**Miền Bắc gánh chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ lịch sử sau bão Matmo**
Báo cáo ngày 15/10 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường gửi Chính phủ cho biết, đợt mưa lũ sau bão Matmo đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, làm 18 người thiệt mạng, chủ yếu do lũ cuốn ở Thái Nguyên và Bắc Ninh, cùng 16 người bị thương.
Hoàn lưu sau bão Matmo, kết hợp với đới gió đông nam từ áp cao cận nhiệt đới, đã gây ra đợt mưa lớn trên diện rộng tại miền Bắc. Tâm mưa tập trung ở các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Ninh và Hà Nội. Lượng mưa đo được từ đêm 6/10 đến ngày 7/10 phổ biến từ 200-400 mm, riêng Thái Nguyên có nơi vượt quá 560 mm.
Do mưa lớn, lũ trên các sông Cầu, Thương, Cà Lồ, Trung lên nhanh chóng, vượt mức lũ lịch sử tại 9 trạm đo. Cụ thể, đỉnh lũ sông Cầu tại Gia Bảy vượt 1,09 m so với năm 2024, tại Lương Phúc vượt 0,13 m và tại Phúc Lộc vượt 0,58 m. Tương tự, lũ sông Thương tại Cầu Sơn vượt 0,76 m so với lịch sử, tại Phủ Lạng Thương vượt lũ năm 1986 là 0,08 m; sông Trung tại Hữu Lũng vượt lũ năm 1986 là 1,77 m; sông Cà Lồ tại Mạnh Tân vượt lũ năm 2024 là 0,41 m.
Tình trạng lũ vượt mức lịch sử đã gây ngập lụt cho hơn 239.000 ngôi nhà, tập trung chủ yếu ở Thái Nguyên (199.000 nhà), Bắc Ninh (hơn 20.800 nhà), Cao Bằng (7.500 nhà), Hà Nội (gần 8.200 nhà) và Lạng Sơn (3.000 nhà). Đến thời điểm báo cáo, vẫn còn khoảng 2.600 nhà ở Bắc Ninh và Hà Nội bị ngập.
Mưa lũ cũng gây thiệt hại lớn cho ngành nông nghiệp, với hơn 33.600 ha hoa màu, lúa bị ngập, gần 1.500 ha cây ăn quả, 970 ha cây lâu năm, 254 ha cây lâm nghiệp bị hư hại. Hơn 19.200 con gia súc và hơn 1,3 triệu con gia cầm bị chết hoặc bị cuốn trôi.
Đáng chú ý, đập thủy điện Bắc Khê 1 tại Lạng Sơn, với dung tích hơn 4 triệu m3 và công suất 2MW, đã bị vỡ do lưu lượng lũ về hồ tăng nhanh, buộc chính quyền phải di dời khẩn cấp hơn 800 hộ dân.
Nước lũ dâng cao cũng đe dọa nhiều tuyến đê, gây ra 84 sự cố, riêng Bắc Ninh ghi nhận 66 sự cố. Các tỉnh đã huy động hàng chục nghìn người để gia cố đê bằng bao tải, với tổng chiều dài hơn 26 km tại 8 tuyến đê, đồng thời khắc phục khẩn cấp 18 sự cố sạt lở đê.
Giao thông cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, với hơn 2.100 vị trí trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ bị ách tắc do sạt lở và ngập nước. Các tuyến đường sắt Hà Nội – Đồng Đăng, Kép – Hạ Long, Kép – Lưu Xá, Đông Anh – Quán Triều phải tạm dừng hoạt động do ngập, trôi nền và sạt lở taluy. Hơn nửa triệu khách hàng ở Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Ninh, Lạng Sơn bị mất điện.
**Nhận định và đánh giá về công tác ứng phó**
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá đợt thiên tai vừa qua diễn ra dồn dập, khốc liệt và bất thường, vượt mức lịch sử, xảy ra trên diện rộng, đặc biệt là tình trạng lũ chồng lũ. Đây được xem là nguyên nhân khách quan gây ra thiệt hại lớn về người và tài sản.
Tuy nhiên, Bộ cũng thừa nhận những tồn tại trong công tác ứng phó, đặc biệt là hạn chế trong dự báo mưa lớn cực đoan và lũ đặc biệt lớn, chưa dự báo sớm được các giá trị vượt lịch sử. Tình trạng ngập sâu, chia cắt tại vùng sâu và các đô thị lớn đã gây khó khăn cho việc tiếp cận hiện trường và chỉ đạo ứng phó.
Năng lực chống chịu của cơ sở hạ tầng còn hạn chế, đặc biệt trước các tình huống thiên tai đặc biệt lớn. Phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác ứng phó và cứu hộ cứu nạn còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhất là ở vùng sâu.
Báo cáo cũng chỉ ra sự bị động và tồn tại trong phương án ứng phó với lũ lịch sử, cùng với việc quản lý, giám sát chưa chặt chẽ các hồ thủy điện nhỏ, dẫn đến sự cố vỡ đập tại hồ Bắc Khê 1.
**Hỗ trợ quốc tế cho Việt Nam**
Tính đến ngày 14/10, Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế để khắc phục hậu quả mưa lũ. Đại sứ quán Australia hỗ trợ ba triệu đôla Úc, Đại sứ quán Hàn Quốc một triệu USD, Liên minh châu Âu 0,5 triệu Euro, tổ chức World Vision 350.000 USD, CRS 100.000 USD, Plan International 58.000 USD, HWA 30.000 USD, Canada 50.000 USD.
UNICEF dự kiến cung cấp 4.500 thùng nước uống và 600 bồn nhựa chứa nước cho Lạng Sơn hoặc Cao Bằng. Tổ chức Save the Children tặng 500 triệu đồng cho các hộ gia đình có trẻ em ở Hà Tĩnh. IOM hỗ trợ Hà Tĩnh 4.000 chai nước và 350 bộ vật dụng thiết yếu.
**Tổng quan về tình hình thiên tai từ đầu năm**
Từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã trải qua 20 loại hình thiên tai khác nhau, bao gồm 11 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới. Thiên tai đã làm 241 người chết và mất tích, 389 người bị thương; 261.000 ngôi nhà bị hư hỏng; 594.000 ha lúa, hoa màu và cây trồng khác bị ngập úng. Tổng thiệt hại ước tính lên đến 53.809 tỷ đồng, tương đương khoảng 60% so với cùng kỳ năm 2024.
Admin
Nguồn: VnExpress
