn lại 4 năm trước, khi còn đứng trước ngưỡng cửa đại học, Khang không hề nghĩ mình sẽ có cơ hội đặt chân đến những vùng đất xa xôi như vậy.
Từ nhỏ, Khang đã bộc lộ niềm yêu thích đặc biệt với lĩnh vực công nghệ thông tin. Gia đình đã tạo điều kiện để cậu tiếp xúc sớm với các ngôn ngữ lập trình, đồ họa máy tính và thuật toán. Khi học chuyên Toán, Khang tự tìm hiểu các khái niệm về giải tích, đại số tuyến tính và những kiến thức nền tảng của ngành kỹ thuật.
Năm 2021, do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Khang được đặc cách xét tốt nghiệp THPT. Điều này đồng nghĩa với việc cậu mất đi một phương thức xét tuyển vào Đại học Bách khoa TP.HCM, ngôi trường mơ ước. Cơ hội duy nhất còn lại là xét tuyển bằng điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP.HCM. May mắn thay, Khang đã trúng tuyển vào ngành Khoa học máy tính (chương trình tiếng Anh) với số điểm sát sao 973/1200, trong khi điểm chuẩn là 972.
Khang chia sẻ: “Việc đỗ suýt soát khiến em tin rằng Bách khoa là một mối duyên, và em không thể lơ là việc học.”
Nhanh chóng thích nghi với cường độ học tập cao ở giai đoạn đại cương, Khang bắt đầu tự hỏi những kiến thức lý thuyết này sẽ được ứng dụng vào thực tế như thế nào. Đến năm thứ hai, cậu đặt mục tiêu học vượt để sớm được tiếp xúc với thực tế. Khang tính toán rằng nếu không du học, cậu sẽ đi làm sớm.
Để thực hiện mục tiêu, Khang lên kế hoạch đăng ký thêm 1-2 môn mỗi kỳ so với các bạn, đồng thời tham gia các nhóm nghiên cứu sinh viên và thực hiện các dự án khoa học để hiểu cách vận dụng kiến thức. Thay vì chỉ tập trung “cày” lý thuyết để đạt điểm cao, Khang dành thời gian học thêm các môn khác.
Ngoài ra, Khang còn tận dụng các kỳ nghỉ hè để học trước các môn quan trọng và tự đọc thêm tài liệu chuyên ngành để mở rộng kiến thức. Nhờ khả năng tập trung cao trong thời gian dài, Khang có thể học và ôn tập liên tục trong 2-4 tiếng, thay vì chỉ 45-60 phút như thông thường. Điều này đặc biệt hữu ích trong thời gian ôn thi cuối kỳ với nhiều môn học dồn dập.
“Em không quá đặt nặng vấn đề điểm số, điều quan trọng là phải tích lũy được nhiều kiến thức chuyên sâu, hiểu bản chất để có thể vận dụng vào thực tế và nghiên cứu khoa học,” Khang tâm sự.
Từ năm thứ ba, Khang có cơ hội tham gia vào nhiều dự án khoa học, bao gồm mô hình học sâu dịch thuật tiếng Việt sang tiếng Bahnar, nghiên cứu mô hình ngôn ngữ lớn cho máy dịch và ứng dụng xây dựng hệ thống chatbot phục vụ sinh viên tra cứu các vấn đề học vụ thường gặp.
Khang bắt đầu làm quen với các hội nghị khoa học quốc tế, tập trình bày đề tài và dần có những bài báo được đăng. Một trong những thành công lớn nhất của Khang là bài báo thuộc dự án nghiên cứu mô hình học sâu dịch thuật được chấp nhận tại EAAI (Symposium on Educational Advances in Artificial Intelligence), một hội nghị uy tín trực thuộc Hiệp hội Phát triển Trí tuệ Nhân tạo (AAAI).
Cuối năm ngoái, Khang hoàn thành chương trình học tại Bách khoa sớm hơn nửa năm, với điểm luận văn tốt nghiệp gần như tuyệt đối 9,9/10 và GPA 8,39/10, đạt loại giỏi. Thời điểm đó, Khang tìm hiểu về các chương trình nghiên cứu sinh ở nhiều trường đại học tại Mỹ, Australia và Singapore, nhưng đã quá hạn nộp hồ sơ. Một số trường chỉ nhận thạc sĩ, không phù hợp với định hướng của Khang.
Thay vì chờ đợi thêm gần một năm, Khang mở rộng tìm kiếm sang khu vực Trung Đông và cân nhắc việc đi làm. Tình cờ, Khang gặp lại Giáo sư Timothy Baldwin, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên, đồng thời là hiệu trưởng học thuật của Đại học Trí tuệ Nhân tạo Mohamed bin Zayed (MBZUAI). Khang từng gặp thầy tại một hội nghị chuyên ngành về Trí tuệ Nhân tạo ở Đà Nẵng vào cuối năm 2024.
