Ung thư tuyến giáp, xuất phát từ các tế bào trong tuyến giáp hình bướm nằm ở phía trước cổ, là một bệnh lý phức tạp được chia thành hai nhóm chính: ung thư tuyến giáp thể biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa. Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone điều hòa quá trình chuyển hóa, nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và nhiều chức năng sống còn khác.
Phương pháp xạ trị bổ trợ sau phẫu thuật được chỉ định khác nhau tùy thuộc vào thể bệnh của từng bệnh nhân, nhưng mục đích chung là tiêu diệt hoàn toàn các tế bào ung thư còn sót lại.
Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa chiếm đa số các trường hợp, khoảng 90%, bao gồm các loại như ung thư biểu mô tuyến giáp thể nhú, thể nang, hoặc kết hợp cả hai. Đặc điểm của loại ung thư này là các tế bào ung thư vẫn giữ được một phần cấu trúc và chức năng của tế bào tuyến giáp bình thường, đặc biệt là khả năng hấp thụ iốt từ máu để sản xuất hormone tuyến giáp, hay còn gọi là “bắt iốt”.
Sau khi phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp và khối u, bác sĩ có thể chỉ định xạ trị bằng I-131, một đồng vị phóng xạ của iốt. I-131 phát ra tia phóng xạ, giúp tiêu diệt các mô ung thư còn sót lại hoặc các tế bào ung thư tuyến giáp đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Phương pháp này được gọi là xạ trị chiếu trong.
Để chuẩn bị cho quá trình xạ trị bằng iốt phóng xạ, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ trong khoảng 3-4 tuần trước đó. Điều này bao gồm việc ngừng sử dụng hormone tuyến giáp và kiêng ăn các loại thực phẩm giàu iốt, nhằm tạo điều kiện cho các tế bào ung thư tuyến giáp “đói iốt”. Sau đó, bệnh nhân sẽ được cách ly trong phòng riêng và uống thuốc chứa I-131 dạng viên hoặc dung dịch, với liều lượng được điều chỉnh tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Khi I-131 được hấp thụ vào cơ thể, nó sẽ đi vào máu và được các tế bào tuyến giáp (cả tế bào ung thư và tế bào lành tính còn sót lại) hấp thụ. Ở nồng độ cao, I-131 phát ra tia phóng xạ từ bên trong tế bào, phá hủy DNA và tiêu diệt các tế bào đã hấp thụ nó. Các tế bào khác trong cơ thể ít bị ảnh hưởng hơn vì chúng không hấp thụ iốt nhiều, và thuốc phóng xạ I-131 sẽ được đào thải qua nước tiểu, mồ hôi và nước bọt. Tùy thuộc vào liều lượng I-131, bệnh nhân có thể được về nhà ngay sau khi uống thuốc hoặc phải cách ly tại bệnh viện trong khoảng 3-7 ngày.
Mặt khác, ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa chiếm khoảng 10% các trường hợp, bao gồm ung thư tuyến giáp thể tủy và ung thư biểu mô tuyến giáp không biệt hóa. Điểm khác biệt quan trọng là cả hai loại này đều không có khả năng “bắt iốt”, do đó không thể điều trị bằng phương pháp xạ trị I-131.
Tuy nhiên, bệnh nhân mắc ung thư tuyến giáp không biệt hóa vẫn có thể được xạ trị bổ trợ sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp bằng phương pháp xạ trị chiếu ngoài. Trong phương pháp này, bác sĩ sử dụng máy phát tia phóng xạ (thường là tia X) để chiếu từ bên ngoài cơ thể vào vùng cổ, nơi có tuyến giáp hoặc hạch di căn đã được cắt bỏ. Tia xạ mang năng lượng cao sẽ trực tiếp phá hủy các tế bào ung thư trên đường đi, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh xung quanh. Ưu điểm của xạ trị chiếu ngoài là bệnh nhân không mang chất phóng xạ trong người và không cần phải cách ly trong quá trình điều trị.
Admin
Nguồn: VnExpress
