Rạng sáng ngày 10/10, hàng loạt tỉnh thành của Ukraine, bao gồm một số khu vực thuộc thủ đô Kiev, đã phải hứng chịu tình trạng mất điện sau một đợt tấn công quy mô lớn từ Nga, nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của quốc gia này.
Theo Không quân Ukraine, Nga đã sử dụng 465 máy bay không người lái (UAV) và 32 tên lửa trong đợt tấn công này. Lực lượng phòng không Ukraine tuyên bố đã đánh chặn được 402 UAV và 15 tên lửa. Tổng thống Ukraine, ông Volodymyr Zelensky, đã lên án hành động này là một “cuộc tấn công có tính toán” nhằm vào hệ thống năng lượng huyết mạch của đất nước.
Một người dân Kiev, bà Liuba, chia sẻ: “Chúng tôi gần như không thể ngủ được. Tiếng ồn bắt đầu rất lớn từ 2h30 sáng. Đến 3h30, chúng tôi mất điện, mất khí đốt và nước sinh hoạt. Mọi thứ đều ngừng hoạt động.”
Trong tuần qua, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công vào các cơ sở năng lượng của Ukraine. Sự leo thang này diễn ra trong bối cảnh Ukraine chuẩn bị khởi động hệ thống sưởi trên toàn quốc từ ngày 1/11 để đối phó với mùa đông sắp tới.
Tổng thống Zelensky phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 8/10: “Mục tiêu của Nga là gây hỗn loạn và tạo áp lực tâm lý lên người dân bằng cách tấn công các cơ sở năng lượng và đường sắt. Họ nhắm vào hạ tầng năng lượng hoặc các trung tâm sản xuất nhiên liệu của chúng ta.” Ông cũng kêu gọi các đồng minh phương Tây tăng cường hỗ trợ, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ 203 cơ sở năng lượng quan trọng của đất nước bằng các hệ thống phòng không.
Ông Sergii Koretskyi, Giám đốc điều hành công ty dầu khí nhà nước Naftogaz, cho biết ngày 3/10 đã chứng kiến “cuộc tấn công lớn nhất” vào cơ sở sản xuất khí đốt của tập đoàn kể từ khi xung đột nổ ra. Ông cho biết thêm: “Các cơ sở ở Kharkov và Poltava đã bị tấn công bằng 35 tên lửa, bao gồm nhiều tên lửa đạn đạo, cùng với 60 UAV. Một số đã bị đánh chặn, nhưng không phải tất cả.”
Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố cuộc tấn công nhắm vào “tổ hợp công nghiệp – quân sự phức tạp của Ukraine, cũng như cơ sở hạ tầng khí đốt và năng lượng hỗ trợ hoạt động của họ”. Phía Nga khẳng định cuộc tập kích đã thành công.
Mặc dù không tiết lộ mức độ thiệt hại cụ thể, ông Koretskyi cho biết “các cơ sở của chúng tôi đã bị hư hại đáng kể và một số bị phá hủy nghiêm trọng”. Ông cáo buộc Nga đang tìm cách “tước đi khả năng được sưởi ấm của người Ukraine trong mùa đông này”.
Theo nguồn tin giấu tên của Bloomberg, các cuộc tấn công của Nga đã phá hủy khoảng 60% lượng khí đốt dự trữ của Ukraine. Điều này có thể buộc Kiev phải nhập khẩu thêm 4,4 tỷ mét khối khí đốt vào cuối mùa đông, tương đương gần 20% mức tiêu thụ hàng năm của nước này. Tuy nhiên, các quan chức Ukraine từ chối bình luận về những con số này.
Hệ thống sưởi ấm ở các thành phố Ukraine chủ yếu dựa vào điện từ các nhà máy chạy bằng khí đốt và than. Trong khi đó, các vùng nông thôn phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên để sưởi ấm và nấu nướng.
