Chiều 14/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung Luật Địa chất và Khoáng sản, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc tăng cường quản lý đất hiếm nhằm bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia và thúc đẩy phát triển bền vững.
Theo tờ trình của dự án luật, đất hiếm được xác định là tài nguyên chiến lược đặc biệt và sẽ chỉ được phép điều tra, thăm dò, khai thác và chế biến theo chiến lược quốc gia. Các hoạt động này sẽ do các tổ chức, doanh nghiệp được Nhà nước chỉ định hoặc cho phép thực hiện và nghiêm cấm xuất khẩu đất hiếm thô. Nhà nước sẽ đầu tư vào công tác điều tra địa chất, đánh giá trữ lượng và thăm dò, nhằm đảm bảo việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên này một cách hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả.
Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường, ông Trần Đức Thắng, nhấn mạnh vai trò quan trọng của đất hiếm trong các ngành công nghiệp then chốt như sản xuất chip và bán dẫn, năng lượng, công nghệ quốc phòng, pin xe điện, hợp kim, vật liệu mới, máy bay và phương tiện không người lái. Ông cũng cho biết nhu cầu đất hiếm trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng mạnh trong thập kỷ tới, song hành với sự phát triển của công nghiệp công nghệ cao và năng lượng tái tạo.
Mặc dù Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024 đã quy định các nguyên tắc khai thác khoáng sản chiến lược gắn liền với hiệu quả kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường, Chính phủ nhận thấy cần có một cơ chế quản lý riêng biệt cho đất hiếm, một loại tài nguyên có tác động lớn đến an ninh, quốc phòng và quan hệ quốc tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, bà Nguyễn Thanh Hải, cho rằng trữ lượng đất hiếm là một lợi thế cạnh tranh lớn của Việt Nam, đặc biệt khi nhiều lĩnh vực công nghệ cao như chất bán dẫn và máy tính lượng tử phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu này. Bà đề xuất cần có các quy định cụ thể về phương pháp đánh giá, khai thác và chế biến để tránh thất thoát tài nguyên và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định quan điểm của Chính phủ là xác định đất hiếm là khoáng sản chiến lược, với cơ chế quản lý riêng biệt, gắn liền với an ninh – quốc phòng. Các quy định sẽ được cụ thể hóa từ khâu thăm dò, khai thác đến chế biến, xuất nhập khẩu công nghệ và kết thúc dự án. Nhà nước sẽ giao cho một cơ quan Trung ương đủ năng lực, trình độ và công nghệ để chịu trách nhiệm quản lý thống nhất.
Dự kiến, dự án Luật này sẽ được trình Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 10. Việc sửa đổi và bổ sung luật này được kỳ vọng sẽ tạo ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc cho việc quản lý và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên đất hiếm, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Admin
Nguồn: VnExpress
