Để thực hiện Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Việt Nam đặt mục tiêu đầy tham vọng về tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, được thể hiện rõ trong Nghị quyết 328 về chương trình hành động.
Cụ thể, Việt Nam hướng tới tiết kiệm từ 8% đến 10% năng lượng tiêu thụ và giảm từ 15% đến 35% lượng khí thải nhà kính. Để đạt được những mục tiêu này, Chính phủ chủ trương nghiên cứu và áp dụng chính sách thuế carbon đối với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đồng thời thiết lập các tiêu chuẩn và hạn mức phát thải carbon cụ thể. Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần xây dựng phương án chuyển đổi các nhà máy điện than hiện có sang sử dụng các nguồn năng lượng sạch hơn như khí tự nhiên, nhiên liệu sinh khối, hydrogen và amoniac.
Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tích cực triển khai các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính trong ngành năng lượng, phù hợp với điều kiện và trình độ phát triển của đất nước.
Thuế carbon, một công cụ định giá carbon ngày càng phổ biến bên cạnh sàn giao dịch carbon, hoạt động dựa trên nguyên tắc “người gây ô nhiễm phải trả tiền”. Theo Ngân hàng Thế giới, hiện có khoảng 43 quốc gia và vùng lãnh thổ đang áp dụng công cụ này, trong đó các nước châu Âu là những nước tiên phong từ những năm 1990.
Để hỗ trợ việc triển khai thuế carbon, Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hệ thống đo đạc, báo cáo và thẩm định (MRV) phát thải khí nhà kính theo tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, việc khẩn trương xây dựng sàn giao dịch carbon trong nước và quốc tế cũng được đặc biệt chú trọng.
Các quốc gia khác nhau có những quy định khác nhau về các mặt hàng chịu thuế carbon và cách sử dụng nguồn thu từ thuế này. Ví dụ, Thụy Điển áp thuế rất cao, trên 1.478 krona (tương đương 134 euro) cho mỗi tấn nhiên liệu có 100% thành phần hóa thạch như khí đốt tự nhiên và than đá, và không có quy định cụ thể về việc phân bổ nguồn thu này. Trong khi đó, Canada tăng thuế carbon lên 65 USD cho mỗi tấn khí thải CO2 tương đương đối với xăng, dầu và chất thải dễ cháy. Phần lớn số tiền thu được sẽ được hoàn lại cho các cá nhân và hộ gia đình để giảm tác động của thuế carbon lên chi phí sinh hoạt. Phần còn lại được phân bổ cho ngân sách địa phương, nông dân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Nghị quyết 328 cũng nhấn mạnh yêu cầu Chính phủ quy định các chỉ tiêu bắt buộc về tiết kiệm năng lượng cho từng ngành, lĩnh vực và địa phương, nhằm loại bỏ dần các loại máy móc và phương tiện có hiệu suất sử dụng năng lượng thấp và phát thải cao. Điều này nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải mà Việt Nam đã đưa ra.
Đến năm 2030, mục tiêu tổng cung sơ cấp và tiêu thụ năng lượng cuối lần lượt đạt mức 150-170 triệu và 120-130 triệu tấn dầu quy đổi. Để đảm bảo an ninh năng lượng, các cơ quan chức năng cần đa dạng hóa nguồn cung, ưu tiên phát triển năng lượng trong nước và giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu.
Chính phủ cũng yêu cầu triển khai xây dựng các trung tâm công nghiệp năng lượng quốc gia tích hợp khí, khí hóa lỏng (LNG), điện, lọc hóa dầu và năng lượng tái tạo tại các địa phương có lợi thế.
Để thúc đẩy đổi mới và phát triển trong ngành năng lượng, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tập trung đầu tư cho nghiên cứu và phát triển với tỷ lệ tối thiểu 2% GDP ngành năng lượng. Đồng thời, cần tạo ra các cơ chế đủ mạnh và tự chủ cao để khuyến khích các doanh nghiệp trong ngành tăng cường đầu tư cho hoạt động này.
Ngoài ra, cần tạo cơ chế cho các trung tâm đổi mới sáng tạo để huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân, nhằm đầu tư và hỗ trợ các doanh nghiệp và dự án trong lĩnh vực năng lượng mới và sạch.
Admin
Nguồn: VnExpress