Bà Victoria Voytsitska, chuyên gia năng lượng của tổ chức nghiên cứu We Build Ukraine, nhận định việc Nga tập trung vào hạ tầng khí đốt là một sự thay đổi chiến thuật, nhắm trực tiếp vào người dân vùng nông thôn Ukraine. “Trước đây, Nga chủ yếu nhắm mục tiêu vào các trạm phát điện và lưới điện, cố gắng gây mất điện cho người dân thành phố và doanh nghiệp. Lần này, mục tiêu chính là những cơ sở năng lượng có tác động trực tiếp đến cả người thành thị và nông thôn”, bà nói.
Bà Voytsitska cho biết thêm, trong những mùa đông trước, khi các thành phố Ukraine rơi vào cảnh mất điện, thiếu nguồn nhiệt sưởi ấm và nước nóng, nhiều người đã chuyển đến ở với người thân hoặc thuê nhà ở vùng nông thôn. “Lần này, giải pháp đó có thể không còn hiệu quả”, bà cảnh báo.
Bộ trưởng Năng lượng Svitlana Grynchuk gần đây cho biết Ukraine sẽ cần tăng nhập khẩu khí đốt tự nhiên thêm 30% trong mùa đông, nhưng không cung cấp con số cụ thể. Bà cho biết lượng khí đốt bổ sung cần thiết sẽ phụ thuộc vào tốc độ phục hồi hệ thống khí đốt trong nước, mức độ khốc liệt của các cuộc tấn công và thiệt hại đối với hệ thống vận chuyển khí đốt và ngành dầu khí nói chung.
Naftogaz thông báo đã đạt được khoản vay 70 triệu USD từ ngân hàng tiết kiệm nhà nước Oschadbank để mua khí đốt tự nhiên trong mùa đông này. Trước đó, tập đoàn cũng đã nhận được khoản vay hơn 500 triệu USD từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu và 300 triệu USD từ Ngân hàng Đầu tư châu Âu.
Không chỉ hạ tầng khí đốt, Nga tiếp tục nhắm mục tiêu vào lưới điện của Ukraine, lặp lại chiến lược đã sử dụng trong các mùa đông trước. Ông Maxim Timchenko, Giám đốc điều hành công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine DTEK, cho biết một cuộc không kích của Nga đã gây ra “thiệt hại nghiêm trọng” cho một nhà máy điện của họ. “Nga đã nối lại chiến dịch tấn công các trạm điện của DTEK đúng lúc chúng ta sắp bước vào mùa đông”, ông Timchenko viết trên mạng xã hội X, đồng thời cho biết các đội sửa chữa của công ty đang nỗ lực khắc phục sự cố.
Bộ trưởng Grynchuk nhấn mạnh rằng, sau ba năm kể từ cuộc tấn công lớn đầu tiên của Nga vào lưới điện của Ukraine, Moskva vẫn tiếp tục “sử dụng cái lạnh và bóng tối làm công cụ gia tăng sức ép” với Kiev.
Tuy nhiên, các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng không chỉ diễn ra một chiều. Gần đây, UAV của Ukraine cũng tăng cường tập kích các nhà máy lọc dầu và lưới điện của Nga. Thống đốc tỉnh Belgorod của Nga, ông Vyacheslav Gladkov, cho biết hàng nghìn người dân Nga ở khu vực biên giới đã bị mất điện sau các cuộc tấn công của Ukraine trong ba ngày gần đây.
Tổng thống Zelensky tuyên bố nguồn cung cấp xăng của Nga có thể đã giảm 20% do các cuộc tấn công của Ukraine. Ông nói: “Một trong những hướng tấn công dữ dội nhất của Nga nhắm vào Ukraine là trục Belgorod. Tên lửa bay đến Kharkov từ đâu? Hàng trăm và hiện tại là hàng nghìn quả bom đến từ đâu? Chính là từ đó.”
Chuyên gia năng lượng Voytsitska nhận định rằng cuộc xung đột đã bước vào một giai đoạn mới. “Cuộc chiến tiêu hao giữa hai bên trên chiến trường giờ chuyển thành cuộc chiến tiêu hao chống lại người dân”, bà kết luận.
Admin
Nguồn: VnExpress
