Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Tuy nhiên, nhiều người lại gặp phải tình trạng thức giấc vào một khung giờ nhất định mỗi đêm, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này?
Một trong những lý giải phổ biến nhất là do thời gian ngủ. Nếu bạn có thói quen đi ngủ vào một giờ cố định, ví dụ 10 giờ tối, cơ thể sẽ tự điều chỉnh để thức dậy sau một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn 6 tiếng sau, tức 4 giờ sáng. Điều đáng nói là nhiều người thậm chí không nhận ra mình đã thức giấc, vì trạng thái giữa giấc ngủ và thức tỉnh có thể khiến họ không hoàn toàn ý thức được những gì đang xảy ra. Họ có thể chỉ trở mình, cựa quậy rồi ngủ lại.
Nhịp sinh học, “chiếc đồng hồ” bên trong cơ thể, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ thức – ngủ. Hoạt động theo chu kỳ 24 giờ, nhịp sinh học được điều khiển bởi nhân trên chéo thị nằm ở vùng dưới đồi của não. Ngoài việc điều phối giấc ngủ, nhịp sinh học còn duy trì nhiệt độ cơ thể, điều hòa quá trình giải phóng hormone tăng trưởng, trao đổi chất và tuần hoàn. Ánh sáng bình minh, xuyên qua lớp da mỏng manh của mí mắt, sẽ kích hoạt các thay đổi sinh học, đánh thức bạn một cách tự nhiên.
Căng thẳng, một “kẻ thù” của giấc ngủ, cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn tỉnh giấc giữa đêm. Tình trạng này đặc biệt phổ biến ở những người mắc chứng rối loạn lo âu, khi mức độ căng thẳng luôn ở mức cao. Huyết áp tăng đột ngột trong khi ngủ, còn gọi là tăng huyết áp nội tiết tố, có thể gây ra hàng loạt triệu chứng ảnh hưởng đến giấc ngủ như tim đập nhanh, buồn tiểu và ngưng thở khi ngủ.
Tiểu đêm, tình trạng thức giấc để đi tiểu nhiều lần trong đêm, cũng là một yếu tố cần xem xét. Tiểu đêm có thể do nhiều nguyên nhân như tiểu đường, phì đại tuyến tiền liệt, bàng quang hoạt động quá mức, huyết áp cao, uống quá nhiều nước, ngưng thở khi ngủ hoặc suy tim. Nếu tình trạng này kéo dài, bạn nên đi khám bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng.
Các vấn đề về tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản (GERD), thoát vị khe thực quản và viêm dạ dày cũng có thể gây ra tình trạng thức giấc thường xuyên vào ban đêm. Tư thế nằm có thể ảnh hưởng đến tình trạng này. Ví dụ, người bị thoát vị khe thực quản có thể dễ bị trào ngược nếu nằm nghiêng và co đầu gối về phía ngực. Ngược lại, người bị GERD hoặc viêm dạ dày có thể bị ợ nóng nếu nằm ngửa, đầu thấp.
Tuổi tác cũng là một yếu tố cần lưu ý. Khi tuổi càng cao, độ nhạy cảm của nhân trên chéo thị giảm, dẫn đến rối loạn nhịp sinh học và thức giấc nhiều hơn vào ban đêm. Người lớn tuổi cũng dễ mắc các rối loạn giấc ngủ khác như mất ngủ, ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên.
Ngoài ra, những thay đổi về cấu trúc đường hô hấp trên và sự gia tăng các bệnh hô hấp khi về già cũng có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng ngưng thở khi ngủ.
Các yếu tố môi trường như tiếng ồn cũng có thể đánh thức bạn giữa đêm. Tiếng xe cộ, tiếng tàu hỏa chạy qua vào một giờ cố định, hoặc thậm chí tiếng máy sưởi, máy điều hòa bật tắt liên tục cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ. Nhiệt độ phòng cũng đóng vai trò quan trọng. Vào mùa đông, nhiệt độ giảm có thể khiến bạn thức giấc để đắp chăn. Ngược lại, nếu bạn đắp chăn quá dày, cơ thể có thể tự điều chỉnh bằng cách đánh thức bạn để đạp chăn ra.
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng thức giấc vào một giờ nhất định mỗi đêm. Việc xác định được nguyên nhân cụ thể sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp phù hợp để cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Admin
Nguồn: VnExpress
