Trong nhiều năm, Na Uy đã nổi lên như một hình mẫu tiên phong trong việc phổ cập xe điện, chứng minh rằng sự kết hợp giữa mục tiêu đầy tham vọng và chính sách khuyến khích mạnh mẽ có thể thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp ô tô của một quốc gia.
Khi đang trên đà đạt được mục tiêu 100% doanh số xe điện mới vào năm 2025, chính phủ Na Uy đang báo hiệu một giai đoạn mới trong chiến lược xe điện quốc gia, với những đề xuất thay đổi chương trình khuyến khích, bao gồm việc áp dụng thuế đối với xe điện.
Trước đây, Na Uy áp dụng một loạt các ưu đãi, bao gồm miễn thuế, phí cầu đường và cho phép xe điện được lưu thông trên làn đường dành cho xe buýt, đồng thời áp dụng mức thuế phù hợp đối với xe động cơ đốt trong. Nhờ đó, xe điện đã trở thành lựa chọn ưu tiên của phần lớn người mua xe mới tại quốc gia này.
Năm 2024, xe thuần điện chiếm 88,9% tổng số ô tô mới bán ra tại Na Uy, và con số này tiếp tục tăng trong năm 2025. Thị trường xe mới tại Na Uy chứng kiến sự thoái trào của xe xăng và dầu, với chỉ vài trăm xe mới mỗi tháng, trong khi xe điện chiếm khoảng 95-97% thị phần.
Bộ trưởng Tài chính Na Uy, ông Jens Stoltenberg, tuyên bố rằng mục tiêu đề ra đã gần như hoàn thành: “Chúng tôi đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025, tất cả xe con mới đều phải chạy bằng điện, và chúng tôi có thể nói rằng mục tiêu đó đã đạt được.”
Khi mục tiêu đã gần kề, chính phủ Na Uy đang điều chỉnh phương pháp tiếp cận. Chương trình ưu đãi hiện tại vẫn duy trì mức miễn thuế quan trọng cho xe điện, nhưng chỉ áp dụng cho mức giá tối đa là 500.000 krone (khoảng 49.000 USD). Mức thuế 25% được áp dụng đối với xe điện có giá trên 500.000 krone, chủ yếu ảnh hưởng đến các mẫu xe cao cấp như BMW iX, Tesla X và Porsche Taycan. Đối với các mẫu xe điện tầm trung của Tesla, hiện chỉ có phiên bản dẫn động 4 bánh đắt nhất của Model Y mới phải chịu thuế.
Trong đề xuất ngân sách năm tới, chính phủ Na Uy cho biết vào năm 2026, nước này có kế hoạch hạ mức miễn thuế xe điện xuống còn 300.000 krone và bắt đầu thu thuế đối với tất cả các phiên bản của Model Y và các mẫu xe tầm trung có giá tương đương, như ID.4 của Volkswagen. Đến năm 2027, các mức miễn thuế còn lại sẽ bị loại bỏ hoàn toàn, đồng nghĩa với việc tất cả xe điện sẽ phải chịu mức thuế đầy đủ, nếu kế hoạch được quốc hội phê duyệt.
Đồng thời, Na Uy có kế hoạch tăng mức thuế một lần đối với xe chạy nhiên liệu hóa thạch tại thời điểm đăng ký ban đầu để duy trì sự ưu đãi tương đối cho việc lựa chọn xe điện.
Tuy nhiên, Hiệp hội Xe điện Na Uy (NEVA), một tổ chức vận động hành lang ủng hộ xe điện, gọi những thay đổi này là “vội vàng” và cho rằng cần phải giảm dần hạn mức thuế theo từng giai đoạn. Bà Christina Bu, người đứng đầu hiệp hội, bày tỏ lo ngại rằng những thay đổi đột ngột và lớn có thể khiến nhiều người quay lại lựa chọn xe chạy nhiên liệu hóa thạch. Theo NEVA, hiện vẫn còn bảy trong số mười xe trên đường phố Na Uy là xe động cơ đốt trong.
Chính phủ hiện tại nắm quyền kiểm soát với thế thiểu số và sẽ cần đàm phán đề xuất ngân sách với 4 đảng trong quốc hội.
Model Y, mẫu xe bán chạy nhất của Na Uy trong ba năm qua, hiện có giá khởi điểm 422.000 krone (41.800 USD) cho phiên bản rẻ nhất và do đó có thể phải chịu thuế là 30.500 krone (3.020 USD) nếu áp dụng mức thuế suất 25% cho phần giá trị vượt quá 300.000 krone. Nếu việc miễn thuế bị loại bỏ vào năm sau, giá xe sẽ tăng thêm 75.000 krone (7.428 USD).
Những thay đổi chính sách này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình điện khí hóa giao thông của Na Uy, từ giai đoạn khuyến khích mạnh mẽ sang giai đoạn cân bằng hơn giữa khuyến khích và nguồn thu ngân sách.
Admin
Nguồn: VnExpress
