Bộ Tư pháp vừa trình dự thảo Nghị quyết nhằm giải quyết các vướng mắc trong đấu giá quyền sử dụng đất khi giao hoặc cho thuê đất, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc xử lý tình trạng bỏ cọc sau đấu giá.
Điểm mới của dự thảo là bổ sung các chế tài cụ thể đối với hành vi bỏ cọc. Theo đó, người bỏ cọc sẽ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại phát sinh từ việc tổ chức đấu giá bị hủy kết quả, bao gồm giá dịch vụ và chi phí tổ chức. Thêm vào đó, họ sẽ bị cấm tham gia đấu giá trong khoảng thời gian từ 2 đến 5 năm. Trường hợp trúng đấu giá nhưng không nộp đủ tiền, thời gian cấm tham gia đấu giá sẽ từ 6 tháng đến 3 năm.
Một điểm đáng chú ý khác là dự thảo đề xuất nâng mức tiền đặt cọc tối thiểu lên 20% và tối đa 50% giá trị tài sản đấu giá. Quy định hiện hành chỉ yêu cầu mức đặt cọc tối thiểu 5% đối với giao đất ở cho cá nhân và 10% đối với dự án đầu tư, tối đa là 20%. Bộ Tư pháp tin rằng việc tăng mức tiền đặt cọc sẽ giúp ngăn chặn tình trạng lợi dụng đấu giá để trục lợi, sau đó bỏ cọc, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường.
Nếu được thông qua, Nghị quyết này dự kiến có hiệu lực từ ngày ban hành và kéo dài đến ngày 28/02/2027.
Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh hoạt động đấu giá đất thời gian qua bộc lộ nhiều bất cập. Tình trạng trả giá cao bất thường, có dấu hiệu thao túng giá rồi bỏ cọc diễn ra khá phổ biến, gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Trong khi đó, các quy định pháp luật hiện hành chưa đủ sức răn đe đối với những hành vi này.
Theo ghi nhận, hoạt động đấu giá đất trở nên sôi động từ tháng 8 năm ngoái đến giữa năm nay, tập trung chủ yếu ở khu vực ven Hà Nội, sau đó lan sang một số tỉnh lân cận. Giá trúng đấu giá liên tục lập kỷ lục mới, với nhiều khu đất vượt ngưỡng 100 triệu đồng/m2. Nhiều hội nhóm, môi giới bất động sản cũng tham gia vào hoạt động này và rao bán chênh lệch hàng trăm triệu đồng mỗi lô ngay sau khi kết thúc đấu giá, cho thấy nhiều dấu hiệu bất thường, đặc biệt là tình trạng bỏ cọc sau khi trúng đấu giá.
Ví dụ điển hình là phiên đấu giá 69 thửa đất tại xã Thanh Cao, huyện Thanh Oai (cũ), đến nay chỉ có 13 lô hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Điều này đồng nghĩa với việc khoảng 80% người trúng đấu giá đã bỏ cọc, trong đó có toàn bộ các lô đất có giá trúng từ 80 triệu đến hơn 100 triệu đồng/m2.
Tương tự, tại quận Hà Đông (cũ), 22 trên tổng số 27 thửa đất trúng đấu giá trong phiên ngày 19/10 năm ngoái vẫn chưa được khách hàng nộp tiền, tương đương 80% số lô trúng đấu giá bị bỏ cọc.
Tuy nhiên, đề xuất về chế tài đối với hành vi bỏ cọc cũng vấp phải một số lo ngại, cho rằng có thể hạn chế quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Theo Hiến pháp, những nội dung liên quan đến nhóm quyền này phải được quy định bằng luật, thay vì nghị quyết của Chính phủ.
Phản hồi về những ý kiến này, Bộ Tư pháp cho biết Bộ luật Dân sự đã quy định rõ, nếu cá nhân hoặc pháp nhân lạm dụng quyền dân sự để thực hiện hành vi trái pháp luật, Tòa án có thể không bảo vệ một phần hoặc toàn bộ quyền của họ, đồng thời buộc bồi thường nếu gây ra thiệt hại. Do đó, việc quy định chế tài cấm tham gia đấu giá đất đối với người bỏ cọc “không được coi là hạn chế quyền công dân, quyền con người”.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng nhấn mạnh rằng việc đấu giá tài sản là một phương thức mua bán tài sản, không phải là một ngành nghề kinh doanh. Vì vậy, đề xuất này không hạn chế quyền tự do kinh doanh được quy định trong Hiến pháp.
Admin
Nguồn: VnExpress
