Trước thềm kỳ họp thứ 10 Quốc hội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã trình bày báo cáo về hoạt động của ngành, trong đó nhấn mạnh những ưu đãi đặc biệt dành cho nhân lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo theo Luật mới.
Luật KH&CN và Đổi mới sáng tạo, được thông qua tại kỳ họp thứ 9, đã bổ sung các quy định về đãi ngộ nhằm thu hút, trọng dụng và giữ chân nhân tài. Theo đó, các chuyên gia trong lĩnh vực này có thể được hưởng mức lương thỏa thuận không giới hạn, thưởng tối đa 6 tháng lương mỗi năm, cùng khoản hỗ trợ ban đầu lên đến 200 triệu đồng (trong nước) hoặc 500 triệu đồng (từ nước ngoài), kèm theo các gói chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ học tập cho con cái.
Các chính sách ưu đãi bao gồm hỗ trợ đào tạo, nghiên cứu, thu nhập, nhà ở, việc làm và xuất nhập cảnh, tạo động lực lớn để thu hút và giữ chân nhân tài. Đặc biệt, việc ưu đãi riêng cho tổng công trình sư, nhân tài, nghiên cứu viên sau tiến sĩ và nhà khoa học trẻ tài năng sẽ khuyến khích phát triển các mũi nhọn chuyên môn, thúc đẩy nghiên cứu đột phá và ứng dụng vào thực tiễn.
Những cá nhân này sẽ được hỗ trợ 100% kinh phí công bố quốc tế, bảo hộ sở hữu trí tuệ, tham dự hội thảo, sử dụng phòng thí nghiệm trọng điểm và thuê trợ lý nghiên cứu. Các nhà khoa học, kỹ sư trẻ tài năng được ưu tiên tuyển dụng, bố trí vào vị trí nghiên cứu viên chính hoặc kỹ sư chính, được giao chủ nhiệm đề tài, hỗ trợ kinh phí làm việc ở nước ngoài và nâng lương vượt bậc (tối đa 2 bậc).
Chuyên gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài sẽ được hưởng mức lương thỏa thuận không thấp hơn các tổ chức quốc tế, được bố trí nhà ở, hỗ trợ gia đình học tập, việc làm và sử dụng miễn phí các phòng thí nghiệm quốc gia. Trong lĩnh vực chuyển đổi số, Nhà nước áp dụng chế độ lương, phụ cấp, điều kiện làm việc, cơ hội phát triển nghề nghiệp và khen thưởng đặc thù cho người làm công tác này.
Các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước được phép thuê chuyên gia trong và ngoài nước theo cơ chế linh hoạt, như dịch vụ, khoán hoặc lao động thuê lại. Cá nhân có thành tích xuất sắc về chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo sẽ được vinh danh, hỗ trợ nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa kết quả.
Trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, nhân tài và nhân lực chất lượng cao được miễn thuế thu nhập cá nhân trong 5 năm đầu đối với thu nhập từ các dự án công nghệ số trọng điểm (AI, chip bán dẫn, dữ liệu lớn…) và hoạt động đào tạo nhân lực. Họ cũng được hưởng cơ chế lương, thưởng cạnh tranh quốc tế, được cấp thẻ tạm trú 5 năm (cho cả vợ/chồng và con dưới 18 tuổi), hỗ trợ việc làm, học tập, môi trường nghiên cứu, nhà ở và phương tiện đi lại.
Nhân lực chất lượng cao là công dân Việt Nam có thể được tuyển dụng làm công chức, viên chức không qua thi tuyển và được bổ nhiệm lãnh đạo nếu đủ năng lực. Công chức, viên chức từng làm việc tại doanh nghiệp khi quay lại khu vực công sẽ được ưu tiên bố trí vị trí phù hợp và hưởng chính sách tương đương. Các địa phương có thể hỗ trợ chi phí thuê và đào tạo nhân lực công nghệ số cho các dự án trọng điểm như chip bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.
Luật mới cũng chú trọng kiểm soát nhân lực trình độ cao thông qua quy định về liêm chính khoa học, bao gồm kiểm soát kết quả đầu ra, trách nhiệm tác giả và xung đột lợi ích. Việc chi trả lương, thu nhập tăng thêm và lương tự chủ phải gắn với số lượng, chất lượng và cam kết kết quả đầu ra. Việc thuê chuyên gia, nhà khoa học tài năng phải tương xứng với nhiệm vụ được giao, dựa trên mức chi trả thực tế trên thị trường và khả năng tài chính của đơn vị. Các tổ chức KH&CN công lập có trách nhiệm tự kiểm soát các hoạt động về tài chính, tài sản và nhân sự theo quy định của pháp luật và quy chế nội bộ.
Theo Bộ KH&CN, chính sách này bảo đảm sự đồng bộ từ khâu phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ đến tôn vinh. Nhà nước cũng có chính sách khen thưởng, tôn vinh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng từng nhấn mạnh rằng Việt Nam đang đối mặt với nhiều bài toán lớn cần giải quyết, trong đó lực lượng nghiên cứu trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 20% yêu cầu, còn lại phải dựa vào hợp tác quốc tế. Ông cho rằng Việt Nam không thể phát triển vượt bậc nếu không sử dụng được tinh hoa của nhân loại, và các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Trung Quốc đều đã học hỏi từ khắp nơi trong giai đoạn đầu phát triển.
Bộ trưởng Hùng cũng nhiều lần nhấn mạnh rằng mục tiêu của hợp tác quốc tế là nâng cao năng lực nội sinh của Việt Nam. “Đưa công nghệ nước ngoài về để Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn, thu hút nguồn nhân lực quốc tế để thúc đẩy vị thế Việt Nam, hay ‘dùng ông Tây làm cho ông Ta’,” ông nói. Với những “giấc mơ lớn” và “việc lớn, việc khó”, Việt Nam có thể thu hút tri thức toàn cầu, thu hút các nhà khoa học và công nghệ tham gia giải quyết các bài toán, từ đó thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ và đất nước.
Admin
Nguồn: VnExpress
