Theo Quyết định 3389 vừa được Bộ Tài chính phê duyệt, mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh sẽ có sự thay đổi lớn khi chính thức xóa bỏ hình thức thuế khoán từ ngày 1/1/2026. Thay vào đó, các hộ kinh doanh sẽ chuyển sang phương pháp tự kê khai và nộp thuế.
Đề án mới này phân loại hộ kinh doanh thành 3 nhóm chính, với những quy định khác nhau về phương pháp tính thuế:
* **Nhóm 1:** Bao gồm các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm. Nhóm này được miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Mặc dù không bắt buộc áp dụng các loại sổ sách kế toán phức tạp, họ vẫn cần thực hiện kê khai định kỳ. Các hộ này có thể lựa chọn kê khai hai lần/năm (vào đầu năm và giữa/cuối năm) hoặc chọn thời điểm phù hợp với hoạt động kinh doanh.
* **Nhóm 2:** Dành cho các hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm. Nhóm này sẽ áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu, tương tự như hiện hành. Mức thuế suất được quy định cụ thể theo từng ngành nghề, bao gồm: 1% cho phân phối, cung cấp hàng hóa; 5% cho dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu; 3% cho sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu; và 2% cho các hoạt động kinh doanh khác. Các hộ kinh doanh thuộc nhóm này không cần tuân thủ chế độ kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải lập sổ sách đơn giản theo mẫu quy định và kê khai thuế 4 lần/năm (theo quý). Đáng chú ý, nếu hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm và hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ hoặc dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, họ sẽ phải xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Các hộ còn lại có doanh thu dưới 1 tỷ đồng không bắt buộc phải xuất hóa đơn, nhưng Bộ Tài chính khuyến khích việc ghi chép doanh thu đầy đủ.
* **Nhóm 3:** Dành cho các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm. Nếu một hộ kinh doanh đạt mức doanh thu này trong 2 năm liên tiếp, họ sẽ chuyển sang nhóm 3 từ năm thứ 3. Nhóm này bắt buộc phải áp dụng phương pháp khấu trừ thuế VAT, với số thuế phải nộp bằng thuế VAT đầu ra trừ đi đầu vào. Thuế TNCN được tính ở mức 17% trên tổng lợi nhuận (lợi nhuận bằng doanh thu trừ chi phí hợp lý). Về phương pháp kê khai, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm sẽ kê khai theo tháng, còn dưới 50 tỷ đồng/năm sẽ kê khai theo quý. Họ cũng phải xuất hóa đơn và mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh, đồng thời bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền.
Theo thống kê đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh, trong đó có 2,2 triệu hộ đang hoạt động ổn định (bao gồm cả hộ khoán và hộ kê khai). Số hộ có doanh thu trên ngưỡng phải nộp thuế (trên 100 triệu đồng/năm) là 1,3 triệu hộ, chiếm 59% tổng số hộ. Trong năm 2024, tổng thu ngân sách nhà nước từ nhóm hộ, cá nhân kinh doanh đạt khoảng 26.000 tỷ đồng, và ước tính đạt trên 17.000 tỷ đồng trong nửa đầu năm.
Admin
Nguồn: VnExpress