Khang kể lại: “Thầy nói rằng thầy ấn tượng với bài trình bày và cách đặt câu hỏi của em tại hội nghị trước đó, và chia sẻ rằng MBZUAI đang cân nhắc nhận nghiên cứu sinh. Hướng nghiên cứu của em cũng trùng với lĩnh vực thế mạnh của thầy, nên em đã ngỏ ý xin thầy làm giáo sư hướng dẫn và nhanh chóng hoàn thành hồ sơ ứng tuyển vào MBZUAI.”
MBZUAI là một trường đại học trẻ, mới thành lập vào năm 2019, nhưng đã nhanh chóng vươn lên vị trí thứ 5 thế giới trong lĩnh vực AI và Robotics, theo CSRankings. Các giảng viên và nhà khoa học của trường chủ yếu đến từ các viện và công ty hàng đầu thế giới về AI. Giữa tháng 5, Khang nhận được thông báo trúng tuyển chương trình nghiên cứu sinh với học bổng toàn phần trong 4 năm. Ngoài ra, Khang còn nhận được mức lương hàng tháng là 10.000 Dirham (khoảng 70 triệu đồng) và vé máy bay khứ hồi hạng thương gia về thăm nhà mỗi năm. Từ năm thứ hai, Khang còn được trợ cấp thêm khoảng 7.500 Dirham (hơn 50 triệu đồng) để thuê nhà.
Khang chia sẻ: “Một yếu tố quan trọng trên con đường nghiên cứu sinh là có một người thầy hướng dẫn giỏi, một môi trường nghiên cứu hàng đầu, cùng với mức lương và đãi ngộ tốt. Mọi thứ đến với em như một giấc mơ có thật.”
Hướng nghiên cứu chính của Khang tại MBZUAI tập trung vào học đa phương thức (Multimodal Learning), mô hình thị giác-ngôn ngữ (Vision-Language Model) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP – Natural Language Processing). Hiện tại, Khang đang tham gia vào một dự án nghiên cứu huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn như Chat GPT, có khả năng đưa ra cơ chế từ chối khi câu trả lời không chắc chắn hoặc không có thông tin chính xác.
“Điều em theo đuổi không chỉ là thuật toán, mà còn là câu trả lời cho một khát vọng lớn: làm sao để con người có thể tin vào AI, để công nghệ này thực sự mang lại lợi ích và phục vụ con người tốt nhất trong những lĩnh vực đòi hỏi độ tin cậy cao, từ lớp học, bệnh viện đến cuộc sống hàng ngày,” Khang nói.
PGS.TS Quản Thành Thơ, Trưởng khoa Khoa học và Kỹ thuật Máy tính, trường Đại học Bách khoa TP.HCM, người trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn luận văn tốt nghiệp cho Khang, ấn tượng với sự chăm chỉ, cầu tiến và nghiêm túc trong công việc của chàng trai trẻ. Thầy nhớ lại lần đầu Khang nộp bài báo quốc tế, do sơ suất bỏ sót phần “công trình liên quan” (related works), bài báo đã bị từ chối. Tuy nhiên, thay vì nản chí, Khang đã rút ra bài học, làm việc cẩn trọng hơn và dần đạt được nhiều kết quả tích cực. Điều này cho thấy Khang có bản lĩnh, biết tự nhìn nhận và không ngừng hoàn thiện bản thân.
Thầy Thơ cũng đánh giá cao tinh thần chia sẻ tri thức của Khang. Nam sinh đã tham gia vào nhiều chương trình hỗ trợ đàn em, từ dạy học đến định hướng nghề nghiệp. Cậu còn biên soạn và xuất bản các tài liệu học thuật cá nhân để chia sẻ với cộng đồng.
“Tôi hy vọng Khang sẽ giữ vững tinh thần này và trở thành một nhà nghiên cứu, giảng viên có nhiều đóng góp cho khoa học và cộng đồng học thuật Việt Nam,” PGS.TS Quản Thành Thơ chia sẻ.
Mặc dù chương trình tiến sĩ tập trung vào nghiên cứu, Khang vẫn dự định tìm kiếm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp, kết hợp giữa nghiên cứu và ứng dụng. Khang chia sẻ rằng cậu may mắn vì sau nhiều năm, niềm đam mê của mình vẫn không thay đổi. Cậu mong muốn tạo ra nhiều ứng dụng hữu ích để phục vụ cộng đồng và cải thiện cuộc sống của con người.
“Mong muốn của em là sử dụng năng lực tri thức của mình để kết hợp giữa kiến thức học thuật và giải quyết các vấn đề thực tiễn. Phía trước là một hành trình đầy thử thách, nhưng em biết ơn những gì đã được rèn luyện ở Bách khoa, đã cho em một nền tảng vững chắc để quá trình học tiến sĩ ban đầu diễn ra tương đối suôn sẻ,” Khang kết luận.
Admin
Nguồn: VnExpress
